Trường Tương Tư, tác giả Lương Ý Nương và những bài thơ dịch nghĩa của Con Cò Thơ, thơ Thanh Hương Caroline, thơ Đỗ Quý Bái và thơ sưu tầm.

Năm 2013, tôi có dịp post những bài thơ của Con Cò Thơ gửi, lần này xin gửi tiếp những bài sưu tầm, những khung thơ và Youtube có liên quan.

Cám ơn tất cả các tác giả những bài sưu tầm và những bài của bạn hữu đã cùng chung phóng dịch những năm trước đây.

Caroline Thanh Hương

Lời nói đầu:

Có ba danh tài Trung quốc đã làm thơ với đầu đề Trường Tương Tư:

Lương Ý Nương, một thiếu nữ 17 tuổi, yêu một chàng trai nhưng bị cha mẹ ngăn cấm, sau nhờ bài Trường Tương Tư mà được kết hôn với người yêu.

Hai thi hào Lý Bạch và Bạch Cư Dị cũng có thơ với đề tài này.

Hãy thưởng thức thơ của cả ba thi nhân do Con Cò dịch.

LƯƠNG Ý NƯƠNG

TRƯỜNG TƯƠNG TƯ                 TƯƠNG TƯ  SÂU

Lạc hoa lạc diệp lạc phân phân          Hoa lá rơi rơi hoa lá rơi

Tận nhật tư quân bất kiến quân             Tròn ngày xa cách nhớ rã rời

Trường dục đoạn hề trường dục đoạn       Như muốn đứt hề từng khúc ruột

Lệ châu ngân thượng cánh thiêm ngân     Trên vết thương lòng suối lệ trôi.

Ngã hữu nhất thốn tâm                    Nỗi nhớ thương em mang

Vô nhân cộng ngã thuyết               Biết cùng ai bày tỏ

Nguyện phong xuy tán vân            Mong gió thổi mây tan

Tố dữ thiên biên nguyệt                  Để vừng trăng thấu rõ.

Huề cầm thướng cao lâu          Ôm đàn lên lầu vắng

Lâu cao nguyệt hoa mãn           Lầu cao giữa trăng hoa

Tương tư vị tất chung               Cung tương tư sầu nặng

Lệ trích cầm huyền đoạn         Giây tơ đứt lệ nhòa.

Nhân đạo Tương giang thâm    Lòng em lòng sông Tương

Vị để tương tư bạn                  Lòng nào sâu thăm thẳm?

Giang thâm chung hữu để      Sông có đáy có bờ

Tương tư vô biên ngạn            Tương tư mênh mông lắm.

Ngã tại Tương giang đầu          Đầu sông Tương em ngóng

2

Quân tại Tương giang vĩ           Cuối sông Tương anh nương

Tương tư bất tương kiến      Tương tư sầu lẻ bóng

Đồng ẩm Tương giang thuỷ         Cùng uống nước sông Tương.

Mộng hồn phi bất đáo            Trong mơ còn chẳng gặp

Sở khiếm duy nhất tử             Kiếp nào mới thấy nhau?

Nhập ngã tương tư môn       Từ tương tư vướng mắc

Tri ngã tương tư khổ             Đã biết tương tư đau!

Trường tương tư hề trường tương tư     Tương tư dài hề tương tư sâu

Trường tương tư hề vô tận cực               Tương tư sâu hề bờ bến đâu?

Tảo tri như thử quải nhân tâm                Nếu hay tương tư day dứt thế

Hồi bất đương sơ mạc tương thức        Thà đừng biết nhau đừng yêu nhau

Phân phân: nhiều, ngổn ngang. Dục: muốn. Ngân: sẹo, vết. Thiêm: thêm. Thốn:1 tấc. Thốn tâm: tấc lòng. Thuyết: nói rõ. Xuy: thổi. Tố: cáo, kêu oan. Huề: cầm, ôm. Cầm: đàn cầm (7dây). Vị tất: chưa hẳn là như thế. Đạo: nói. Đề (câu 14): bằng, ngang nhau. Bạn: bờ nước. Chung: hết. Đề (câu 16): đáy. Ngạn: bờ. Đê ngạn: bờ đê. Mộng hồn: tâm hồn như trong mộng. Sở: đại danh từ (như sở đắc, cầu, nguyện, kiến v.v..).Sở khiếm: điều mình thiếu. Tảo: sớm, trước. Thử: ấy, như thế. Quải: trở ngại. Hồi: về. Đương sơ: mới đầu

LÝ  BẠCH

TRƯỜNG TƯƠNG TƯ                 TƯƠNG TƯ SÂU

Kỳ nhất                                             Kỳ 1

Trường tương tư tại Trường An         Tương tư sâu tại Trường An

 Lạc vĩ thu đề kim tỉnh lan                Côn trùng kêu thu bên bờ giếng

Vi sương thê thê điếm sắc hàn          Chiếu lạnh lê thê sương buông màn

 Cô đăng bất minh tư dục tuyệt      Đèn côi leo lét soi sầu muộn

Quyển duy vọng nguyệt không trường thán     Rèm cuốn nhìn trăng mãi thở than

Mỹ nhân như hoa cách vân đoan           Người đẹp như hoa cách mây ngàn

3

Thượng hữu thanh minh chi cao thiên      Trên có trời xanh cao vòi vọi

 Hạ hữu lục thủy chi ba lan                  Dưới thì nước biếc sóng tràn lan  

Thiên trường lộ viễn hồn phi khổ        Đường xa trời rộng hồn bay mỏi

 Mộng hồn bất đáo quan san nan          Hồn mộng khó lòng vượt quan san

 Trường tương tư tồi tâm can            Tương tư dài não ruột gan

Kỳ nhì                                            Kỳ 2

Nhật sắc dục tận hoa hàm yên           Vừng ô sắp tắt hoa ngậm sương

Nguyệt minh như tố sầu bất miên       Buồn trông trăng lụa thức canh trường

 Triệu sắt sơ đình phụng hoàng trụ      Đàn sắt vừa ngừng chơi khúc Triệu

 Thục cầm dục tấu uyên ương huyền    Đàn cầm khởi tấu Thục uyên ương

 Thử khúc hữu ý vô nhân truyền       Nhạc khúc hữu tình người xao nhãng

 Nguyện tùy xuân phong ký Yên Nhiên   Gởi tới Yên Nhiên theo gió xuân

 Úc quân thiều thiều cách thanh thiên    Nhớ chàng thăm thẳm trời xanh ngắt

 Tích thì hoành ba mục                        Xưa long lanh sóng mắt

 Kim tác lưu lệ tuyền                           Nay lệ chảy thành sông

 Bất tín thiếp trường đoạn                    Không tin thiếp đau lòng

Qui lai khán thủ minh kính tiền             Quay về nhìn thiếp trước gương trong

Yên nhiên: nơi chàng đang ở. Lạc vĩ: tên 1 loại sâu, kêu rất to khi thu về. Tích lan: lan can trên mặt giếng. Điểm: chiếu bằng mây hay tre. Thanh minh: sắc xanh và cao xa. Lục thủy: nước trong. Triệu sắt: người nước Triệu khéo gẩy đàn sắt nên xưng là Triệu sắt. Thục cầm: đàn Thục. Tư Mã Tương Như khéo gẩy đàn cầm nên người đời gọi là Thục cầm.  Hoành ba mục: nói về con mắt nhìn nghiêng giống như làn sóng nước nằm ngang. Phụng hoàng trụ: cái trụ của đàn sắt có khắc hình chim phượng. Trân tu: món ăn ngon. Thái hàng: tên núi. Kỳ lộ: con đường bên. Trường phong phá lãng: Gió lớn sóng to

BẠCH CƯ DỊ

TRƯỜNG TƯƠNG TƯ

Kỳ 1                                      Kỳ 1

Biện thủy lưu                         Sông Biện trôi mau

Tứ thủy lưu                           Sông Tứ trôi mau

4

Lư đáo Qua châu cổ độ đầu    Trôi vượt cồn Qua bến cũ sâu

 Ngô sơn điểm điểm sầu     Núi Ngô man mác sầu.

Tứ du du                              Ý rầu rầu

 Hận du du                             Hận rầu rầu

Hận đáo qui thời phương thủy hưu     Hận tới tàn đời niềm hận sâu

 Nguyệt minh nhân ỷ lâu          Sáng trăng ai tựa lầu

Biện,Tứ: sông Biện và sông Tứ. Thủy: nước. Qua: bãi, cồn Qua. Ngô: nước Ngô. Cổ độ: bến đò xưa.       Điểm điểm: hơi một chút, nhè nhẹ. Du du: xa xôi, lửng lơ.  Phương: vuông vắn. Thủy: mớ đầu

Kỳ 2                                      Kỳ 2

Cửu nguyệt tây phong hưng     Tháng chín gió tây lộng

Nguyệt lãnh sương hoa ngưng    Trăng lạnh hoa sương đọng

Tư quân thu dạ trường          Nhớ chàng đêm thu dài

 Nhất dạ hồn cửu thăng           Chín lần hồn tung bay

 Nhị nguyệt đông phong lai    Gió đông về tháng hai

Thảo sách hoa tâm khai        Tim hoa nở cỏ tươi

 Tư quân xuân nhật trì                Nhớ chàng ngày xuân chậm

 Nhất nhật trường cửu hồi         Chín khúc ruột đau quặn.

 Thiếp trú Lạc kiều bắc             Cầu Lạc chia đôi đường

Quân trú Lạc kiều nam              Em phía bắc chàng nam.

Thập ngũ tức tương thức         Biết nhau thuở mười lăm

Kim niên nhị thập tam           Tuổi nay hăm ba năm.

 Hữu như nữ la thảo              Em như nữ la cỏ

Sinh tại tùng chi trắc                Leo lên thân cây tùng

Mạn đoản chi khổ cao             Quấn mãi chưa tới đó

Oanh hồi thướng bất đắc          Dây ngắn cành cao ngồng.

 Nhân ngôn nhân hữu nguyện    Sách nói tâm nguyện có

 Nguyện chí thiên tất thành        Hễ thấu trời trời thương.

Nguyện tác viễn phương thú      Nguyện làm con thú nhỏ

 Bộ bộ tỷ kiên hành                   Mỗi bước đi bên chàng

 Nguyện tác thâm sơn mộc        Nguyện làm cây núi trổ

Chi chi liên lý sinh                    Cành gần nhau tấc gang

5

Lời bàn của ConCò:  Lúc làm bài này Lương Ý Nương  tưởng như đã vĩnh viễn mất người yêu nên lời thơ bi ai thống thiết. Chỉ 4 câu mộc mạc ( Quân tại Tương giang đầu. Thiếp tại Tương giang vỹ. Tương tư bất tương kiến. Đồng ẩm Tương giang thủy) cũng đủ vô địch thế gian rồi, qua mặt cả thi bá Lý Bạch và thi thánh Bạch Cư Dị. Sông Tương trong thơ và nhạc Việt là dùng điển tích của bốn câu thơ này.

Trường Tương Tư của họ Lý và họ Bạch (theo thiển ý của Cò) không bì kịp. Không phải thua vì tài năng mà thua vì cái mức độ chân thành.. Họ Lý có hàng chục người tình (vợ, đào nương) và chỉ tạm thời xa người yêu nên khóc mà mắt không ướt. Họ Bạch khóc người tình trong thời gian bị biếm cho nên nước mắt cho người tình có pha lẫn nước mắt cho sự nghiệp. Mức độ chân thành mà thua thì hồn thơ cũng thua. Tới đây xin bàn qua về kỹ thuật thơ của 3 người. Thơ của Lương Ý Nương trôi từ trong tim qua ngòi bút cho nên không cần tới kỹ thuật điêu luyện. Thơ của họ Lý quá nặng về kỹ thuật nên thiếu hồn thơ.  Thơ của họ Bạch ở giữa 2 người trên, bài 1 giầu âm điệu và suy tưởng, bài 2 diễn tả tỉ mỉ, rõ ràng.

Bài của Lương Ý Nương mới đáng gọi là siêu việt. Trộm nghĩ rằng: nhớ vì thương, khóc vì tiếc, nhớ tiếc bằng tâm hồn thấm thía hơn nhớ tiếc qua kỹ thuật.

TÂN TRƯỜNG TƯƠNG TƯ

(Tương Tư Sâu Tân Thời)

Con Cò

( Nhái bài TTT của Lương Ý Nương )

Trẻ hơn Nương mười ba thế kỷ

Lại già hơn tới sáu mươi niên*

Trác tuyệt thơ em ta bất kể

Tình cuối đời hay tình đầu tiên

Tình này ta chia xẻ

Xướng họa cùng em thôi

Dù mưa Tần gió Sở

Dù Nguyệt lão chia phôi

Ngâm thơ trong phòng nhỏ

Thơ sầu lên tiếng ngân

Tuyết rơi ngoài khung cửa

Em xa khuất hồng trần

6

Lòng ta với lòng em

Lòng ai sâu ai cạn?

Em son trẻ vắng tình

Ta già nua thiếu bạn

Trên Ngân hà em đợi

Dưới Ngân hà ta trông

Tình thơ-thơ vời vợi

Hai bến bờ mênh mông

Hồn tìm em khi thác

Đời ta sẽ qua mau

Từ thơ-thơ vướng mắc

Đã biết thơ vương sầu

Lương Ý Nương hề em Nương thân!

Lương Ý Nương hề hảo thi nhân

Tình ta tình thơ-thơ thắm thiết

Nguyện đọc thơ em tới ngàn lần

*  Già hơn Lương Ý Nương 60 tuổi nhưng sinh sau nàng 13  thế kỷ.

 Đọc thêm bài post nơi Hoa Sơn Trang 

 http://www.hoasontrang.us/tangpoems/duongthi.php?loi=154

 Trường Tương Tư Kỳ nhị

Nguyên tác: Lý Bạch

長相思之二

李白

日色已盡花含煙， 月明欲素愁不眠。
趙瑟初停鳳凰柱， 蜀琴欲奏鴛鴦絃。
此曲有意無人傳， 願隨春風寄燕然。
憶君迢迢隔青天， 昔日橫波目，
今成流淚泉。
不信妾腸斷， 歸來看取明鏡前。

Trường tương tư kỳ II

Lý Bạch

Nhật sắc dục tận hoa hàm yên
Nguyệt minh như tố sầu bất miên
Triệu sắt sơ đình phụng hoàng trụ
Thục cầm dục tấu uyên ương huyền
Thử khúc hữu ý vô nhân truyền
Nguyện tuỳ xân phong ký Yên Nhiên
Ức quân thiều thiều cách thanh thiên
Tích thì hoành ba mục
Kim tác lưu lệ tuyền
Bất tín thiếp trường đoạn
Qui lai khán thủ minh kính tiền

-- Dịch Nghĩa --

Mặt trời sắp tắt, hoa ngậm khói sương
Trắng sáng như lụa, nỗi sầu không sao ngủ được
Đàn sắt Triệu vừa ngừng dây phụng hoàng
Đàn cầm Thục đã dục tấu khúc uyên ương
Khúc này có ý nghĩa sao không có ai lưu truyền?
Mong theo ngọn gió xuân gửi đến Yên Nhiên
Nhớ chàng nơi xa cách trời xanh
Xưa thì mắt đưa ngang làn sóng
Nay thành suối lệ tuôn rơi
Không tin thiếp buồn đứt ruột
Xin [chàng] hãy về mà ngắm trong tấm gương sáng.

Bản dịch của Lê Nguyễn Lưu

Nhớ nhau hoài II

Mặt trời sắp tắt khói lồng hoa
Buồn thương thao thức ngắm trăng ngà
Triệu sắt vừa nghe cung phượng dứt
Thục cầm đã trỗi phím uyên hoà
Khúc này có ý chẳng ai ca!
Yên Nhiên xin gởi gió xuân ra
Nhớ chàng dằng dặc cách trời xa
Mắt xưa làn sóng gợn
Nay thành suối lệ sa
Không tin lòng thiếp khổ
Xin chàng về ngắm tấm gương nhà!

Bản dịch của HatCat

Chiều hôm sương khói vờn hoa,
Sầu mong thao thức trăng ngà buông lung.
Phụng hoàng dây Triệu vừa ngưng,
Uyên ương đàn Thục chập chùng khởi lên.
Khúc hay sao chẳng lưu truyền,
Gió xuân mong gửi về miền Yên Nhiên.
Xa xăm trời nhớ triền miên,
Thủa nào ngọn sóng mắt huyền bâng khuâng.
Bây giờ suối lệ hàng hàng,
Tin chăng dạ thiếp bẽ bàng đau thương.
Xin về mà ngắm bóng gương.

Bản dịch của Vũ Thị Thiên Thư

Trường Tương Tư

Ánh tà dương hoa lồng khói toả
Trăng lụa ngà nổi nhớ khôn khuây
Phượng hoàng cẩm sắt dừng đây
Bâng khuâng nắn phím so dây Thục Cầm
Khúc hữu ý tri âm nào thấy
Núi Yên nhiên gởi bấy gió xuân
Nhớ chàng cách mấy trời xanh
Làn thu thuỷ cũ long lanh mắt huyền
Nay thành suối lệ phiền muôn thuở
Đoạn trường kia nổi nhớ ai tin
Về đây ngắm bóng gương in

Vũ Thị Thiên Thư
[ Diễn ]

Trường tương tư

Hoa lồng khói biếc tà dương
Vầng trăng ánh lụa sầu vương giấc nồng
Dứt cung cẩm sắt phương hoàng
So dây nâng phím uyên ương Thục Cầm
Lòng này khúc nhạc tri âm
Yên nhiên núi ấy gió xuân gởi về
Nhớ chàng xa cách ủ ê
Xưa thu ba gợn đê mê sóng tình
Nay thành suối lệ tuôn dòng
Đoạn trường ai biết nổi long ai tin
Về đây ngắm bóng gương in

Vũ Thị Thiên Thư
[ Diễn ]

Bản dịch của Nguyễn phước Hậu
(thất ngôn biến thể)

Nhớ nhau hoài II
Chiều xuống đóa hoa ngậm khói sương
Trăng ngà trằn trọc nỗi sầu vương
Vừa ngưng đàn sắt dây cung phượng
Giờ muốn đàn cầm tấu khúc uyên.
Khúc nầy ý nghĩa chẳng lưu truyền .
Thương nhớ phương trời chàng cách biệt
Gió xuân gởi giúp đến Yên Nhiên.
Xưa liếc ngang sóng nổi
Nay suối lệ tuôn rồi.
Không tin em đứt ruột
Chàng về lấy gương soi .

-- Bản dịch của SongNguyễn HànTú --

Bóng chiều bảng lảng
Hoa ngậm khói sương
Đêm trăng như lụa . . . sầu thương
Bẽ bàng cầm Triệu, vấn vương Thục đàn
Khúc Uyên ương ngút mây ngàn
Nào mai sau biết âm vang còn bền
Gió ơi mang tới Yên Nhiên
Nỗi lòng nhung nhớ cách miền trời xanh
Thu ba khóe mắt khuynh thành
Sầu dâng lệ ứa . . . đầu ghềnh suối tuôn
Còn buồn nào, hỏi buồn hơn?
Về đây chàng hiểu nguồn cơn đoạn trường
Bản dịch của Vi Minh Kha

Hoàng hôn hoa đọng khói sương,
Trăng trong như lụa canh trường bâng khuâng.
Phượng Hoàng đàn sắt Triệu ngưng,
Thục đâu lại nổi Uyên Ương tiếng huyền.
Khúc ca này, tiếc chẳng truyền,
Gió xuân đành nguyện gửi miền Yên Nhiên
Nhớ chàng cách trở trời xanh,
Làn thu sóng biếc nay thành lệ tuôn.
Chẳng tin năm tháng đoạn trường
Quay về gương sáng cho chàng thử coi.

--Bản dịch của Trần Nhất Lang--

NHỚ NHAU HOÀI Kỳ 2

Ác tà, hoa quyện khói sương
Trăng ngà, thao thức buồn vương giấc hồ.
Uyên ương Cầm dạo phím tơ
Phượng hoàng Triệu Sắt cũng vừa phím ngưng.
Khúc này ý vị vô cùng
Mà sao nhân thế lại không lưu truyền?
Gió xuân nhờ gửi Yên Nhiên
Trời xanh, dằng dặc đôi miền nhớ nhau!
Mắt xưa sóng lượn, chẳng sầu
Bây giờ lớp lóp suối trào lệ sa.
Chẳng tin lòng thiếp xót xa
Chàng về ngắm bóng gương nhà thử xem.

--Bản dịch của Anh Nguyên--

Nhớ nhau lâu dài
(Bài hai)

Ngày tàn, khói quyện quanh hoa,
Ánh trăng như lụa, xót xa thức ròng.
Phượng-Hoàng: đàn Triệu vừa xong,
Lại nghe đàn Thục: Nỗi lòng Uyên Ương.
Ý hay, sao chẳng hát thường,
Gió Xuân, gửi khúc đoạn trường Yên-Nhiên.
Nhớ chàng xa tựa cõi thiên,
Xưa kia đôi mắt mầu huyền liếc ngang,
Nay thành dòng suối lệ tràn,
Không tin thiếp đứt ruột gan tháng ngày!
Hãy về nhìn trước gương này!...

-- Bản dịch của Viên Thu --

Trời nhàn nhạt,khói hoa mơ,
Trăng ngời tơ lụa,giấc hồ buồn vương.
Dứt đàn Triệu,phụng hoàng ngưng,
Tiếng cầm Thục lại ngân uyên ương Tần.
Cung này tuyệt chẳng truyền nhân,
Xin đưa theo gió xuân gần Yến nhiên.
Nhớ chàng xa thẳm đôi miền,
Ngày xưa mắt biếc,dịu hiền sóng khơi.
Nay sao thành suối lệ rơi,
Tình riêng khuê các,rã rời tâm can.
Nếu chưa tin thiếp hỡi chàng,
Về đây sẽ thấy bẽ bàng trước gương.

--Bản dịch của Như Mai--

Hoa ngậm khói sương, tắt nắng vàng
Trăng trong sắc lụa ngủ không an.
Phượng Hoàng ngưng gảy tan thanh nhạc
Loan phụng toan rung lỡ nhịp đàn.
Mắt gợn sóng buồn thương quặn thắt,
Ruột đau sầu quyện nhớ miên man
Gió Xuân gởi tới Yên Nhiên núi
Nhắn với tình lang...thiếp nhớ chàng..!

--Bản dịch của Nguyễn Minh--

Nắng sắp tắt cỏ hoa ngậm khói
Trăng lụa là, ngủ khó vì buồn
Dây hoàng đàn Triệu vừa buông
Đàn cầm đất Thục uyên ương tấu liền
Khúc đàn này không truyền ai nữa
Mong gió xuân gửi giữa Yên Nhiên
Nhớ chàng nơi cách xa miền
Xưa kia mắt biếc làm nghiêng ba đào
Nay thành suối lệ trào không dứt
Lòng thiếp buồn không được chàng tin
Khi vể gương sáng hãy nhìn


--English Version--

Folk-song-styled-verse
Li Bai
ENDLESS YEARNING II

The sun has set, and a mist is in the flowers;
And the moon grows very white and people sad and sleepless.
A Zhao harp has just been laid mute on its phoenix holder,
And a Shu lute begins to sound its mandarin-duck strings....
Since nobody can bear to you the burden of my song,
Would that it might follow the spring wind to Yanran Mountain.
I think of you far away, beyond the blue sky,
And my eyes that once were sparkling
Are now a well of tears.
...Oh, if ever you should doubt this aching of my heart,
Here in my bright mirror come back and look at me!

 http://www.hoasontrang.us/tangpoems/duongthi.php?loi=728

Trường Tương Tư

Nguyên tác: Lý Dục

長 相 思

李 煜

雲 一 緺
玉 一 梭
澹 澹 衫 兒 薄 薄 羅
輕 顰 雙 黛 螺

秋 風 多
雨 相 和
簾 外 芭 蕉 三 兩 窠
夜 長 人 奈 何

Trường tương tư

Lý Dục

Vân nhất ?
Ngọc nhất thoa
Đạm đạm sam nhi bạc bạc la
Khinh tần song đại loa

Thu phong đa
Vũ tương hoà
Liêm ngoại ba tiêu tam lưỡng khoà
Dạ trường nhân nại hà  

Bài bổ túc sưu tầm trên net

Bạch Cư Dị – Trường tương tư

长相思

白居易

汴水流，

泗水流，

流到瓜洲古渡头，

吴山点点愁。

思悠悠，

恨悠悠，

恨到归时方始休，

月明人倚楼。

.

[ Phiên âm ]

TRƯỜNG TƯƠNG TƯ

Bạch Cư Dị

Biện thủy lưu,
Tứ thủy lưu,
Lưu đáo Qua Châu cổ độ đầu
Ngô sơn điểm điểm sầu.

Tứ du du,
Hận du du,
Hận đáo quy thời phương thủy hưu
Nguyệt minh nhân ỷ lâu.

.

[ Dịch nghĩa ]

Bài từ theo điệu “Trường tương tư”

Bạch Cư Dị

Sông Biện trôi,
Sông Tứ trôi,
Trôi đến bến đò cũ Qua Châu
Núi Ngô từng ngọn từng ngọn buồn.

Nỗi niềm mênh mông,
Oán hận mênh mông,
Hận đến khi (chàng) về mới thôi
Trăng sáng, người tựa lầu.

.

Bài “Trường tương tư” này viết về một nữ tử tựa lầu nhớ người. Dưới ánh trăng mờ, trong mắt nàng tràn ngập sơn dung thủy thái, tất thảy đều chan chứa sầu bi. Ba câu đầu dùng ba từ “lưu” (trôi), viết về dòng nước quanh co uốn lượn, nhờ đó tạo thành tình vận triền miên lưu luyến. Bên dưới lại dùng hai chữ “du du” càng làm tăng thêm dư vị ưu sầu nhung nhớ. Cả bài dùng “hận” để tả “yêu”, ngôn ngữ đơn giản dễ hiểu trôi chảy lưu loát, âm luật hài hòa êm dịu, bộc lộ cảm xúc phức tạp của nhân vật. Đặc biệt hình ảnh ánh trăng mênh mang đổ xuống, càng làm nổi bật bầu không khí ai oán ưu thương, tăng thêm sức cuốn hút độc đáo, cho thấy từ ngữ ngắn, câu chữ đơn giản mà giàu ý nghĩa.

[ phăng tê di từ zhidao.baidu.com ]

Bạch Cư Dị – Trường tương tư

长相思

白居易

汴水流，

泗水流，

流到瓜洲古渡头，

吴山点点愁。

思悠悠，

恨悠悠，

恨到归时方始休，

月明人倚楼。

.

[ Phiên âm ]

TRƯỜNG TƯƠNG TƯ

Bạch Cư Dị

Biện thủy lưu,
Tứ thủy lưu,
Lưu đáo Qua Châu cổ độ đầu
Ngô sơn điểm điểm sầu.

Tứ du du,
Hận du du,
Hận đáo quy thời phương thủy hưu
Nguyệt minh nhân ỷ lâu.

Sầu Tương Tư

Nước sông Biện chuyển

Sông nước Tứ trôi

Mãi mai không nghỉ bến Qua Châu

Sầu nối giăng giăng ngọn núi Ngô

Suy tư vẩn vơ

Hận gì chưa rõ

Chờ chàng đến ngõ tỏ tường

Sáng trăng tựa lầu nhớ thương.

Thanh Hương Caroline

03 tháng 7 năm 2016

Mãi từ năm 2013 đến năm 2016 , năm nay lại được bài đóng góp của anh Đỗ Quý Bái về chủ đề này, nên tôi post vào bổ túc thêm bài đã có.

Cám ơn anh Đỗ Quý Bái đã bỏ công tìm lại những bài thơ của anh đã sáng tác , thông dịch hay xướng họa với bạn hữu.

Caroline Thanh Hương

Kính gửi các bạn thân : Chị Thanh Hương ,Thầy Đồ Lương  ,Anh Lương Cheo Leo , bạn Đinh Hùng ,thầy Trần đức Vũ ,bạn Mùi quý Bồng ,bạn Tam Thanh ,Đồ Cóc,  chi Thanh Khang,  Dr Phí Mạnh Khải bài dịch ỐM TƯƠNG TƯ  bằng thể Lục Ngôn Thi này.  Mong quý vị nhuận sắc cho >

Trân trọng

LTĐQB

Trường Tương Tư (长 相 思) – Lương Ý Nương (意娘)

落花落葉落紛紛
盡日思君不見君。
腸欲斷兮腸欲斷，
淚珠痕上更添痕。

我有一寸心，
無人共我說。
願風吹散雲，
訴與天邊月。

攜琴上高樓，
樓高月花滿。
相思未必終，
淚滴琴玄斷。

人道湘江深，
未抵相思畔。
江深終有底，
相思無邊岸。

我在湘江頭，
君在湘江尾。
相思不相見，
同飲湘江水。

夢魂飛不到，
所欠唯一死。
入我相思門，
知我相思苦。

長相思兮長相思，
長相思兮無盡極。
早知如此罫人心，
迴不當初莫相識

Phiên Âm

Lạc hoa lạc diệp lạc phân phân,
Tận nhật tư quân bất kiến quân.
Trường dục đoạn hề trường dục đoạn,
Lệ châu ngân thượng cánh thiêm ngân.

Ngã hữu nhất thốn tâm,
Vô nhân cộng ngã thuyết.
Nguyện phong xuy tán vân,
Tố dữ thiên biên nguyệt.

Huề cầm thượng cao lâu,
Lâu cao nguyệt hoa mãn.
Tương tư vị tất chung,
Lệ trích cầm huyền đoạn.

Nhân đạo Tương giang thâm,
Vị để tương tư bạn.
Giang thâm chung hữu để,
Tương tư vô biên ngạn.

Thiếp tại Tương giang đầu,
Quân tại Tương giang vĩ.
Tương tư bất tương kiến,
Đồng ẩm Tương giang thuỷ.

Mộng hồn phi bất đáo,
Sở khiếm duy nhất tử.
Nhập ngã tương tư môn,
Tri ngã tương tư khổ.

Trường tương tư hề, trường tương tư,
Trương tương tư hề, vô tận cực.
Tảo tri như thử quải nhân tâm,
Hồi bất đương sơ mạc tương thức.

Chuyển thể qua Lục Ngôn thi :

ỐM TƯƠNG TƯ

Hoa rơi lá rụng hoang tàn .

Nhớ chàng mà chẳng thấy chàng

Ruột này tưởng chừng đứt đoạn

Lệ tuôn rơi,  hàng lại hàng !

Ôm đàn bước lên gác cao

Gác cao trăng đón hoa chào

Gẩy khúc tương tư chưa trọn

Diềm mi đã đẫm lệ sầu

Thiếp chỉ có một tấc lòng ,

Không chàng lấy ai thổ lộ ?

Cầu gió thổi cho mây vần

Đến vừng trăng đang lấp ló

Gẩy khúc tương tư chưa trọn

Má đào thẫm ướt lệ trào !

Tương  tư không sao cắt đứt

Lòng tương tư khó ai rào

Người nói rằng sông Tương sâu .

Sâu sao bằng nỗi u sầu ?

Sông dù sâu còn có đáy

Tương tư bờ bến nơi đâu ?

Em đứng đầu sông Tương ngóng ,

Anh ngồi cuối sông Tương trông .

Nhớ nhau  mà không được gặp

SôngTương chung uống cùng giòng !

Hồn mộng không sao bay tới !

Chỉ còn nước chết mà thôi !

Vào cửa tương tư như thiếp

Được nếm hận tương tư rồi !

Tương tư sầu ! tương tư sầu !

Tương tư đeo đẳng dài lâu

Nếu biết tương tư cực thế

Thà xưa đừng thương mến nhau

LTĐQB