Lời thú tội của một sát thủ kinh tế (kỳ 2)

Đọc lại bài trước, clic vào đường dẫn bên dưới.  Sát thủ kinh tế (1)
viphan tran	Lời thú tội của một sát thủ kinh tế (kỳ 2) "Cứu Indonesia" Sukarno - tổng thống đầu tiên của Indonesia độc lập. Về sau ông bị chính quyền của tướng Suharto đảo chính TT - Tôi nhận ra rằng một số giảng viên đại học của tôi đã không hiểu rõ bản chất thật của kinh tế vĩ mô: trong nhiều trường hợp, giúp một nền kinh tế tăng trưởng chỉ khiến một số người ngồi trên đỉnh kim tự tháp trở nên giàu có hơn, trong khi chẳng làm gì có ích cho những kẻ ở dưới đáy, thậm chí còn đạp họ lún sâu hơn. Sát thủ ra đời Trên thực tế, thúc đẩy chủ nghĩa tư bản thường tạo ra một hệ thống giống với những xã hội phong kiến Trung cổ. Chuẩn bị phiêu lưu Để nghiên cứu thêm về nghề nghiệp mới, tôi dành thời gian đọc sách về Indonesia. Tôi thuộc lòng lời khuyên của Claudine: "Càng biết rõ về quốc gia anh đến, công việc của anh sẽ càng dễ dàng hơn". Trong suốt thời kỳ thực dân, Indonesia được xem là một kho báu có giá trị lớn hơn cả châu Mỹ. Java là hòn ngọc trên vương miện, đồng thời cũng là chiến trường tàn sát giữa những kẻ xâm lấn người Tây Ban Nha, Hà Lan, Bồ Đào Nha và Anh. Cuối cùng, người Hà Lan giành thắng lợi vào năm 1750. Sau Thế chiến thứ hai, một nhà lãnh đạo có nhiều ảnh hưởng là Sukarno xuất hiện tuyên bố độc lập. Chiến tranh cuối cùng đã kết thúc vào ngày 27-12-1949 khi người Hà Lan hạ quốc kỳ. Tuy nhiên, cai quản Indonesia lại là một nhiệm vụ khó khăn hơn nhiều so với đánh bại người Hà Lan. Thiếu sự đồng nhất, đất nước với hơn 17.500 hòn đảo nhỏ bị chia rẽ sâu sắc bởi sự khác biệt về văn hóa, ngôn ngữ và hận thù dân tộc. Xung đột đẫm máu thường xuyên nổ ra, buộc Tổng thống Sukarno phải thắt chặt quyền thống trị. Lực lượng đối lập hình thành và một âm mưu đảo chính được thực hiện vào năm 1965. Ông Sukarno thoát chết trong gang tấc nhờ trí thông minh của vợ. Người đứng đầu quân đội, tướng Suharto lên nắm quyền tổng thống vào năm 1968, nhưng những người cộng sản vẫn được dân ủng hộ. Năm 1971, Mỹ càng quyết tâm lôi kéo Indonesia khỏi ảnh hưởng của chủ nghĩa cộng sản. Phà một hơi thuốc, Charlie nói: "Ở đây chúng ta sẽ được chiều chuộng như những ông hoàng. Người Indonesia sẽ chăm sóc chúng ta cẩn thận như bất cứ ai từ Đại sứ quán Mỹ. Tuy nhiên, đừng quên rằng chúng ta phải hoàn thành nhiệm vụ. Chúng ta đến đây để phát triển kế hoạch điện khí hóa Indonesia, một trong số vùng đất đông dân nhất trên thế giới. Đó mới chỉ là phần nổi của tảng băng". Chiến lược của Mỹ bắt đầu đi theo phương hướng mang tính toàn cầu hơn, tập trung vào ngăn cản "hiệu ứng domino" của chủ nghĩa cộng sản. Chiến lược đó tập trung vào một số nước, và Indonesia là chìa khóa. Dự án điện khí hóa của MAIN là một phần trong kế hoạch tổng thể đảm bảo sự kiểm soát của Mỹ ở Đông Nam Á. Giả thuyết của chính sách ngoại giao Mỹ là tướng Suharto sẽ phục vụ Washington và Indonesia sẽ là hình mẫu cho các quốc gia khác trong khu vực noi theo. Một phần kế hoạch của Washington dựa trên lập luận là thành công tại Indonesia sẽ có tác động tích cực đến khắp thế giới Hồi giáo, đặc biệt là khu vực Trung Đông. Và nếu như vậy là chưa đủ hấp dẫn thì còn một lý do nữa là Indonesia có dầu mỏ. Càng nghiên cứu, tôi càng thấy phấn khích. Tôi bắt đầu tưởng tượng những cuộc phiêu lưu sắp tới. Làm việc cho MAIN, tôi sẽ có cơ hội đánh đổi cuộc sống vất vả khi làm việc cho Peace Corps bằng một cuộc sống khác, xa hoa và quyến rũ hơn nhiều. Một ngày năm 1971, một tuần trước khi bay sang Indonesia, tôi đến căn hộ của Claudine. Một bàn tiệc đã được chuẩn bị sẵn. Claudine nâng ly: "Anh đã thành công - cô cười - Giờ anh đã là một trong số chúng tôi". Khi đang thưởng thức rượu vang, Claudine nhìn tôi bằng ánh mắt tôi chưa thấy bao giờ, giọng nghiêm nghị: "Đừng bao giờ tiết lộ cho ai biết về chúng ta. Tôi sẽ không bao giờ tha thứ cho anh nếu anh làm như vậy, và tôi cũng sẽ không thừa nhận là đã gặp anh". Claudine liếc nhìn tôi, và đó là lần duy nhất tôi cảm thấy bị cô ta đe dọa. Rồi cô cười lạnh lùng: "Tiết lộ về chúng ta sẽ khiến anh gặp nguy hiểm đấy". Tôi choáng váng và cảm thấy thật khủng khiếp. Nhưng sau đó, khi bước trên phố, tôi phải thừa nhận rằng đó là một kế hoạch thông minh. Sự thật là toàn bộ thời gian chúng tôi bên nhau đều diễn ra trong căn hộ của Claudine. Không hề có một bằng chứng nhỏ nào về mối quan hệ của chúng tôi, và không một nhân viên nào của MAIN dính líu vào. Một phần trong tôi còn biết ơn sự thành thật của cô ấy. "Tập đoàn trị" Nhóm của chúng tôi ở tại khách sạn sang trọng nhất đất nước, khách sạn InterContinential Indonesia. Trong buổi tối đầu tiên, giám đốc dự án Charlie Illingworth mời chúng tôi ăn tối trên tầng thượng một nhà hàng sang trọng. Gương mặt Charlie rất nghiêm túc: "Chúng ta tới đây không ngoài việc cứu rỗi quốc gia này khỏi nanh vuốt của chủ nghĩa cộng sản. Như các anh đã biết, Indonesia có một lịch sử dài lâu đầy những biến cố. Giờ khi nó chuẩn bị lao vào thế kỷ 20, một lần nữa nó đứng trước thử thách. Trách nhiệm của chúng ta là đảm bảo rằng Indonesia không đi theo bước chân của VN, Lào và Campuchia. Điều đó, hơn bất cứ yếu tố nào (ngoại trừ dầu lửa), sẽ đảm bảo chế độ tư bản và dân chủ". Charlie châm một điếu thuốc khác và tiếp tục: "Nói về dầu lửa, chúng ta đều biết nước Mỹ của chúng ta phụ thuộc dầu lửa như thế nào. Theo nghĩa đó, Indonesia có thể trở thành một đồng minh hùng mạnh của chúng ta. Do đó, khi các anh phát triển kế hoạch này, làm ơn hãy làm tất cả những gì có thể để đảm bảo rằng ngành công nghiệp dầu lửa và tất cả các ngành khác phục vụ nó - cảng biển, đường ống, các công ty xây dựng - được đáp ứng nhu cầu điện của mình trong quá trình kế hoạch 25 năm". Đêm đó, khi nằm dài trên giường trong căn phòng hạng nhất tại khách sạn, hình ảnh của Claudine dội về tâm trí tôi. Những bài giảng dạy về nợ nước ngoài của cô ta ám ảnh tôi. Sau cùng, tôi tự nhủ với bản thân rằng tôi đến đây là để giúp Indonesia vươn lên, bước ra khỏi nền kinh tế trung cổ và giành một chỗ trong thế giới công nghiệp hiện đại. Nhưng tôi biết khi sáng ra, tôi sẽ dõi mắt qua cửa sổ, bỏ qua sự sang trọng của khuôn viên khách sạn để nhìn thấy những khu nhà tồi tàn trải dài hàng dặm phía trước. Tôi sẽ biết rằng có những em bé đang chết dần vì thiếu thức ăn và nước uống, và người lớn cũng như trẻ nhỏ đều đang chịu đựng sự hành hạ của những căn bệnh khủng khiếp và đang phải sống trong điều kiện tồi tệ. Trở mình trằn trọc, tôi cảm thấy không thể chối cãi được rằng Charlie và tất cả những người trong nhóm chúng tôi đến đây vì những lý do ích kỷ. Chúng tôi đang phục vụ chiến lược ngoại giao của Mỹ và lợi ích của các công ty. Chúng tôi bị thôi thúc bởi lòng tham chứ không phải là ước muốn làm cho cuộc sống của những người Indonesia trở nên tốt đẹp hơn. Trong đầu tôi bỗng nảy ra từ "tập đoàn trị" (corporatocracy). Tôi không biết tôi đã nghe nó ở đâu đó hay tự mình nghĩ ra, nhưng nó mô tả chính xác tầng lớp thượng lưu mới mưu toan áp đặt thống trị trên toàn hành tinh. Tuy nhiên, mỗi nửa đêm tôi vẫn tự an ủi mình với lời hứa rằng một ngày nào đó tôi sẽ nói ra sự thật.Các người đã bán linh hồn cho quỉ dữ. Các người làm thế chỉ vì tiền". Nhưng không, họ vẫn làm. Cho đến một ngày… "Xin chúc mừng! Cậu vừa được thăng chức". Lúc John Perkins bắt đầu "gặt hái thành công" trong nghề sát thủ kinh tế cũng là lúc ông cảm thấy mình bị bỏ rơi và cô đơn đến cùng cực, bị lợi dụng rồi vứt bỏ. JOHN PERKINS (HIẾU TRUNG lược dịch)