Caroline Thanh Hương
Lãnh tiền hưu SSA, làm sao xin tiền SSI
Tiền hưu (SSA) là tiền dành cho những người đi làm có đóng thuế nay về già (ít nhất 62 tuổi trở lên), trong khi tiền SSI là tiền trợ cấp của xã hội dành cho người không có Income hoặc Income thấp dưới mức nghèo khổ nhưng không còn đi làm được nữa vì tuổi tác, hoặc được xác nhận không còn sức lao động.
Trong những tuần vừa qua, Eric có nhận được ít thắc mắc của một số độc giả về SSA và SSI, xin ghi lại nơi đây để chúng ta cùng tham khảo:
Hỏi: Tôi đã lãnh hưu non từ năm 62 tuổi rồi. Mỗi tháng được 356.00. Khi tôi đủ tuổi 66 có lãnh được cao hơn không? Nếu vậy, tôi có cách nào xin thêm tiền SSI để bằng những người đang lãnh trợ cấp SSI không? Mong anh cho biết. Cám ơn anh.
Đáp: Người đặt câu hỏi đã là một cao niên, nhưng Eric xin được phép gọi tổng quát là bạn, để có thể nói chung với những độc giả cùng chung một thắc mắc. Trước tiên, tiền bạn đang lãnh là SSA. Với lợi tức 356 Mỹ kim như thế, nếu không có thêm một nguồn lợi nào khác thì cuộc sống của bạn sau một thời gian đi làm đóng thuế – ít nhất 10 năm – lại hóa ra thua cả những người không đi làm bao giờ mà được lãnh trợ cấp SSI của xã hội.
Về hưu non, bạn không được hưởng quyền lợi y tế: Không Medicare như những người 65; không Medi-Cal (nếu ở tiểu bang California) hoặc Medicaid (nếu ở các tiểu bang khác) như những người đang ăn trợ cấp SSI.
Nhưng tới tuổi già, tức là năm 65 tuổi (chứ không phải 66 như bạn nghĩ), bạn có thể xin trợ cấp SSI, vì lợi tức của bạn hiện nay quá thấp. Trong khi tuổi về hưu chính thức hiện nay là 66 tuổi và cứ mỗi ngày mỗi tăng, thì “tuổi già” được ấn định vẫn là 65. Khi đó, bạn phải làm đơn, được phỏng vấn, và nếu được chấp thuận – 99% là được chấp thuận – bạn sẽ được bù đắp thêm khoảng 400 tới 500 Mỹ kim nữa. Với số tiền bù đắp thêm như vậy, bạn sẽ được coi như một người lãnh trợ cấp SSI. Và đi kèm với SSI là bảo hiểm y tế của tiểu bang (Medi-Cal hoặc Medicaid) và đi kèm với tuổi 65 là bảo hiểm y tế liên bang (Medicare).
Hỏi: Tôi tên là..., 62 tuổi, hiện ngụ tại Wesminster, CA. Xin có câu hỏi sau đây: Theo bản báo cáo của Cơ Quan SSA năm 2010 của tôi thì, nếu tôi retire ở tuổi 66 sẽ lãnh được là 1.124/month, nếu tôi retire ở tuổi 62 sẽ lãnh được là 761/month. Câu hỏi của tôi là nếu tôi quyết định về hưu ở tuổi 62 với 761/month thì đến khi tôi đến 65 hoặc 66 tuổi, tôi có xin được đầy đủ benefit như những người low income/no income (những người lãnh tiền gia hoặc disabled) gồm Medicare và Medi-Cal hoặc những benefits khác hay không? Thành thật cám ơn.
Đáp: Như bạn nói, nếu về hưu năm 62 tuổi thì sẽ được 761 Mỹ kim tiền SSA một tháng. Trong khi đó, về hưu năm 65 tuổi, tiền SSA sẽ là 1.124 Mỹ kim /tháng. Quả thực là một mức chênh lệch quá xa mà bạn phải gánh chịu trong suốt những năm còn lại của đời sống. Là vì, nếu đã lãnh 761 Mỹ kim rồi thì cứ như vậy mà lãnh, chứ không phải như một số người quen của Eric lầm tưởng, mình lãnh 761 trong 3 hoặc 4 năm đầu mà thôi, rồi đến tuổi hưu chính thức thì tiền SSA sẽ tăng lên 1,124 Mỹ kim đâu.
Nếu vì hoàn cảnh không thể làm gì khác hơn được thì đành chịu. Chỉ có một điều tiếc rằng, cái số tiền hưu 761 Mỹ kim ấy nó lại xấp xỉ với tiền trợ cấp SSI (người lãnh SSI trong tiểu bang California hiện nay được khoảng 761 tới 850 Mỹ kim một tháng, tùy hoàn cảnh). Tới năm 65 tuổi, có thể bạn sẽ không xin được trợ cấp SSI. Sở dĩ có kiểu nói nửa chừng “có thể được, mà cũng có thể không được” như vậy, là vì lợi tức hiện nay của bạn đã xấp xỉ SSI rồi.
Nếu xin được SSI thì bạn sẽ trở thành một người lãnh trợ cấp xã hội giống như trường hợp đã nêu trên. Nhưng nếu không xin được SSI thì bạn sẽ có nhiều thiệt thòi như sau:
- Bạn sẽ không được bảo hiểm y tế của tiểu bang (Medi-Cal hoặc Medicaid).
- Bạn sẽ được bảo hiểm y tế của chính phủ liên bang (Medicare) bởi vì đã tới tuổi 65 tuổi, miễn phí cho Part A (đi bệnh viện), nhưng phải đóng khoảng 100 Mỹ kim/tháng (theo giá bây giờ) cho Part B (đi bác sĩ) và vài chục Mỹ kim/tháng cho Part D (mua thuốc). Trong khi đó, những người ăn SSI thì có Medicaid, Medicare Part A, Part B, và Part D mà không phải bỏ ra đồng nào. Chính vì thế, Eric có nghe nhiều người trong cộng đồng Việt nam mình nói, ở nước Mỹ một là giầu hẳn để hưởng được nếp sống thực sự tư bản, hai là nghèo hẳn để được hưởng các thứ trợ cấp nhân đạo của một xã hội văn minh, chứ cứ “xấp xỉ” nửa chừng nửa vời là thiệt thòi nhất. Bạn có nghĩ như vậy không?
Trên đây là một số kiến thức dựa vào những tập tục chung về SSA và SSI. Áp dụng vào hoàn cảnh mỗi người có thể khác, và sẽ được nhân viên sở An Sinh Xã Hội, gọi là Worker, cứu xét từng trường hợp.
Eric Trần
Lời từ chối trách nhiệm (Disclaimer): Đây chỉ là một số kiến thức tổng quát về vấn đề SSA và SSI, không phải là cố vấn luật pháp. Mọi thắc mắc và tham khảo về vấn đề luật pháp, xin liên lạc với văn phòng Luật Sư của bạn.
Trợ cấp SSI hay trợ cấp tiền già?
Chúng ta đã dành khá nhiều thời giờ nói về các qui định liên quan đến tiền hưu, là quyền lợi dành cho người đi làm nay đến tuổi già.
Quyền lợi đó có tên chính thức là tiền An Sinh Xã Hội, được mọi người thừa nhận gọi tắt là SSA, mặc dầu cái chữ tắt đó không hoàn toàn chính xác. Hôm nay chúng ta sẽ nói đến một thứ tiền khác, có nhiều điểm giống nhưng về bản chất thì rất khác so với tiền SSA mà chúng ta đã đề cập trong mấy tuần qua.
Đó là tiền SSI, một thứ trợ cấp xã hội ảnh hưởng tới rất nhiều người gốc Việt. Xin được minh định trước: Người viết không phải là nhân viên trong văn phòng An Sinh Xã Hội, cũng không phải là luật sư hay người bầu chủ (advocate) cho ai. Những gì trình bầy ở đây được nhìn dưới nhãn quan một người dân, một người có bà con bạn bè hiện “ăn” SSI, cũng là một người có thể sẽ ăn SSI trong tương lai gần, một người trong “thế giới những người tiêu thụ” theo đúng tiêu chuẩn của trang báo này. Vì thế, chúng tôi xin đón nhận sự chỉ giáo của những bậc cao minh, và mở rộng cửa với ý kiến của mọi thành phần cùng nằm trong “thế giới những người tiêu thụ”.
Điều kiện để nhận trợ cấp SSI?
Trước tiên, tên đầy đủ của SSI là Supplemental Security Income, cái tên gọi nói lên đầy đủ ý nghĩa của một chương trình trợ cấp tiền bạc (income) nhằm bổ túc (supplement) và tạo ra sự an ninh (security) cho đời sống. Từ định nghĩa đó, chương trình SSI được áp dụng với người công dân Hoa Kỳ không đủ tiền bạc chu cấp những nhu cầu tối thiểu, mà cũng không còn sức để đi làm nuôi thân được vì một trong 2 lý do sau đây:
Tuổi già – hiện nay được qui định là 65 tuổi.
Bệnh tật – được giám định bởi một hội đồng y khoa của chính phủ (thực tế chỉ là một vị bác sĩ được nhà nước chỉ định) là không còn đủ sức lao động.
Xét như vậy thì cái chữ “tiền già” mà người Việt chúng ta thường dùng để chỉ loại Income này thực sự không chính xác. Bản thân người viết đã vài lần được nghe nhân viên trong văn phòng chính phủ bắt bẻ cái ý niệm “old age income”. Họ nói, không có thứ tiền nào gọi là tiền già, mà chỉ có tiền trợ cấp - do lòng tốt của xã hội, cụ thể là của những người đi làm đóng thuế - dành cho những công dân gặp hoàn cảnh khó khăn nhưng không còn tự đi làm nuôi thân được nữa mà thôi. Hiểu như vậy thì để nhận được trợ cấp SSI, đương đơn phải có 3 điều kiện như sau:
1. Là công dân Hoa Kỳ (sinh ở Mỹ hoặc đã được nhập tịch)
2. Gặp hoàn cảnh khó khăn nhất thời khiến cho đời sống ở dưới mức an toàn, chẳng hạn như không có chỗ nương náu, không có tiền mua cơm ăn khi đói, không có tiền mua thuốc khi bệnh.
3. Nhưng lại không còn khả năng đi làm được nữa vì tuổi đã già hoặc vì tàn tật.
Xin bạn để ý chữ “khó khăn nhất thời”, nghĩa là xã hội tin rằng khó khăn chỉ là tạm thời, và chắc chắn hoàn cảnh của bạn sẽ sáng sủa hơn lên. Sự trợ giúp được phác họa trên căn bản đầy thiện lành chỉ có trong một xã hội mà sự tôn trọng lẫn nhau đã là một qui luật, một tập tục được qui chế hóa. Và cũng vì cái ý niệm “khó khăn nhất thời” này mà trợ cấp SSI không phải là một số tiền bất biến, nó thay đổi theo hoàn cảnh, theo thời gian… cụ thể là theo khả năng tự mưu sinh của đương đơn. Chẳng hạn: Tháng Hai, bạn kiếm được 350 Mỹ kim thì xã hội giúp thêm 500 Mỹ kim; sang tháng Ba, bạn lại tự có được 600 Mỹ kim – do con cái biếu tặng, do người nào đó trả món nợ cũ, hoặc do bất cứ một lý do gì khác miễn là đồng tiền vào tay bạn – thì nay xã hội xin biếu thêm 250 Mỹ kim; sang tháng sau nữa bạn được thần tài gõ cửa, ghé Las Vegas trúng được 500 Mỹ kim, cộng thêm 500 con cái biếu tặng, vậy là bạn có cả thảy 1.000 Mỹ kim; với số tiền đó bạn đã tự trang trải được các nhu cầu cần thiết cho đời sống mình, nên khỏi cần nhờ đến tiền xã hội nữa nhé….
Cái triết lý của trợ cấp SSI là như vậy, nó dựa trên nhu cầu (need-based) và lòng tự trọng của người nhận trợ cấp: Cần thì xin mà không cần thì thôi. Bạn có thể thắc mắc, “Đành rằng sự giúp đỡ dựa trên căn bản nhu cầu và chỉ là tạm thời. Nhưng làm sao văn phòng biết được tiền tôi có mỗi tháng là bao nhiêu mà gia giảm?” À, báo cáo cái khoản này là bổn phận của bạn, nó dựa trên lòng tự giác, tự trọng của bạn.
Thực tế, ít có người nào báo cáo, trừ trường hợp không thể giấu được. Chính vì thế mà trong lịch sử SSI mới có những cuộc điều tra vì lạm dụng. Và người ta sợ rằng cái định chế tốt lành mà xã hội con người phải cần đến cả trăm năm mới thành hình được nay đang bị xói mòn, để đến lúc những người lâm vào hoàn cảnh khó khăn đau đớn thật sự… thì không còn tìm được sự trợ giúp cần thiết nữa. Và ngay cả những người đã đi làm hiện lãnh tiền hưu SSA ở mức quá khiêm tốn muốn xin được giúp đỡ thêm có thể cũng gặp khó khăn.
Eric Trần
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire