Một huyền thoại của thế kỷ trước, Play Boy... oh, oh!!!!

1 tạp chí lâu đời, thế kỷ trước còn là huyền thoại và giấu dưới gối cho những ai tò mò muốn tìm hiểu môn "vạn vật học".
Hôm nay tìm thấy bài  viết này, xem ra cũng có thể đọc để biết thêm chút bí mật sau lưng cánh cửa...
Caroline Thanh Hương

NTT: Nhà văn – dịch giả Thái Bá Tân là người nổi tiếng đến nỗi ở huyện tôi ai cũng biết và luôn tự hào về ông, và rất thích câu ông thông báo về lớp tiếng Anh của mình suốt mấy chục năm nay: “riêng miễn học phí cho các học trò là người Diễn Châu”. Diễn Châu là nơi ông sinh ra, lớn lên và được đi học nước ngoài để sau này thành danh. 

Ông sinh năm 1949. Học Đại học ngoại ngữ Matscova (khoa phiên dịch tiếng Anh) 1967 – 1974. Phiên dịch tiếng Anh và Nga ở Bộ Thủy Sản. Dạy tiếng Anh và văn học Anh tại Đại học Sư phạm ngoại ngữ Hà Nội 1975 – 1978. Sau đó làm biên tập sách tại nhà xuất bản Lao Động, Hội nhà văn. Hiện thuộc biên chế Hội Nhà văn Việt Nam, phó chủ tịch Hội đồng Văn học nước ngoài và ủy viên Ban đối ngoại của hội.

Đã xuất bản khoảng 70 đầu sách, gồm thơ dịch, truyện ngắn và thơ sáng tác.
Thích du lịch (đã đi khoảng 30 nước), đọc sách và âm nhạc. Biết chơi (khá chuyên nghiệp) các nhạc cụ như violin, violoncello, saxophone và một ít piano. Sống khép kín, ít giao tiếp xã hội.
Mở lớp dạy dịch tiếng Anh khoảng hai mươi năm nay, hàng ngày trừ chủ nhật, từ 6h PM đến 7.45h PM tại giảng đường 306, nhà D6, Đại Học Bách Khoa Hà Nội.

Dưới đây là ghi chép về một lần thăm tạp chí Playboy (trai chơi) tại Mỹ gần đây của ông đã đăng trên kienthuc.net.vn.

THĂM PLAYBOY – HANG Ổ CỦA SỰ “HƯ HỎNG”?

Thái Bá Tân

THÁI BÁ TÂN

“Tôi không nhớ từ ngày học xong về nước đến nay có dịp nào xem tạp chí này không, nhưng trong ý nghĩ của tôi và những người thuộc thế hệ tôi, Playboy vẫn là một cái gì đấy “hư hỏng”…

“Với thế hệ chúng tôi, Playboy vẫn là cái gì đấy hư hỏng…”

Cũng theo tinh thần “đi sâu tìm hiểu mọi khía cạnh của nước Mỹ ”như lần xem thoát y vũ ở Hollywood, ở Chicago, chúng tôi được các bạn Mỹ bố trí tham quan trụ sở Playboy, một tạp chí giải trí dành cho “trai chơi” đúng như tên gọi của nó với các bức ảnh phụ nữ khoả thân mà xưa nay ta cũng như các nước xã hội chủ nghĩa khác vẫn cấm lưu hành.

Tôi nhớ vào năm 1968, khi còn là sinh viên ở Matxcơva, lần đầu tôi được một anh bạn da đen thầm thì kéo vào phòng, đóng chặt cửa cho xem một số tạp chí Playboy. Thú thật, đây cũng là lần đầu tôi nhìn thấy ảnh phụ nữ khoả thân. Anh bạn da đen cứ nhắc đi nhắc lại phải tuyệt đối không được nói với ai và tất nhiên tôi đã giữ bí mật. Cũng nhờ thế mà sau đó tôi còn được xem thêm mấy số tạp chí này nữa. Thời ấy không chỉ Liên Xô cấm sách báo khiêu dâm, mà cả Đại sứ quán ta ở Matxcơva cũng rất nghiêm về vấn đề này. Ai bị phát hiện xem những thứ “đồi truỵ” ấy có thể sẽ bị đuổi về nước. Thậm chí còn bị đuổi về nước cả vì tội nhảy đầm và “yêu Tây”.

Tôi không nhớ từ ngày học xong về nước đến nay có dịp nào xem tạp chí này không, nhưng trong ý nghĩ của tôi và những người thuộc thế hệ tôi, Playboy vẫn là một cái gì đấy “hư hỏng”, hay chí ít cũng không thể chấp nhận được về mặt đạo đức. Ấy thế mà bây giờ anh bạn đồng nghiệp Mỹ của tôi, Larry Heinemann đang lái xe đưa chúng tôi đến “hang ổ” của sự “hư hỏng” ấy.

“Hang ổ” của sự “hư hỏng”

Biểu tượng thỏ trắng của Playboy - Ảnh: IE.

Tòa soạn Playboy ở số nhà 680, đại lộ NorthLakeShore. Đó là một trong những tòa nhà cao nhất thành phố nhìn ra hồMichigan mà tờ tạp chí này thuê mấy tầng. Như ở nhiều nơi khác, ô tô chạy vòng vèo xuống tầng hầm để xe sâu hàng chục mét, rồi từ đấy chúng tôi đi thang máy lên, nên quả tình tôi cũng chẳng biết cổng chính và sảnh lớn của tòa nhà này ở đâu. Từ thang máy bước ra, cái đập vào mắt chúng tôi đầu tiên là hình một chú thỏ trắng lẳng lơ, thắt nơ con bướm, với đôi tai to dài vểnh ngược.

Trong làng động vật, giống thỏ vốn được xem là loại “máu mê” nhất, ít ra thì cũng đẻ nhiều. Có lẽ vì vậy mà nó được chọn làm biểu tượng cho Playboy chăng? Bên trong tòa soạn, hình của chú còn được treo ở nhiều nơi khác, cả trong phòng khách lớn, nơi có quảng cáo bán loại áo phông trắng in biểu tượng Playboy, giá mỗi chiếc 14,95 đô-la, nếu khách ở xa đặt mua thì cộng thêm 6 đô-la tiền đưa đến tận nhà.

Đón chúng tôi ở phòng đợi là một cô gái có dáng vẻ châu á và cũng nói tiếng Anh pha ngữ điệu châu á, không hiểu người nước nào. Tôi hơi thất vọng khi thấy cô ăn mặc rất nghiêm chỉnh, kín đáo, vì trước đấy, dù biết ngớ ngẩn, tôi vẫn cứ nghĩ chắc tất cả phụ nữ làm việc ở đây phải hở hang, nếu không muốn nói trần truồng. Điều “thất vọng” tiếp theo là khi nghe cô giới thiệu người hướng dẫn chúng tôi đi tham quan tòa soạn là giám đốc điều hành tạp chí, ông Kevin Buckley, một người đàn ông to béo, râu ria xồm xoàm và chẳng có vẻ “trai chơi” tí nào. Cùng đi với ông còn có cô Asa Barber, cũng một cô gái gốc châu á, xinh đẹp và cũng ăn mặc kín đáo, nếu không kể chiếc váy len bó, dài xẻ một đường quá cao, để lộ đôi chân rất thon và thẳng.

Dọc các lối đi và hầu như khắp các phòng có treo rất nhiều ảnh vẽ và tranh phụ nữ khoả thân. Một số nơi còn có cả tượng, cả những bức rất lớn, đủ mọi chất liệu với những bộ phận nhạy cảm của phụ nữ được phóng đại nhiều khi thái quá.

Gặp đồng hương tại Playboy

Tòa nhà số 680, đại lộ North Lake Shore - Ảnh: IE

“Ở đây có một đồng hương của các bạn đấy!” ông Buckley bảo chúng tôi, rồi ông nhờ cô Asa đi gọi. Lát sau cô dẫn đến một phụ nữ còn trẻ, người đậm đà. Cô tự giới thiệu mình (bằng tiếng Việt, tất nhiên) là Sarah, tên ViệtNam trước kia là Lý, sang Mỹ từ hồi còn nhỏ và làm biên tập ảnh ở đây đã hơn 20 năm. “Chị làm việc ở đây có thích không?” chúng tôi hỏi. Cô nói có, vả lại được trả lương cao. Cô cười, tỏ ý rất mừng được các nhà văn Hà Nội đến thăm tạp chí của cô. Rồi cô lại cười, cúi đầu chào rất thấp và xin phép quay lại chỗ làm việc. Tôi cứ có cảm giác như điệu bộ, dáng người và giọng nói Nam Bộ của cô hơi hơi lạc lõng ở đây, giữa những đôi môi đỏ mọng, những cặp dò dài và những bộ ngực đồ sộ, hồng hào trên các bức ảnh.

Vừa đi, ông giám đốc điều hành vừa nói qua về tạp chí của ông. Ông cho biết tạp chí chỉ là một bộ phận của “Playboy Enterprises Incorp” (Tập đoàn các xí nghiệp Playboy) do ông Hefner thành lập vào đầu những năm 50, bây giờ thuộc toàn quyền cai quản của con ông, cô Christie Hefner còn rất trẻ. Tạp chí ra mỗi tháng một kì, khoảng 200 trang, khổ lớn, được phát hành rộng rãi khắp thế giới với số lượng 1,3 triệu bản, giá bán ghi ở bìa là 5,95 đô la. (ở Mỹ tôi để ý thấy giá hàng thường ghi tới các số lẻ cuối cùng. Trong trường hợp này thực chất giá là 6 đô la, nhưng người ta ghi thế để người mua có cảm giác chỉ hơn 5 đô-la thôi. Đây cũng là một cách tiếp thị của họ), nghĩa là tương đối rẻ, vì nhờ đăng quảng cáo. Mỗi tháng Playboy chọn giới thiệu một cô đẹp nhất trong tháng, gọi là Miss tháng Một, Miss tháng Hai, vân vân. Cô người đẹp này còn có tên khác là “Playmate” (bạn chơi).

Và cũng hàng tháng, xưởng phim của tập đoàn Playboy (đóng ởHollywood,Los Angeles) xuất bản một cuốn bằng video giới thiệu Playmate do tạp chí chọn trong tháng, giá mỗi băng trên dưới 20 đôla. ở Hà Nội, tôi đã có dịp xem một số băng như vậy. Ông còn cho biết toàn bộ Hội đồng giám đốc của tạp chí, gồm 6 người, đều là nam giới, và nói chung cán bộ chuyên môn ở đây rất ít người là phụ nữ. “Và rất tiếc, như các ông thấy, không phải ai cũng đẹp như trong tạp chí”, ông cười nói thêm. “Thời chiến tranh ông có bị gọi đi lính sang ViệtNam không?” ai đấy hỏi. “Rất may là không, ông lại cười, nhưng tôi cũng phải chiến đấu không ít – với các nàng tiên người mẫu và cả đám phụ nữ dưới quyền!”…

Như ở trụ sở các báo và tạp chí khác, công việc ở tòa soạn Playboy diễn ra sôi động mà lặng lẽ, mỗi người một việc trong ô nhỏ được ngăn riêng của mình, với chiếc máy vi tính và đống tài liệu.
Các cô gái được trả 25.000 đôla cho mỗi lần chụp
Nơi ông giám đốc điều hành dẫn chúng tôi đến xem đầu tiên là Studio ảnh, vì dẫu có nhiều chuyên mục khác nhau, nhưng trước hết Playboy vẫn là một tạp chí ảnh, lại chủ yếu ảnh khoả thân. Sở dĩ gọi là Studio vì nó rất lớn, lớn hơn nhiều phòng chụp ảnh của các báo khác. Ở đây, ông giao cho Jim Larson, một thợ chụp ảnh còn trẻ, người to béo, đi đứng khá nặng nề nhưng có vẻ rất vui tính, nói cho chúng tôi biết về công việc của anh và của cả Studio.
“Tiếc là các vị hôm nay đến đây đúng lúc không có người mẫu!” Jim mở đầu bằng một câu nói đùa. “Các anh cho người ngoài xem khi chụp ảnh phụ nữ khoả thân à?” tôi hỏi. “Về nguyên tắc thì không, nhưng với các vị thì được!” Tất nhiên anh ta đùa. Jim cho biết nhóm của anh làm việc khá vất vả, nhiều khi phải mất mấy ngày mới chụp được một kiểu đáng đưa lên tạp chí.

Trả lời câu hỏi người được chụp là ai, anh nói: “Là bất kỳ người nào có thân hình và nét mặt đẹp, và họ tự nguyện làm điều đó. Nhưng thường là sinh viên và các cô gái mới lớn, từ khắp nước Mỹ chứ không riêng ở Chicago”. Theo anh, được Playboy chụp ảnh khỏa thân đăng báo, với các cô là niềm tự hào lớn. Có thể nó còn mở đường cho họ đi vào thế giới người mẫu, điện ảnh và trở thành nổi tiếng. Cả Marilyn Monroe huyền thoại và ca sĩ Madona cũng khởi đầu từ Playboy này.

Cô Asa Barber, lúc ấy đứng cạnh, nói nhỏ với tôi rằng mỗi lần tạp chí chọn chụp ảnh, các cô được trả 25.000 đôla!
“Chắc anh hài lòng lắm khi làm nghề này?” một đồng nghiệp Việt Nam hỏi. Jim nhăn nhó đáp: “Tôi thì lại nghĩ ngược lại. Anh có cảm thấy hài lòng không khi suốt ngày phải chiêm ngưỡng những mâm cỗ đầy ắp thức ăn ngon lành mà anh, dù bụng đói, vẫn không được đụng vào?” Tất cả cùng cười.
“Chúng tôi là nghệ thuật!”
Tiếp đến chúng tôi đi sang phòng hóa trang của các cô người mẫu ảnh. Đây cả là một kho lớn đầy trăm nghìn thứ khác nhau mà phụ nữ cần có để tăng vẻ đẹp cho mình, từ những chiếc áo dài, áo lưới mỏng như mạng nhện, những đôi giày đủ loại, đủ chất liệu đến hàng tủ tất và quần áo lót. Jim cho biết tạp chí có cả một đội quân chuyên gia trang điểm để làm một cô gái đã đẹp càng đẹp thêm bội phần.
Phải thừa nhận rằng nghệ thuật nhiếp ảnh giữ vai trò cực kì quan trọng, nếu không nói quyết định, trong việc tôn thêm sắc đẹp cho con người. Nhiều cô gái đẹp đời thường ta gặp ngoài phố rõ ràng không hồng hào và quyến rũ như trong ảnh tạp chí. Cả những thứ tôi đang nhìn đây, sờ thấy đây kể ra cũng chẳng có gì đặc biệt, thậm chí chiếc ghế xa lông bọc vải các cô gái đẹp vẫn ngồi chụp ảnh nhìn kỹ thấy có chỗ hơi sờn, thế mà trên ảnh của Playboy sao chúng đẹp thế, kì ảo thế.

Phòng tư liệu ảnh cũng là một bộ phận quan trọng của tạp chí. Cô Elizabeth Georgiou làm ở phòng này dẫn chúng tôi đi dọc theo những chiếc tủ sắt cao tận trần với những ô nhỏ như các ô phích thư viện. Cô cho biết ở đây ảnh và phim được các thiết bị đặc biệt cho phép lưu giữ hàng chục năm, và thông thường một ảnh từ khi được chụp đến khi đưa lên mặt báo phải mất khá lâu, có thể hàng tháng, vì còn phải qua các khâu xử lí chuyên môn, thẩm định và phê duyệt.
Cuối cùng, trước khi chia tay, ông Kevin Buckley, giám đốc điều hành tạp chí, mời chúng tôi vào một căn phòng lớn, có vẻ như phòng truyền thống vì trên tường treo nhiều chân dung những người sáng lập hoặc cán bộ lãnh đạo tập đoàn Playboy. Còn trong tủ kính là các số tạp chí mới in. Tất nhiên cả ở đây cũng không thể thiếu biểu tượng chú thỏ thắt nơ với đôi tai lẳng lơ kia. Câu đầu tiên ông nói khi tất cả đã ngồi xuống bàn là tạp chí của ông khác hẳn với những tạp chí tình dục có rất nhiều ở Mỹ.
“Chúng tôi là nghệ thuật!” ông tuyên bố. “Không một bức ảnh nào của chúng tôi có tính khiêu dâm như người ta lầm tưởng. Như để minh họa cho lời ông vừa nói, ông nhờ cô Asa Barber lấy biếu chúng tôi mỗi người một bản số Playboy mới nhất. Số tháng Một 1997, dù hôm ấy mới là 17 tháng 12, 1996.
Playboy tuyệt đối không in ảnh nào có cảnh làm tình
Về nghệ thuật, có lẽ phải thừa nhận ông nói đúng. Tôi giở lướt qua tờ tạp chí. Quả thật các bức ảnh Playboy rất đẹp, rất nghệ thuật, từ màu sắc, bố cục, ấn tượng đến kĩ xảo nghề nghiệp. Còn việc có khiêu dâm hay không thì lại là chuyện khác. Điều này còn tùy vào quan điểm thẩm mỹ, văn hoá và lối sống của người đánh giá.

Cá nhân tôi, khi xem những bức ảnh khoả thân ở đây, vốn được chụp một cách tế nhị, không quá lộ liễu, tôi không có cảm giác nào ngoài cảm giác do cái đẹp tạo nên. Cái đẹp hoàn mĩ của cơ thể phụ nữ. Kevin Buckley cho biết Playboy tuyệt đối không in ảnh nào có cảnh làm tình, mà rồi tỉ lệ ảnh phụ nữ khỏa thân cũng không được quá lớn so với các phần khác.
Khi viết những dòng này, tôi đang có trong tay số Playboy mới nhất được đích thân ông chủ bút tặng. Ta hãy lướt xem bên trong có những gì. Chuyên đề số này là Marilyn Monroe, để kỉ niệm lần đầu cô chụp ảnh với Playboy, cách đây 50 năm, vì vậy mà ngoài bìa in ảnh cô mặc áo len dài màu đen khá kín đáo. Bên trong, viết bài về cô không phải ai khác mà chính là John Updike, một trong những nhà văn lớn nhất ở Mỹ (khi đó).

Bài được minh họa bằng một số bức ảnh tuyệt đẹp, có cái chiếm tới ba trang, phần lớn khỏa thân, trên nền những tấm thảm nhung đỏ, là thứ lúc còn sống cô rất thích. Theo lời John Updike thì có lẽ chưa và sẽ không bao giờ có được một cơ thể phụ nữ nào đẹp và hoàn hảo hơn Marilyn Monroe. Ông cho biết Monroe đã nhận được 50 đôla nhờ cho chụp những bức ảnh này, một số tiền khá lớn thời ấy, đủ để cô chuộc lại chiếc ô tô bị gán nợ trước đó.
Như các tờ báo và tạp chí khác ở Mỹ, số trang quảng cáo ở số Playboy này không ít, trên dưới 20%. Toàn bộ bảy trang đầu tạp chí là quảng cáo của hãng thuốc lá Malboro nổi tiếng. Ngoài ra còn có quảng cáo của đủ các loại hàng hóa khác nhau, nhưng không có các dụng cụ tình dục để, như ông giám đốc điều hành nói, khỏi gây hiểu lầm cho Playboy.

Playboy còn giới thiệu truyện
Như đã nói, mỗi số tạp chí giới thiệu một Playmate (người đẹp trong tháng, và số tháng 1 năm 1997 người ấy là cô Jami Ferrell. Dĩ nhiên, một số trang tương xứng đã được dành để in ảnh và nói về cô, với đủ các số đo, sở thích và ước mơ. Cũng trong số này tạp chí giới thiệu 12 Playmate của năm 1996, từ Miss January (tháng Giêng) đến Miss December (tháng Mười Hai), trong đấy có Miss June (tháng 6) là da đen. Tiếp đến là phần truyện, mỗi số đăng một truyện hoặc đăng tải nhiều kì.
Số này là truyện “Vụ nổ từ quá khứ” của nhà văn Raymond Benson, về sự quay lại của James Bond, nhân vật chính của bộ phim nhiều tập nổi tiếng “Điệp viên 007”. Hai trang được dành cho mục hỏi đáp về các vấn đề liên quan đến tình dục. Một trang để đăng chuyện tiếu lâm, có chuyện chỉ hai dòng. Ông giám đốc cho biết mỗi chuyện tiếu lâm được đăng nhuận bút là 100 đôla và một cuốn tạp chí. Ông còn đùa hỏi chúng tôi có vị nào muốn làm “cộng tác viên” của ông về mục này không?
Nhiều chuyện rất dí dỏm nhưng cũng có nhiều chuyện khá nhạt. Không có chuyện nào tục tĩu. Có hẳn một mục chuyên đăng tin giật gân về tình ái của các vị tai to mặt lớn ở Mỹ và thế giới. Số này có lẽ tin giật gân nhất do Playboy khui ra là việc Dick Morris, phụ tá thân cận của tổng thống Bill Clinton có “vợ hai không chính thức”. Tệ hại hơn, khi chung chăn gối, ông ta còn thủ thỉ cho người tình nghe nhiều “top secrets” (tin tuyệt mật) của Nhà Trắng.
Mục “Diễn đàn Playboy” số này được giành hẳn tám trang, đề cập đến nhiều vấn đề khác nhau, từ việc các nhà họach định chính sách cần làm gì để giảm bớt hiện tượng các em gái học sinh có bầu, đến việc nêu câu hỏi (và phân tích “trên góc độ khoa học”) thủ dâm có hại hay lợi? Thậm chí ở mục này còn đăng cả “Tuyên ngôn” của … “Hội những người thủ dâm” được thành lập tháng Mười 1995 tại trường Đại học Miami, thành phố Oxford, bang Ohio!…
Quay lại với cuộc nói chuyện cùng Kevin Buckley ở phòng Truyền thống… Cô Asa bê ra một hộp kẹo lớn rất đẹp với những chiếc kẹo đủ hình thù khác nhau được gói giấy cũng rất đẹp. Tôi cầm một chiếc mân mê trên tay, băn khoăn tự hỏi có phải bên trong là một hình người phụ nữ khỏa thân hay không. Hóa ra đó chỉ là chiếc kẹo sôcôla bình thường, có hình một “Chú lính chì dũng cảm”. Và ăn rất ngon.
Thái Bá Tân