Chung quanh chuyện lái xe ở Mỹ.

Kính mời quý anh chị đọc bài viết về chuyện quay phim khi bị cảnh sát gọi có được coi là hợp pháp hay 0 nhé.
Caroline Thanh Hương

Nguyễn Đạt Thịnh: Quyền quay phim cảnh sát

Bài NGUYỄN ĐẠT THỊNH

Hôm 26 tháng Hai, 2017, trung sĩ cảnh sát Kenneth Becker chặn một chiếc taxi lại, người tài xế, anh Jesse Bright, lấy cell phone ra quay phim cảnh anh bị cảnh sát chặn xe. Một cảnh sát viên khác, đồng sự với Becker bảo Bright phải ngưng quay, vì quay video cảnh sát là phạm pháp.
Bright trả lời anh này, “Tôi là một luật sư, tôi biết luật.”

Chuyện xảy ra tại thành phố Wilmington, North Carolina, anh Bright nói với phóng viên Washington Post, trong những lúc không bận với công việc bênh vực thân chủ trước tòa án, anh lái taxi kiếm tiền thêm để trả nợ chính phủ, nợ anh vay trong mấy năm học đại học.


Anh tài xế luật sư Jesse Bright


Anh cảnh sát dốt luật Kenneth Becker

Máy video ghi hình và ghi âm câu anh cảnh sát này bảo Bright là anh ta sẽ bỏ tù Bright nếu anh không lập tức tuân lệnh cảnh sát. Nếu không có dĩa video này, hai anh cảnh sát sẽ cãi bay cãi biến là họ không hề nói dối, lừa gạt công chúng là có luật mới cấm quay phim cảnh sát hành sự, và sẽ được tòa tin, vì họ mặc sắc phục nhân viên công lực.

Sau này Bright nói với truyền thông anh mãnh liệt tin tưởng là hình ảnh và âm thanh ghi nhận những cuộc tiếp xúc với cảnh sát sẽ là tài liệu quyết định khi ra tòa; ngay lúc đó anh bảo viên cảnh sát vừa hăm dọa anh, “Cảm ơn ông cảnh cáo tôi, nhưng tôi vẫn tiếp tục quay video vì đó là quyền của tôi.”
Trung sĩ Becker chen vào, bảo Bright, “Nè, ông bạn, tắt máy đi. Ok?”

Bright tiếp tục hướng máy ra ngoài cửa sổ xe, tiếp tục ghi hình, ghi âm cuộc “gặp gỡ” giữa anh và hai nhân viên công lực.



“Dont record me,” (đừng ghi âm, ghi hình tôi) anh trung sĩ cảnh sát lập lại. “Anh có nghe tôi nói gì không?”

"Quý ông là viên chức cảnh sát đang thi hành nhiệm vụ, thì tôi có quyền quay phim các ông làm việc chứ."

Becker, “Coi chừng, vừa ban hành luật mới đó, anh không tắt máy, tôi bỏ tù anh.”
“Bỏ tù tôi, chỉ vì tôi quay video cảnh ông làm việc à? Có luật mới thật à? Luật đó như thế nào?"
Cuộc đôi co trở thành căng thẳng hơn; Becker ra lệnh cho Bright ra khỏi xe, gọi anh là “a jerk” (thằng đểu), và cảnh cáo anh là anh nên cầu nguyện để cảnh sát đừng tìm thấy “something” (vật gì) trong xe anh; Bright tiếp tục bảo Becker, “Tôi biết quyền công dân của tôi.”
Becker trả lời, “Hy vọng anh thật biết luật pháp, vì tôi cũng biết.”

“Tôi lập lại tôi là một luật sư,” Bright nói, và hỏi Becker, “Ông có cần xem thẻ luật sư của tôi không?”
“Tôi biết anh là tài xế xe Uber, là đủ rồi,” Becker bảo anh luật sư tài xế.

Bright là một luật sư hình sự làm việc tại các tòa án North Carolina, chuyện anh đôi co với cảnh sát xảy ra trong ngày Chủ Nhật 26 tháng 2, ngày anh chạy taxi part time. Anh nhờ báo chí nhấn mạnh để mọi người hiểu tầm quan trọng của băng video trong mỗi vụ kiện, vì hình ảnh và âm thanh ghi nhận trung thực là những bằng chứng cảnh sát không chối cãi được. Thiếu bằng cớ, khó cãi thắng cảnh sát được.
Bright bị cảnh sát chặn hỏi trong lúc anh chờ khách, anh chở một người đàn ông đến địa chỉ đó, rồi chờ đưa khách trở về nhà -một chuyến round trip; người khách từ trong cao ốc đi ra, anh bảo khách là anh đang bị cảnh sát chặn giữ, không chở ông ta về được.

Cảnh sát khám xét người khách, rồi bảo Bright anh đưa khách đến một địa chỉ bán ma túy đang bị cảnh sát rình rập.

Bright kể lại, “Cảnh sát bảo tôi phải biết đó là trạm buôn bán ma túy; tôi trả lời họ tôi chỉ là một người tài xế Uber, thì làm sao tôi biết được. Họ bảo tôi đóng kịch."

Hôm thứ Tư 3/8/2017 sở cảnh sát Wilmington ra thông cáo nói là cảnh sát trưởng Ralph Evangelous đã cho mở cuộc điều tra nội bộ về việc anh Bright -trong lúc lái Uber- bị cảnh sát bảo anh là anh phạm pháp vì quay video trong lúc bị cảnh sát hạch hỏi. Cả ông Evangelous lẫn ông Ed McMahon, chỉ huy trưởng Sheriff quận Hanover đồng xác nhận là việc cảnh sát bảo anh Bright phạm pháp chỉ vì quay video trong lúc anh bị họ chặn lại hạch hỏi là không đúng. Ông Evangelous không nói đích danh trung sĩ Becker trong thông cáo.

Cảnh sát trưởng ra thông cáo, thì anh tài xế cũng viết lên báo -báo địa phương StarNews; anh viết, “Cảnh sát bảo tôi là họ sẽ xét xe tôi, tôi từ chối không cho họ xét; một cảnh sát viên bảo tôi ngừng quay phim họ, tôi cũng từ chối. Anh này đến bên cửa xe và ra lệnh cho tôi ra khỏi xe, tôi lại từ chối và khóa cửa xe lại. Anh ta bảo tôi nên cầu nguyện để cảnh sát không tìm được anything trong xe tôi. Hăm tôi rồi, anh ta gọi máy yêu cầu cảnh sát gửi K-9 tới. (K-9 là đơn vị cảnh sát sử dụng chó đánh hơi để tìm ma túy). Tôi hỏi một anh Sheriff đứng gần xe tôi là có thật có luật cấm quay phim cảnh sát hành sự không. Anh xác nhận có thật, và luật này mới được ban hành.

“Cuối cùng cảnh sát vẫn khám xe, khám cả tôi, bất chấp lời phản đối của tôi, nhưng cả tôi và người khách đi taxi cùng không bị cảnh sát bắt bỏ tù."

Có thể vì anh đã cầu nguyện, theo lời khuyên của một cảnh sát viên, để họ khám xe mà không tìm được ma túy.

Trung úy Jason August phát ngôn viên sở Sheriff quận Hanover nói với phòng viên truyền thông là chỉ huy trưởng McMahon tin tưởng là các cảnh sát viên đã hành xử không đúng khi họ nói là luật pháp cấm người công dân quay phim khi cảnh sát hành sự. McMahon xác nhận là mọi người có quyền quay phim, và khuyến khích họ cứ quay thêm nữa.


Chỉ huy trưởng McMahon

Trung úy August còn nói, người Sheriff có mặt trong việc đôi co giữa cảnh sát với anh tài xe Bright, và có nói với Bright là luật pháp cấm anh quay phim cảnh sát đã bị khiển trách.

Câu chuyện có thật 100%, nhưng nghe như chuyện giả tưởng, hoặc chuyện ngụ ngôn đề cao quyền công dân Hoa Kỳ. Ông Mike Meno, phát ngôn viên của hội American Civil Liberties Union vùng North Carolina nhận xét, “Việc cảnh sát xuyên tạc luật pháp về quyền công dân quay phim họ hành sự quả là quá đáng; việc quá đáng này bị lột trần vì người bị họ dối gạt là một luật sư, trong những trường hợp khác -họ xuyên tạc luật pháp với người không biết luật thì sao?”



Mike Meno

Ông Meno đặt vấn đề rất đúng: Năm cảnh sát viên, cộng thêm con chó được huấn luyện đánh hơi tìm ma túy được vận dụng để chống lại anh Bright: người không tuân lệnh cảnh sát, không ngừng quay phim cảnh mình bị cảnh sát lạm quyền.

Chỉ huy trưởng Sheriff McMahon còn khiển trách nhân viên của ông vì anh này xác nhận điều gian dối của cảnh sát là có luật mới cấm quay phim cảnh sát hành sự; trong lúc cảnh sát trưởng Evangelous không nói gì cả về việc trừng phạt những cảnh sát viên gian dối và lộng quyền.

Nếu câu chuyện chấm dứt tại đây, luật sư Bright thắng một vụ kiện không xử tại tòa án luật, mà xử tại tòa án dư luận. Anh sẽ nổi tiếng hơn, sẽ có nhiều thân chủ hơn.

Nhưng anh còn có thể thắng lớn hơn nữa nếu anh chính thức yêu cầu thị trưởng Wilmington bãi chức cảnh sát trưởng Evangelous, vì ông này không trừng phạt trung sĩ Becker và những cảnh sát viên khác, dung dưỡng họ lường gạt quần chúng.

Bright chọn chiến thắng nào? Hài lòng vì không bị cảnh sát bỏ tù sau khi phạm “tội” quay phim họ, hay đòi cảnh sát trưởng làm bổn phận của ông ta: bảo vệ luật pháp? (ndt)

Kinh nghiệm lái xe bên Mỹ

Hầu hết các tiểu bang ở Mỹ đều cho phép mọi khách du lịch trên 18 tuổi được quyền lái xe. Họ có thể sử dụng bằng lái nơi quốc gia họ cư ngụ mà không cần phải đổi bằng lái (thường thì 30 ngày trở lại).

Ảnh minh họa faqs.org.

Chào quý độc giả VnExpress. Tôi muốn chia sẻ cho những ai khi đi du lịch tại Mỹ biết thêm về luật lái xe tại Mỹ, hay làm gì khi mình lỡ có đụng xe hoặc bị cảnh sát hú còi sau xe mình, lập biên bản yêu cầu mình ký tên mà mình không hiểu.

Thưa các bạn, luật lái xe của mỗi tiểu bang ở Mỹ đều khác nhau, vì vậy bạn nên đọc “Driver Handbook” của tiểu bang mà bạn sẽ đến. Theo tham khảo của tôi qua một số Driver Handbooks (tạm dịch là “sổ tay hướng dẫn lái xe”) của một số tiểu bang tại Mỹ, thì xin được góp ý với quý vị khi lái xe tại Mỹ như sau.

Hầu hết các tiểu bang ở Mỹ đều cho phép mọi người trên 18 tuổi khi đi du lịch tại Mỹ được quyền lái xe.

Họ có thể sử dụng bằng lái nơi quốc gia họ cư ngụ mà không cần phải đổi bằng lái (thường thì 30 ngày trở lại). Khi bạn có công việc làm ăn tại Mỹ và có giấy tờ chứng minh, thì bạn có thể lái xe từ 6 tháng hay hơn với bằng lái của nước bạn cấp (Nếu bạn muốn lái xe với thời hạn lâu hơn thì nên tìm hiểu luật tại tiểu bang mà bạn thường xuyên lái xe và xin cấp bằng lái tạm thời).

- Tốt nhất là bạn dịch bằng lái của bạn sang tiếng Anh và có công chứng. (Không nhất thiết phải đổi qua bằng lái quốc tế International Drivers License).

- Trước khi lái xe ra đường, bạn kiểm tra có đem theo giấy tờ tùy thân như: Visa du lịch, giấy công tác tại Mỹ và bằng lái xe của bạn.

- Nếu được, bạn nên mướn xe và mua bảo hiểm xe.

- Nên đọc “sổ tay hướng dẫn lái xe” của tiểu bang nơi bạn sẽ lái xe. Trên Google search, gõ chữ driver handbook với tên tiểu bang, thì bạn sẽ có được thông tin về “sổ tay hướng dẫn lái xe” tại tiểu bang đó, ví dụ gõ chữ "California driver handbook" chẳng hạn. Đừng coi thường điều này, khi bạn cho rằng luật và bảng chỉ dẫn tại Mỹ không khác mấy tại Việt Nam, tôi sẽ nói rõ hơn ở phần dưới.

- Nên có người ngồi bên cạnh bạn khi bạn chưa quen đường và bảng chỉ dẫn đường xá ở bên Mỹ.

- Nếu bạn không có việc gì cần thiết, thì nên lái xe vào khoảng thời gian từ 10h sáng đến 3h chiều (khoảng thời gian này tương đối ít xe di chuyển trên đường phố).

- Không nên uống rượu mà lái xe.

- Trời có tuyết rơi hay đường bị đóng băng thì tốt nhất là ở nhà.

- Thắt dây an toàn và khóa cửa xe trước khi bạn lái xe đi đâu.

- Khi mà bạn đậu xe ngay ngã tư chờ đèn xanh để đi, nếu lúc đó có xe cảnh sát, xe cứu thương, hay xe chữa cháy hụ còi phía sau bạn thì bạn quan sát cẩn thận phía bên phải hoặc trái có chỗ trống thì bạn dời xe qua, hoặc bạn có thể vượt đèn đỏ nhưng phải hết sức thận trọng, vì khi xảy ra tai nạn bạn là người có lỗi.

Cảnh sát hay phạt khi nào?

- Những ngày cuối tháng thì cảnh sát hay dùng súng bắn tốc độ hơn là những ngày khác trong tháng (nghe nói rằng họ cần đạt chỉ tiêu biên phạt trong một tháng).

- Cảnh sát thường hay bắt những người lái xe quá tốc độ ngoài xa lộ, nếu bạn chạy nhanh trên tốc độ cho phép 10 mileage (hơn 16 cây số trở lên).

- Chạy xe nhanh hơn tốc độ cho phép ở khu vực trường học thì dễ bị cảnh sát bắt, cho dù bạn chạy nhanh hơn chỉ có 1-5 mileage (hơn 2 cây số trở lên). Trường hợp này áp dụng vào buổi sáng lúc học sinh đi học và buổi chiều lúc học sinh tan trường.

- Vào mỗi buổi sáng và chiều, khi xe Shool Bus chở học sinh dừng lại, có chớp đèn báo hiệu và có giương ra một bản STOP phía bên tài xế, thì bạn phải dừng xe của bạn lại, cho dù xe chở học sinh đậu bên kia đường. Đây là luật bất di bất dịch hàng mấy chục năm qua. Để cho an toàn bạn nhớ bật đèn chớp nháy xe của bạn trước khi bạn dừng hẳn xe lại, làm như vậy người lái xe từ phía sau xe của bạn sẽ để ý mà chậm lại. Chờ khi bảng STOP được xếp vào và đèn báo hiệu tắt thì bạn mới được quyền đi tiếp. Bạn sẽ đóng tiền phạt rất cao nếu bạn phạm luật này, lên đến $1000 tại bang Cali. Riêng tôi đã bị phạt $250 đô cách đây 20 năm về trước tại bang Maryland, chính vì tôi không đọc quyển “sổ tay hướng dẫn lái xe” nên không hiểu hết luật (vì lúc đó chỉ học tủ những câu hỏi cần thiết để thi lấy bằng lái mà thôi).

- Khi đèn đỏ mà bạn muốn quẹo phải thì bạn phải ngừng hẳn xe lại, nếu cảnh sát tình cờ thấy bạn không ngừng hẳn thì bạn sẽ bị phạt. Có chỗ bạn không được phép quẹo phải khi đèn đỏ hoặc bạn chỉ được phép quẹo phải khi đèn mũi tên hiện lên để quẹo phải.

Làm gì khi bạn lái xe tại Mỹ mà bị cảnh sát bắt?

Khi bạn thấy xe cảnh sát hú còi và chớp đèn phía sau xe của bạn, thì bạn nên chạy xe chậm lại, tìm chỗ an toàn bên lề phải mà dừng lại. Nếu bạn đang chạy ngoài xa lộ lúc ban đêm thì phải cẩn thận khi dừng lại, vì cũng có kẻ cướp chớp đèn pha, bắt bạn dừng lại chứ không hẳn là cảnh sát. Vì vậy bạn nên tìm cây xăng gần đó, hoặc chỗ có người qua lại mà đậu xe cho an toàn, rồi giải thích với cảnh sát tại sao bạn làm như vậy.

1. Khi dừng xe lại, bạn phải gạt cần số trở về vị trí đậu (P) và gài thắng phụ (parking brake).

2. Ngồi yên hoặc để hai tay trên vô lăng xe và chờ cảnh sát lại, khi cảnh sát ra hiệu thì bạn mới quay kính xe xuống một chừng một gang tay vừa đủ chỗ để nói chuyện. Cảnh sát sẽ yêu cầu bạn đưa bằng lái xe và giấy chủ quyền xe, bạn nên đưa bằng lái xe và giấy chủ quyền xe để cho cảnh sát kiểm tra, mặc dầu giấy chủ quyền xe đó thuộc về người khác (giấy chủ quyền xe thường để trong hộc trước của người ngồi bên cạnh tài xế). Nếu có đụng xe thì phải đưa thêm giấy bảo hiểm. Họ chỉ biên giấy phạt khi bạn phạm lỗi, nếu gặp cảnh sát hiền thì họ chỉ cảnh cáo thôi.

3. Bạn nên ký tên vào giấy tờ mặc dầu bạn không hiểu. Vì đây chỉ là biên lai cảnh cáo hay nộp phạt mà thôi, bởi vì cảnh sát Mỹ làm việc đúng luật và không bao giờ viết gì bậy bạ mà bắt bạn ký đâu nên bạn an tâm. Nếu bạn muốn phản đối gì thì bạn có thể ra toà, ra toà giao thông ở Mỹ là chuyện bình thường. Bạn có thể yêu cầu ngày ra toà hoặc bạn không đóng tiền phạt theo kỳ hạn, thì sau đó cơ quan giao thông sẽ gởi giấy mời bạn ra toà. Nếu như ra toà mà ngày hôm đó hên, không có người cảnh sát biên giấy phạt cho bạn ở đó, thì khi quan toà hỏi bạn có phạm luật không, thì bạn trả lời rằng không và quan tòa cũng không định tội bạn đâu. Bạn cũng không phải đóng một xu nào, mặc dù giấy phạt có ghi nộp phạt lên đến $200. Nhưng buồn thay, nếu cảnh sát biên giấy phạt cho bạn có ở đó thì bạn phải nói với quan tòa là bạn phạm luật, sau đó bạn trình bày sự việc như thế nào, nếu quan toà thấy bạn nói có lý, sẽ giảm tiền phạt xuống.

Đến Mỹ được mấy tháng và lấy bằng lái mới 12 ngày mà tôi đã bị phạt $250, vì không có dừng xe lại khi xe School Bus học sinh đã STOP. Tôi ra toà mà không cần luật sư, chỉ có người bạn theo làm thông dịch (vì lúc đó tiếng Anh của tôi chưa giỏi) tôi có chụp hình khúc đường tôi bị cảnh sát phạt, đưa cho quan toà xem và tôi tự biện hộ rằng đường quá lớn, mỗi bên có hai làn xe chạy rồi chính giữa có thêm làn xe để quẹo trái hay phải. Sau khi nghe tôi trình bày, quan tòa nói tôi phải cẩn thận khi có xe học sinh dừng lại, rồi giảm tiền phạt còn $40, cộng thêm phí tòa là $10, cả thảy tôi nộp phạt có $50 thay vì đóng phạt như biên lai ghi đến $250.

Cảnh sát giao thông bên Mỹ không có bao giờ nhận hối lộ (bởi vì không có ai đưa). Cảnh sát cũng không bao giờ câu lưu xe của bạn, khi bạn lỡ bỏ quên bằng lái ở nhà trong lúc bạn lái xe. Nhưng xe của bạn sẽ bị câu lưu nếu bạn uống rượu quá mức cho phép hoặc bị phát hiện có thuốc phiện trên đó, tất nhiên là bạn cũng bị còng tay và dẫn về đồn. Bạn làm theo yêu cầu của cảnh sát thì sẽ không có vấn đề gì.

Khi bạn bị đụng xe thì bạn phải làm gì?

- Điều đầu tiên là bạn phải bình tĩnh, lấy giấy và viết ghi số xe của đối phương, xe màu gì, hiệu gì, xe Mỹ hay xe Nhật... phòng khi họ bỏ chạy thì cảnh sát dễ tìm. Phần bạn lỡ có đụng xe thì không được bỏ chạy mà phải dừng xe lại, nếu bạn bỏ chạy thì cảnh sát có quyền bắt bạn bỏ tù khi mà họ điều tra ra bạn.

* Tội đụng xe mà bỏ chạy nặng hơn là tội bạn lỡ đụng xe làm chết một người mà bạn đứng lại để chờ cảnh sát đến lập biên bản.

- Nếu bạn có đụng xe ở chỗ đậu xe (parking) mặc dầu không có ai trên xe bạn cũng không được quyền bỏ đi. Bạn phải để tên hay số điện thoại của bạn lại bằng cách viết lên giấy, sau đó ghim mảnh giấy dưới cần quạt nước phía trước. Chuyện gì xảy ra khi bạn bỏ đi mà không để tên hay là số điện thoại lại? Tất nhiên là cảnh sát sẽ tìm đến bạn, do ai đó đã nhìn thấy bạn đụng xe mà bỏ đi báo cho cảnh sát. Tội bạn sẽ nặng hơn, bạn sẽ ra hầu toà không chừng, và nên nhớ chỗ parking bên Mỹ có camera nhiều lắm. Đã có người đánh con ngoài xe chỗ đậu parking, đã bị camera thu hình, tất nhiên người này đã bị bắt ngồi tù.

Nói chung bạn phải thật cẩn thận khi lái xe ở một nơi chưa quen biết đường xá và luật lệ.

Hồng Phương