Năm 2013, tôi có dịp post những bài thơ của Con Cò Thơ gửi, lần này xin gửi tiếp những bài sưu tầm, những khung thơ và Youtube có liên quan.
Cám ơn tất cả các tác giả những bài sưu tầm và những bài của bạn hữu đã cùng chung phóng dịch những năm trước đây.
Caroline Thanh Hương
Lời
nói đầu:
Có ba danh tài Trung quốc đã làm thơ với đầu
đề Trường Tương Tư:
Lương Ý Nương, một thiếu nữ 17 tuổi, yêu một
chàng trai nhưng bị cha mẹ ngăn cấm, sau nhờ bài Trường Tương Tư mà
được kết hôn với người yêu.
Hai thi hào Lý Bạch và Bạch Cư Dị cũng có
thơ với đề tài này.
Hãy thưởng thức thơ của cả ba thi nhân do Con
Cò dịch.
LƯƠNG
Ý NƯƠNG
TRƯỜNG
TƯƠNG TƯ TƯƠNG
TƯ SÂU
Lạc hoa lạc diệp
lạc phân phân Hoa lá rơi rơi hoa lá rơi
Tận nhật tư quân
bất kiến quân Tròn ngày xa cách nhớ rã rời
Trường dục đoạn
hề trường dục đoạn Như muốn đứt hề từng khúc ruột
Lệ châu ngân thượng
cánh thiêm ngân Trên vết thương lòng suối lệ trôi.
Ngã hữu nhất thốn
tâm Nỗi nhớ
thương em mang
Vô nhân cộng ngã
thuyết Biết
cùng ai bày tỏ
Nguyện phong xuy
tán vân Mong
gió thổi mây tan
Tố dữ thiên biên
nguyệt Để vừng
trăng thấu rõ.
Huề cầm thướng
cao lâu Ôm đàn lên lầu vắng
Lâu cao nguyệt
hoa mãn Lầu cao giữa trăng hoa
Tương tư vị tất
chung Cung tương
tư sầu nặng
Lệ trích cầm huyền
đoạn Giây tơ đứt lệ nhòa.
Nhân đạo Tương
giang thâm Lòng em
lòng sông Tương
Vị để tương tư bạn Lòng nào
sâu thăm thẳm?
Giang thâm chung
hữu để Sông có đáy có bờ
Tương tư vô biên
ngạn Tương tư mênh mông lắm.
Ngã tại Tương
giang đầu Đầu sông Tương em ngóng
2
Quân tại Tương
giang vĩ Cuối sông Tương anh nương
Tương tư bất
tương kiến Tương
tư sầu lẻ bóng
Đồng ẩm Tương
giang thuỷ Cùng uống nước sông Tương.
Mộng hồn phi bất
đáo Trong mơ còn chẳng gặp
Sở khiếm duy nhất
tử Kiếp nào mới thấy nhau?
Nhập ngã tương
tư môn Từ tương
tư vướng mắc
Tri ngã tương tư
khổ Đã biết tương tư đau!
Trường tương tư
hề trường tương tư Tương tư dài hề tương tư sâu
Trường tương tư
hề vô tận cực Tương tư
sâu hề bờ bến đâu?
Tảo tri như thử
quải nhân tâm Nếu hay
tương tư day dứt thế
Hồi bất đương sơ
mạc tương thức Thà đừng biết nhau đừng yêu nhau
Phân phân: nhiều, ngổn ngang. Dục: muốn. Ngân: sẹo, vết. Thiêm: thêm.
Thốn:1 tấc. Thốn tâm: tấc lòng. Thuyết:
nói rõ. Xuy: thổi. Tố: cáo, kêu oan. Huề: cầm, ôm. Cầm: đàn cầm (7dây). Vị tất: chưa hẳn là như thế. Đạo: nói. Đề (câu 14): bằng, ngang nhau.
Bạn: bờ nước. Chung: hết. Đề (câu 16): đáy. Ngạn: bờ. Đê
ngạn:
bờ đê. Mộng hồn: tâm hồn như trong mộng.
Sở: đại danh từ (như sở đắc,
cầu, nguyện, kiến v.v..).Sở khiếm: điều
mình thiếu. Tảo: sớm, trước. Thử: ấy, như thế. Quải: trở ngại. Hồi: về. Đương sơ: mới đầu
LÝ
BẠCH
TRƯỜNG TƯƠNG TƯ TƯƠNG TƯ SÂU
Kỳ nhất Kỳ
1
Trường tương tư tại Trường An Tương tư sâu tại Trường An
Lạc vĩ thu đề kim tỉnh lan Côn trùng kêu thu bên bờ giếng
Vi sương thê thê điếm sắc hàn Chiếu lạnh
lê thê sương buông màn
Cô đăng bất minh tư dục tuyệt Đèn côi leo lét soi sầu muộn
Quyển duy vọng nguyệt không trường thán Rèm
cuốn nhìn trăng mãi thở than
Mỹ nhân như hoa cách vân đoan Người
đẹp như hoa cách mây ngàn
3
Thượng hữu thanh minh chi cao thiên Trên
có trời xanh cao vòi vọi
Hạ hữu lục thủy chi ba lan Dưới thì nước biếc sóng tràn lan
Thiên trường lộ viễn hồn phi khổ Đường
xa trời rộng hồn bay mỏi
Mộng hồn bất đáo quan san nan Hồn
mộng khó lòng vượt quan san
Trường tương tư tồi tâm can Tương
tư dài não ruột gan
Kỳ nhì Kỳ 2
Nhật sắc dục tận hoa hàm yên Vừng
ô sắp tắt hoa ngậm sương
Nguyệt minh như tố sầu bất miên Buồn
trông trăng lụa thức canh trường
Triệu sắt sơ đình phụng hoàng trụ Đàn sắt vừa ngừng chơi khúc Triệu
Thục cầm dục tấu uyên ương huyền Đàn cầm
khởi tấu Thục uyên ương
Thử khúc hữu ý vô nhân truyền Nhạc
khúc hữu tình người xao nhãng
Nguyện tùy xuân phong ký Yên
Nhiên Gởi tới Yên Nhiên theo gió xuân
Úc quân thiều thiều cách thanh
thiên Nhớ chàng thăm thẳm trời xanh ngắt
Tích thì hoành ba mục Xưa long lanh sóng mắt
Kim tác lưu lệ tuyền Nay lệ
chảy thành sông
Bất tín thiếp trường đoạn Không tin thiếp đau lòng
Qui lai khán thủ minh kính tiền Quay về nhìn thiếp trước gương trong
Yên
nhiên:
nơi chàng đang ở. Lạc vĩ: tên 1 loại
sâu, kêu rất to khi thu về. Tích lan:
lan can trên mặt giếng. Điểm: chiếu bằng
mây hay tre. Thanh minh: sắc xanh và
cao xa. Lục thủy: nước trong. Triệu sắt: người nước Triệu khéo gẩy đàn
sắt nên xưng là Triệu sắt. Thục cầm: đàn
Thục. Tư Mã Tương Như khéo gẩy đàn cầm nên người đời gọi là Thục cầm. Hoành
ba mục: nói về con mắt nhìn nghiêng giống như làn sóng nước nằm ngang. Phụng hoàng trụ: cái trụ của đàn sắt có
khắc hình chim phượng. Trân tu: món ăn
ngon. Thái hàng: tên núi. Kỳ lộ: con đường bên. Trường phong phá lãng: Gió lớn sóng to
BẠCH
CƯ DỊ
TRƯỜNG
TƯƠNG TƯ
Kỳ
1 Kỳ 1
Biện thủy lưu Sông Biện trôi mau
Tứ thủy lưu Sông Tứ trôi mau
4
Lư đáo Qua châu cổ độ đầu Trôi
vượt cồn Qua bến cũ sâu
Ngô sơn điểm điểm sầu Núi
Ngô man mác sầu.
Tứ du du Ý rầu
rầu
Hận du du Hận
rầu rầu
Hận đáo qui thời phương thủy hưu Hận
tới tàn đời niềm hận sâu
Nguyệt minh nhân ỷ lâu
Sáng trăng ai tựa lầu
Biện,Tứ: sông Biện và sông Tứ.
Thủy: nước. Qua: bãi, cồn Qua. Ngô: nước
Ngô. Cổ độ: bến đò xưa. Điểm
điểm: hơi một chút, nhè nhẹ. Du du:
xa xôi, lửng lơ. Phương: vuông vắn. Thủy:
mớ đầu
Kỳ
2 Kỳ 2
Cửu nguyệt tây phong hưng Tháng
chín gió tây lộng
Nguyệt lãnh sương hoa ngưng Trăng
lạnh hoa sương đọng
Tư quân thu dạ trường Nhớ
chàng đêm thu dài
Nhất dạ hồn cửu thăng
Chín lần hồn tung bay
Nhị nguyệt đông phong lai Gió
đông về tháng hai
Thảo sách hoa tâm khai
Tim hoa nở cỏ tươi
Tư quân xuân nhật trì Nhớ chàng ngày xuân chậm
Nhất nhật trường cửu hồi
Chín khúc ruột đau quặn.
Thiếp trú Lạc kiều bắc Cầu Lạc chia đôi đường
Quân trú Lạc kiều nam
Em phía bắc chàng nam.
Thập ngũ tức tương thức Biết
nhau thuở mười lăm
Kim niên nhị thập tam
Tuổi nay hăm ba năm.
Hữu như nữ la thảo
Em như nữ la cỏ
Sinh tại tùng chi trắc Leo lên thân cây tùng
Mạn đoản chi khổ cao Quấn mãi chưa tới đó
Oanh hồi thướng bất đắc
Dây ngắn cành cao ngồng.
Nhân ngôn nhân hữu nguyện Sách
nói tâm nguyện có
Nguyện chí thiên tất thành
Hễ thấu trời trời thương.
Nguyện tác viễn phương thú
Nguyện làm con thú nhỏ
Bộ bộ tỷ kiên hành Mỗi bước đi bên chàng
Nguyện tác thâm sơn mộc
Nguyện làm cây núi trổ
Chi chi liên lý sinh Cành gần nhau tấc gang
5
Lời bàn của ConCò: Lúc làm bài này Lương Ý Nương tưởng như đã vĩnh viễn mất người yêu nên lời
thơ bi ai thống thiết. Chỉ 4 câu mộc mạc ( Quân tại Tương giang đầu. Thiếp
tại Tương giang vỹ. Tương tư bất tương kiến. Đồng ẩm Tương giang thủy) cũng
đủ vô địch thế gian rồi, qua mặt cả thi bá Lý Bạch và thi thánh Bạch Cư Dị.
Sông Tương trong thơ và nhạc Việt là dùng điển tích của bốn câu thơ
này.
Trường Tương Tư của họ
Lý và họ Bạch (theo thiển ý của Cò) không bì kịp. Không phải thua vì tài năng mà
thua vì cái mức độ chân thành.. Họ Lý có hàng chục người tình (vợ, đào
nương) và chỉ tạm thời xa người yêu nên khóc mà mắt không ướt. Họ Bạch khóc người
tình trong thời gian bị biếm cho nên nước mắt cho người tình có pha lẫn nước mắt
cho sự nghiệp. Mức độ chân thành mà thua thì hồn thơ cũng thua. Tới đây xin bàn
qua về kỹ thuật thơ của 3 người. Thơ của Lương Ý Nương trôi từ trong tim qua ngòi
bút cho nên không cần tới kỹ thuật điêu luyện. Thơ của họ Lý quá nặng về kỹ
thuật nên thiếu hồn thơ. Thơ của họ Bạch
ở giữa 2 người trên, bài 1 giầu âm điệu và suy tưởng, bài 2 diễn tả tỉ mỉ, rõ ràng.
Bài của Lương Ý Nương
mới đáng gọi là siêu việt. Trộm nghĩ rằng: nhớ vì thương, khóc vì tiếc, nhớ tiếc
bằng tâm hồn thấm thía hơn nhớ tiếc qua kỹ thuật.
TÂN TRƯỜNG TƯƠNG TƯ
(Tương Tư Sâu Tân Thời)
Con Cò
( Nhái bài TTT của Lương Ý Nương )
Trẻ hơn
Nương mười ba thế kỷ
Lại già hơn
tới sáu mươi niên*
Trác tuyệt
thơ em ta bất kể
Tình cuối đời
hay tình đầu tiên
Tình này ta
chia xẻ
Xướng họa
cùng em thôi
Dù mưa Tần
gió Sở
Dù Nguyệt
lão chia phôi
Ngâm thơ
trong phòng nhỏ
Thơ sầu lên
tiếng ngân
Tuyết rơi
ngoài khung cửa
Em xa khuất
hồng trần
6
Lòng ta với
lòng em
Lòng ai sâu
ai cạn?
Em son trẻ
vắng tình
Ta già nua
thiếu bạn
Trên Ngân
hà em đợi
Dưới Ngân
hà ta trông
Tình
thơ-thơ vời vợi
Hai bến bờ
mênh mông
Hồn tìm em
khi thác
Đời ta sẽ
qua mau
Từ thơ-thơ
vướng mắc
Đã biết thơ
vương sầu
Lương Ý
Nương hề em Nương thân!
Lương Ý
Nương hề hảo thi nhân
Tình ta
tình thơ-thơ thắm thiết
Nguyện đọc
thơ em tới ngàn lần
* Già hơn Lương Ý Nương 60 tuổi nhưng sinh
sau nàng 13 thế kỷ.
Đọc thêm bài post nơi Hoa Sơn Trang
http://www.hoasontrang.us/tangpoems/duongthi.php?loi=154
Trường Tương Tư Kỳ nhị
Nguyên tác: Lý Bạch
長相思之二
李白
日色已盡花含煙， 月明欲素愁不眠。
趙瑟初停鳳凰柱， 蜀琴欲奏鴛鴦絃。
此曲有意無人傳， 願隨春風寄燕然。
憶君迢迢隔青天， 昔日橫波目，
今成流淚泉。
不信妾腸斷， 歸來看取明鏡前。
Trường tương tư kỳ II
Lý Bạch
Nhật sắc dục tận hoa hàm yên
Nguyệt minh như tố sầu bất miên
Triệu sắt sơ đình phụng hoàng trụ
Thục cầm dục tấu uyên ương huyền
Thử khúc hữu ý vô nhân truyền
Nguyện tuỳ xân phong ký Yên Nhiên
Ức quân thiều thiều cách thanh thiên
Tích thì hoành ba mục
Kim tác lưu lệ tuyền
Bất tín thiếp trường đoạn
Qui lai khán thủ minh kính tiền
--
Dịch Nghĩa --
Mặt trời sắp tắt, hoa ngậm khói sương
Trắng sáng như lụa, nỗi sầu không sao ngủ được
Đàn sắt Triệu vừa ngừng dây phụng hoàng
Đàn cầm Thục đã dục tấu khúc uyên ương
Khúc này có ý nghĩa sao không có ai lưu truyền?
Mong theo ngọn gió xuân gửi đến Yên Nhiên
Nhớ chàng nơi xa cách trời xanh
Xưa thì mắt đưa ngang làn sóng
Nay thành suối lệ tuôn rơi
Không tin thiếp buồn đứt ruột
Xin [chàng] hãy về mà ngắm trong tấm gương sáng.
Bản dịch của Lê Nguyễn Lưu
Nhớ nhau hoài II
Mặt trời sắp tắt khói lồng hoa
Buồn thương thao thức ngắm trăng ngà
Triệu sắt vừa nghe cung phượng dứt
Thục cầm đã trỗi phím uyên hoà
Khúc này có ý chẳng ai ca!
Yên Nhiên xin gởi gió xuân ra
Nhớ chàng dằng dặc cách trời xa
Mắt xưa làn sóng gợn
Nay thành suối lệ sa
Không tin lòng thiếp khổ
Xin chàng về ngắm tấm gương nhà!
Bản dịch của HatCat
Chiều hôm sương khói vờn hoa,
Sầu mong thao thức trăng ngà buông lung.
Phụng hoàng dây Triệu vừa ngưng,
Uyên ương đàn Thục chập chùng khởi lên.
Khúc hay sao chẳng lưu truyền,
Gió xuân mong gửi về miền Yên Nhiên.
Xa xăm trời nhớ triền miên,
Thủa nào ngọn sóng mắt huyền bâng khuâng.
Bây giờ suối lệ hàng hàng,
Tin chăng dạ thiếp bẽ bàng đau thương.
Xin về mà ngắm bóng gương.
Bản dịch của Vũ Thị Thiên Thư
Trường Tương Tư
Ánh tà dương hoa lồng khói toả
Trăng lụa ngà nổi nhớ khôn khuây
Phượng hoàng cẩm sắt dừng đây
Bâng khuâng nắn phím so dây Thục Cầm
Khúc hữu ý tri âm nào thấy
Núi Yên nhiên gởi bấy gió xuân
Nhớ chàng cách mấy trời xanh
Làn thu thuỷ cũ long lanh mắt huyền
Nay thành suối lệ phiền muôn thuở
Đoạn trường kia nổi nhớ ai tin
Về đây ngắm bóng gương in
Vũ Thị Thiên Thư
[ Diễn ]
Trường tương tư
Hoa lồng khói biếc tà dương
Vầng trăng ánh lụa sầu vương giấc nồng
Dứt cung cẩm sắt phương hoàng
So dây nâng phím uyên ương Thục Cầm
Lòng này khúc nhạc tri âm
Yên nhiên núi ấy gió xuân gởi về
Nhớ chàng xa cách ủ ê
Xưa thu ba gợn đê mê sóng tình
Nay thành suối lệ tuôn dòng
Đoạn trường ai biết nổi long ai tin
Về đây ngắm bóng gương in
Vũ Thị Thiên Thư
[ Diễn ]
Bản dịch của Nguyễn phước Hậu
(thất ngôn biến thể)
Nhớ nhau hoài II
Chiều xuống đóa hoa ngậm khói sương
Trăng ngà trằn trọc nỗi sầu vương
Vừa ngưng đàn sắt dây cung phượng
Giờ muốn đàn cầm tấu khúc uyên.
Khúc nầy ý nghĩa chẳng lưu truyền .
Thương nhớ phương trời chàng cách biệt
Gió xuân gởi giúp đến Yên Nhiên.
Xưa liếc ngang sóng nổi
Nay suối lệ tuôn rồi.
Không tin em đứt ruột
Chàng về lấy gương soi .
--
Bản dịch của SongNguyễn HànTú --
Bóng chiều bảng lảng
Hoa ngậm khói sương
Đêm trăng như lụa . . . sầu thương
Bẽ bàng cầm Triệu, vấn vương Thục đàn
Khúc Uyên ương ngút mây ngàn
Nào mai sau biết âm vang còn bền
Gió ơi mang tới Yên Nhiên
Nỗi lòng nhung nhớ cách miền trời xanh
Thu ba khóe mắt khuynh thành
Sầu dâng lệ ứa . . . đầu ghềnh suối tuôn
Còn buồn nào, hỏi buồn hơn?
Về đây chàng hiểu nguồn cơn đoạn trường
Bản dịch của Vi Minh Kha
Hoàng hôn hoa đọng khói sương,
Trăng trong như lụa canh trường bâng khuâng.
Phượng Hoàng đàn sắt Triệu ngưng,
Thục đâu lại nổi Uyên Ương tiếng huyền.
Khúc ca này, tiếc chẳng truyền,
Gió xuân đành nguyện gửi miền Yên Nhiên
Nhớ chàng cách trở trời xanh,
Làn thu sóng biếc nay thành lệ tuôn.
Chẳng tin năm tháng đoạn trường
Quay về gương sáng cho chàng thử coi.
--
Bản dịch của Trần Nhất Lang--
NHỚ NHAU HOÀI Kỳ 2
Ác tà, hoa quyện khói sương
Trăng ngà, thao thức buồn vương giấc hồ.
Uyên ương Cầm dạo phím tơ
Phượng hoàng Triệu Sắt cũng vừa phím ngưng.
Khúc này ý vị vô cùng
Mà sao nhân thế lại không lưu truyền?
Gió xuân nhờ gửi Yên Nhiên
Trời xanh, dằng dặc đôi miền nhớ nhau!
Mắt xưa sóng lượn, chẳng sầu
Bây giờ lớp lóp suối trào lệ sa.
Chẳng tin lòng thiếp xót xa
Chàng về ngắm bóng gương nhà thử xem.
--
Bản dịch của Anh Nguyên--
Nhớ nhau lâu dài
(Bài hai)
Ngày tàn, khói quyện quanh hoa,
Ánh trăng như lụa, xót xa thức ròng.
Phượng-Hoàng: đàn Triệu vừa xong,
Lại nghe đàn Thục: Nỗi lòng Uyên Ương.
Ý hay, sao chẳng hát thường,
Gió Xuân, gửi khúc đoạn trường Yên-Nhiên.
Nhớ chàng xa tựa cõi thiên,
Xưa kia đôi mắt mầu huyền liếc ngang,
Nay thành dòng suối lệ tràn,
Không tin thiếp đứt ruột gan tháng ngày!
Hãy về nhìn trước gương này!...
--
Bản dịch của Viên Thu --
Trời nhàn nhạt,khói hoa mơ,
Trăng ngời tơ lụa,giấc hồ buồn vương.
Dứt đàn Triệu,phụng hoàng ngưng,
Tiếng cầm Thục lại ngân uyên ương Tần.
Cung này tuyệt chẳng truyền nhân,
Xin đưa theo gió xuân gần Yến nhiên.
Nhớ chàng xa thẳm đôi miền,
Ngày xưa mắt biếc,dịu hiền sóng khơi.
Nay sao thành suối lệ rơi,
Tình riêng khuê các,rã rời tâm can.
Nếu chưa tin thiếp hỡi chàng,
Về đây sẽ thấy bẽ bàng trước gương.
--
Bản dịch của Như Mai--
Hoa ngậm khói sương, tắt nắng vàng
Trăng trong sắc lụa ngủ không an.
Phượng Hoàng ngưng gảy tan thanh nhạc
Loan phụng toan rung lỡ nhịp đàn.
Mắt gợn sóng buồn thương quặn thắt,
Ruột đau sầu quyện nhớ miên man
Gió Xuân gởi tới Yên Nhiên núi
Nhắn với tình lang...thiếp nhớ chàng..!
--
Bản dịch của Nguyễn Minh--
Nắng sắp tắt cỏ hoa ngậm khói
Trăng lụa là, ngủ khó vì buồn
Dây hoàng đàn Triệu vừa buông
Đàn cầm đất Thục uyên ương tấu liền
Khúc đàn này không truyền ai nữa
Mong gió xuân gửi giữa Yên Nhiên
Nhớ chàng nơi cách xa miền
Xưa kia mắt biếc làm nghiêng ba đào
Nay thành suối lệ trào không dứt
Lòng thiếp buồn không được chàng tin
Khi vể gương sáng hãy nhìn
--
English Version--
Folk-song-styled-verse
Li Bai
ENDLESS YEARNING II
The sun has set, and a mist is in the flowers;
And the moon grows very white and people sad and sleepless.
A Zhao harp has just been laid mute on its phoenix holder,
And a Shu lute begins to sound its mandarin-duck strings....
Since nobody can bear to you the burden of my song,
Would that it might follow the spring wind to Yanran Mountain.
I think of you far away, beyond the blue sky,
And my eyes that once were sparkling
Are now a well of tears.
...Oh, if ever you should doubt this aching of my heart,
Here in my bright mirror come back and look at me!
http://www.hoasontrang.us/tangpoems/duongthi.php?loi=728
Trường Tương Tư
Nguyên tác: Lý Dục
長 相 思
李 煜
雲 一 緺
玉 一 梭
澹 澹 衫 兒 薄 薄 羅
輕 顰 雙 黛 螺
秋 風 多
雨 相 和
簾 外 芭 蕉 三 兩 窠
夜 長 人 奈 何
Trường tương tư
Lý Dục
Vân nhất ?
Ngọc nhất thoa
Đạm đạm sam nhi bạc bạc la
Khinh tần song đại loa
Thu phong đa
Vũ tương hoà
Liêm ngoại ba tiêu tam lưỡng khoà
Dạ trường nhân nại hà
Bài bổ túc sưu tầm trên net
Bạch Cư Dị – Trường tương tư
长相思
白居易
汴水流，
泗水流，
流到瓜洲古渡头，
吴山点点愁。
思悠悠，
恨悠悠，
恨到归时方始休，
月明人倚楼。
.
[ Phiên âm ]
TRƯỜNG TƯƠNG TƯ
Bạch Cư Dị
Biện thủy lưu,
Tứ thủy lưu,
Lưu đáo Qua Châu cổ độ đầu
Ngô sơn điểm điểm sầu.
Tứ du du,
Hận du du,
Hận đáo quy thời phương thủy hưu
Nguyệt minh nhân ỷ lâu.
.
[ Dịch nghĩa ]
Bài từ theo điệu “Trường tương tư”
Bạch Cư Dị
Sông Biện trôi,
Sông Tứ trôi,
Trôi đến bến đò cũ Qua Châu
Núi Ngô từng ngọn từng ngọn buồn.
Nỗi niềm mênh mông,
Oán hận mênh mông,
Hận đến khi (chàng) về mới thôi
Trăng sáng, người tựa lầu.
.
Bài “Trường tương tư” này viết về một nữ
tử tựa lầu nhớ người. Dưới ánh trăng mờ, trong mắt nàng tràn ngập sơn
dung thủy thái, tất thảy đều chan chứa sầu bi. Ba câu đầu dùng ba từ
“lưu” (trôi), viết về dòng nước quanh co uốn lượn, nhờ đó tạo thành tình
vận triền miên lưu luyến. Bên dưới lại dùng hai chữ “du du” càng làm
tăng thêm dư vị ưu sầu nhung nhớ. Cả bài dùng “hận” để tả “yêu”, ngôn
ngữ đơn giản dễ hiểu trôi chảy lưu loát, âm luật hài hòa êm dịu, bộc lộ
cảm xúc phức tạp của nhân vật. Đặc biệt hình ảnh ánh trăng mênh mang đổ
xuống, càng làm nổi bật bầu không khí ai oán ưu thương, tăng thêm sức
cuốn hút độc đáo, cho thấy từ ngữ ngắn, câu chữ đơn giản mà giàu ý
nghĩa.
[ phăng tê di từ zhidao.baidu.com ]
Bạch Cư Dị – Trường tương tư
长相思
白居易
汴水流，
泗水流，
流到瓜洲古渡头，
吴山点点愁。
思悠悠，
恨悠悠，
恨到归时方始休，
月明人倚楼。
.
[ Phiên âm ]
TRƯỜNG TƯƠNG TƯ
Bạch Cư Dị
Biện thủy lưu,
Tứ thủy lưu,
Lưu đáo Qua Châu cổ độ đầu
Ngô sơn điểm điểm sầu.
Tứ du du,
Hận du du,
Hận đáo quy thời phương thủy hưu
Nguyệt minh nhân ỷ lâu.
Sầu Tương Tư
Nước sông Biện chuyển
Sông nước Tứ trôi
Mãi mai không nghỉ bến Qua Châu
Sầu nối giăng giăng ngọn núi Ngô
Suy tư vẩn vơ
Hận gì chưa rõ
Chờ chàng đến ngõ tỏ
tường
Sáng trăng tựa lầu nhớ thương.
Thanh Hương Caroline
03 tháng 7 năm 2016
Mãi từ năm 2013 đến năm 2016 , năm nay lại được bài đóng góp của anh Đỗ Quý Bái về chủ đề này, nên tôi post vào bổ túc thêm bài đã có.
Cám ơn anh Đỗ Quý Bái đã bỏ công tìm lại những bài thơ của anh đã sáng tác , thông dịch hay xướng họa với bạn hữu.
Caroline Thanh Hương
Kính gửi
các bạn thân : Chị Thanh Hương ,Thầy Đồ Lương ,Anh Lương Cheo Leo , bạn
Đinh Hùng ,thầy Trần đức Vũ ,bạn Mùi quý Bồng ,bạn Tam Thanh ,Đồ Cóc, chi
Thanh Khang, Dr Phí Mạnh Khải bài dịch ỐM TƯƠNG TƯ bằng thể Lục
Ngôn Thi này. Mong quý vị nhuận sắc cho >
Trân trọng
LTĐQB
Trường
Tương Tư (长 相 思) –
Lương Ý Nương (意娘)
落花落葉落紛紛
盡日思君不見君。
腸欲斷兮腸欲斷，
淚珠痕上更添痕。
我有一寸心，
無人共我說。
願風吹散雲，
訴與天邊月。
攜琴上高樓，
樓高月花滿。
相思未必終，
淚滴琴玄斷。
人道湘江深，
未抵相思畔。
江深終有底，
相思無邊岸。
我在湘江頭，
君在湘江尾。
相思不相見，
同飲湘江水。
夢魂飛不到，
所欠唯一死。
入我相思門，
知我相思苦。
長相思兮長相思，
長相思兮無盡極。
早知如此罫人心，
迴不當初莫相識
Phiên Âm
Lạc hoa lạc diệp lạc phân phân,
Tận nhật tư quân bất kiến quân.
Trường dục đoạn hề trường dục đoạn,
Lệ châu ngân thượng cánh thiêm ngân.
Ngã hữu nhất thốn tâm,
Vô nhân cộng ngã thuyết.
Nguyện phong xuy tán vân,
Tố dữ thiên biên nguyệt.
Huề cầm thượng cao lâu,
Lâu cao nguyệt hoa mãn.
Tương tư vị tất chung,
Lệ trích cầm huyền đoạn.
Nhân đạo Tương giang thâm,
Vị để tương tư bạn.
Giang thâm chung hữu để,
Tương tư vô biên ngạn.
Thiếp tại Tương giang đầu,
Quân tại Tương giang vĩ.
Tương tư bất tương kiến,
Đồng ẩm Tương giang thuỷ.
Mộng hồn phi bất đáo,
Sở khiếm duy nhất tử.
Nhập ngã tương tư môn,
Tri ngã tương tư khổ.
Trường tương tư hề, trường tương tư,
Trương tương tư hề, vô tận cực.
Tảo tri như thử quải nhân tâm,
Hồi bất đương sơ mạc tương thức.
Chuyển thể
qua Lục Ngôn thi :
ỐM TƯƠNG
TƯ
Hoa rơi
lá rụng hoang tàn .
Nhớ chàng
mà chẳng thấy chàng
Ruột này
tưởng chừng đứt đoạn
Lệ tuôn
rơi, hàng lại hàng !
Ôm đàn bước
lên gác cao
Gác cao
trăng đón hoa chào
Gẩy khúc
tương tư chưa trọn
Diềm mi
đã đẫm lệ sầu
Thiếp chỉ
có một tấc lòng ,
Không
chàng lấy ai thổ lộ ?
Cầu gió
thổi cho mây vần
Đến vừng
trăng đang lấp ló
Gẩy khúc
tương tư chưa trọn
Má đào thẫm
ướt lệ trào !
Tương
tư không sao cắt đứt
Lòng
tương tư khó ai rào
Người nói
rằng sông Tương sâu .
Sâu sao bằng
nỗi u sầu ?
Sông dù
sâu còn có đáy
Tương tư
bờ bến nơi đâu ?
Em đứng đầu
sông Tương ngóng ,
Anh ngồi
cuối sông Tương trông .
Nhớ
nhau mà không được gặp
SôngTương
chung uống cùng giòng !
Hồn mộng
không sao bay tới !
Chỉ còn
nước chết mà thôi !
Vào cửa
tương tư như thiếp
Được nếm
hận tương tư rồi !
Tương tư
sầu ! tương tư sầu !
Tương tư
đeo đẳng dài lâu
Nếu biết
tương tư cực thế
Thà xưa đừng
thương mến nhau
LTĐQB
