Tình khúc & giai thoại : Cuando calienta el Sol (Love me with all of your heart: English Version)

Tình khúc &

 giai thoại : Cuando calienta el Sol (Love me with all of your heart: English Version)

Tuấn Thảo RFI

Có những bản nhạc rất quen thuộc, mà đa số người nghe chẳng nhớ tác giả là ai ? Có thể cũng vì một khi đã đi vào lòng người mến mộ, ăn sâu vào tiềm thức công chúng, bài hát trở nên kinh điển đến nổi, nó không còn được xem như là của riêng ai. Nhạc phẩm Cuando calienta el Sol lãng mạn trong ca từ, giai điệu nhẹ nhàng tình tứ, thuộc vào hàng ca khúc bất tử.

Địa danh Masachapa, nguồn gốc của bài Cuando calienta el Sol (DR)

Trong tiếng Tây Ban Nha, Cuando calienta el Sol có nghĩa là khi mặt trời nung nóng, khi ánh nắng chói chan. Rất nhiều người tưởng lầm rằng đây là một ca khúc của Mêhicô, nhưng thật ra tác giả bài hát là người Nicaragua. Nhạc sĩ Gaston Rafael Perez chính là người đặt bút sáng tác ca khúc này vào cuối những năm 1950. Phiên bản đầu tiên do ban nhạc The Rigual Brothers (Los Hermanos Rigual) phát hành vào năm 1962.

Nhưng đó cũng là năm mà tác giả Gaston Rafael Perez đột ngột qua đời vì tai nạn. Người có tài sao lại xấu số. Nhạc sĩ này không được chứng kiến tận mắt sự thành công vượt bực của bài hát mà nhiều người cho là để đời. Ông ra đi quá sớm để tận hưởng tất cả những lợi lộc và vinh quang mà bài hát này đã đem lại cho nhiều người sau đó. Năm 2012 vừa đánh dấu 50 năm ngày giỗ của tác giả người Nicaragua. Một cách tương tự, nhạc phẩm Cuando calienta el Sol chính thức được phát hành cách đây vừa đúng nửa thế kỷ.

 Pablo Montero - Cuando Calienta El Sol  :http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=gh9YjuArZC0#!

Nhạc sĩ Gaston Rafael Perez sinh tại Managua, thủ đô của Nicaragua vào ngày 26 tháng 2 năm 1917, có sách ghi là vào ngày 22 tháng bảy năm 1915. Ông lớn lên trong một gia đình nghệ sĩ, từ nhỏ học đàn học hát với song thân. Loại nhạc khí mà ông thường chơi là đàn marimba, một loại mộc cầm dân gian cổ truyền của người Trung Mỹ. Từ thuở lên năm, ông đã bắt đầu đi trình diễn với mẹ và một người dì ruột. Đến khi trưởng thành, ông chuyển sang đàn ghi ta và nhất là kèn đồng (trumpet) khi chọn sáng tác làm con đường sự nghiệp.

Thời thanh niên, ông tham gia sáng tác chơi đàn cùng với nhiều nhóm nhạc trẻ. Thể loại thịnh hành nhất Nicaragua thời bấy giờ vẫn là dân ca và nhạc kịch. Nhờ tài chơi đàn mà ông ký được hợp đồng lưu diễn tại nhiều nước Trung Mỹ. Cùng với các dàn nhạc Internacional Polillo Orchestra và Billo Caracas Boys, ông đi trình diễn tại Costa Rica, El Salvador rồi Venezuela. Vào năm 30 tuổi, ông khám phá các trào lưu đến từ Mêhicô và Cuba, các điệu nhạc La Tinh cải biên phối thêm với bộ gõ và dàn kèn đồng.

Đây là giai đoạn quan trọng trong sự nghiệp sáng tác của ông. Gaston Rafael Perez chuyển qua sáng tác rumba và bolero, được xem sau đó như là thể loại sở trường của tác giả này. Ca khúc ăn khách đầu tiên của ông là bài Sinceridad (Chân thật), tiếp nối theo với hàng loạt ca khúc trữ tình ướt át như Noche de Diciembre (Đêm tháng 12), Silencio de Amor (Im lặng Tình yêu), Infiel (Bất chung tình).

Love me with all of your heart - Engelbert Humperdinck: http://www.youtube.com/watch?v=9wxoyHEKOWo

Nhờ vào cái tài chơi nhiều nhạc cụ như kèn đồng, ghi ta, piano, marimba nên lối sáng tác bài bản của ông tuy là nhạc nhẹ nhưng vẫn đa tầng, phức hợp. Các giai điệu bolero của ông trở nên tinh tế, ông được giới nghệ sĩ cùng thời công nhận như là một tác giả tài ba, trong cách soạn giai điệu du dương lãng mạn, với ca từ trong sáng nồng nàn.

Trong hơn một thập niên liền, tên tuổi của Gaston Rafael Perez không ngừng đi lên. Nhưng ông lại đột ngột qua đời ngày 4 tháng 2 năm 1962 ở tuổi 45. Ông được chôn cất một cách trọng thể với sự quyên góp của giới văn nghệ sĩ quốc gia, được đông đảo người hâm mộ tiễn đưa. Tên tuổi của ông sau đó được đặt cho Hiệp hội các nghệ sĩ của Nicaragua "Gaston Rafael Perez", cho các liên hoan ca nhạc cũng như các cơ quan văn hóa bởi vì trong mắt của người dân nước này, Gaston Rafael Perez cùng với nhà thơ Ruben Dario là hai gương mặt nổi danh nhất ở nước ngoài.

Vào đầu những năm 1960, tên tuổi của Gaston Rafael Perez sẽ được nhiều người nhắc đến nhờ vào nhạc phẩm Cuando calienta el Sol. Bài hát từng được dịch sang nhiều thứ tiếng ăn khách nhất vẫn là phiên bản tiếng Anh Love me with all your Heart (lời của Michael Vaughn). Trong tiếng Pháp bài mang tựa đề Quand le soleil était là, do tác giả Fernand Bonifay đặt lời. Phiên bản tiếng Pháp nổi tiếng nhất là của ca sĩ John William. Còn trong tiếng Việt, bài hát này được tác giả Tuấn Dũng chuyển thành Yêu em bằng nguyên trái tim, dựa vào lời tiếng Anh hơn là nguyên tác tiếng Tây Ban Nha. Các ca sĩ như Khánh Hà, Ý Lan, Quang Dũng, Duy Tuấn, Lâm Chấn Huy đều có hát bài này.     

Yêu em bằng cả trái tim - Thùy Hương & Philip Huy:  http://www.youtube.com/watch?v=9v4x6mZSKgU&feature=related

Phiên bản đầu tiên do ban nhạc Mêhicô tên là Los Hermanos Rigual (The Rigual Brothers) ghi âm và cho phát hành vào năm 1962. Vấn đề ở đây là nhóm này ghi âm ca khúc mà không đề tên đúng tác giả. Một cuộc tranh luận về tác quyền nảy sinh sau đó và gia đình của tác giả buộc nhóm nhạc phải công nhận ông Gaston Rafael Perez là cha đẻ của ca khúc. Từ năm 1966, n hờ vào các phiên bản tiếng Anh, Ý, Bồ Đào Nha, Hà Lan mà ca khúc này đi nửa vòng trái đất. Rất nhiều nghệ sĩ tên tuổi như Trini Lopez, Xavier Cugat, Nancy Sinatra, Engelbert và thậm chí Agnetha, ca sĩ của nhóm Abba đều có thâu lại bài này.

Do nhóm đầu tiên là một ban nhạc Mêhicô, nên trong nhiều năm liền người dân nước này cho là đây là một ca khúc của Mêhicô. Cho dù sau đó được đính chính, làm rõ nguồn gốc và tên của tác giả, nhưng Cuando calienta el Sol vẫn được các ca sĩ trẻ như Luis Miguel hay Pablo Montero đưa vào các tour biểu diễn, xếp nó vào hàng bolero kinh điển, không thể nào quên được, mà họ thường gọi là ‘‘boleros inolvidables’’.

Về giai thoại bài hát, tác giả Gaston Rafael Perez viết bài này vào cuối những năm 1950, tựa đề ban đầu của nhạc phẩm là Cuando calienta el Sol en Masachapa, có nghĩa là Khi nắng chói chan trên bờ biển Masachapa; Đây là một địa danh nổi tiếng của Nicaragua, nằm cách thành phố Vera Cruz và thủ đô Managua vài chục cây số về phía Bắc. Nhân một chuyến đi diễn ở địa phương này, tác giả Gaston Rafael Perez do thấy phong cảnh quá đẹp nên mới ngẫu hứng sáng tác thành bài hát nói trên. Một khi ăn khách trên khắp thế giới, và do sửa đổi của nhóm Hermanos Rigual, mà tựa đề bài hát đã được rút ngắn lại.

My Choice - Helmut Lotti: Cuanto Calienta el Sol: http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=m9ZsZrPnUOs

Trong nguyên tác tiếng Tây Ban Nha, nhiều ca sĩ thường hay lược bỏ đi đoạn đầu, khiến cho bài hát phần nào phản ý tác giả. Bởi vì ở trong đoạn đầu, tác giả mở ra khung cảnh của một người đàn ông cô đơn lang thang trên bờ biển. Khung cảnh miền nắng ấm, biển xanh cát ngà vô cùng nên thơ quá đỗi hữu tình, nhưng nhân vật trong bài hát vẫn có tâm trạng u sầu vì không có người yêu ở bên cạnh.

Khi mặt trời nung nóng, khi ánh nắng chói chan làm cho người đàn ông nhớ lại làn da, hơi thở, vòng tay nồng ấm của tình nhân. Lược bỏ mất vài câu khiến cho ta vẫn hiểu là người đàn ông thèm khát nụ hôn của người yêu, nhưng tình nhân ấy vẫn có thể ở bên cạnh, trong khi chỉ có đoạn đầu là nói rõ đến sự chia lìa ngăn cách. Nỗi nhung nhớ âm thầm vì thế mà càng dữ dội hơn, như thể tâm hồn nóng bỏng càng bị ánh nắng chói chan của mặt trời thiêu rụi nung cháy.