Trần Văn Lương với bài thơ Tiếng Nấc Đêm Trừ Tịch và chung quanh câu chuyện Làm Gì Ở Mỹ của Phan Ngọc Vinh.

Năm cũ sắp qua đi và một năm mới sắp đến.
Rất có nhiều người Việt Nam đã định cư ở ngoại quốc rất lâu và chưa một lần đi trở lại nơi chôn nhau cắt rún.
Họ phải là những người ít nhất trên tuổi 42.
Ngày xưa đó, họ đã chọn dung thân nơi đất người và họ vẫn giữ lời hứa với chính mình.
Cũng có những hoàn cảnh làm người ta chọn trở lại nơi mình đã ra đi vì lý do gia đình và đau đớn nhất là họ lại thích những cuộc vui mới tạm bợ.
Nếu có những chị như Phan Ngọc Vinh tả Làm Gì Ở Mỹ, thì người trong nước có lẽ thích thú ôm bụng cười vì cái quê muà mà chị kể ra khi hành Nghề Làm Móng.
Tại sao chị lại rất vui khi có được nghề lao động vất vả với đồng tiền nhỏ nhoi?
Thưa tại vì chị biết được cái giá trị của 2 chữ Tự Do đấy.
Những người biết tự trọng và biết Tư Do được đánh đổi như thế nào thì tuyệt đối họ không bao giờ phản lại quê hương.
Tôi chỉ viết lên đây những cảm nhận buồn cho thân phận những bậc cha chú đã ra đi vĩnh viễn mà chưa được trở lại mảnh đất quê nhà.
Tôi buồn cho những người mai này sẽ và còn ra đi mà sẽ không bao giờ nhìn thấy bất cứ mùa Xuân nào trở lại với mình trên đất nước Việt Nam của thời xa xưa.
Đã ở đất nước Tự Do thì quyền đi lại là chuyện tự do của từng cá nhân, và chỉ cá nhân mà thôi.
Không cần ai phê phán và không ai được phê phán ai cả vì chỉ cần mình nhìn mình vào gương mà thấy mình còn là mình trong gương ngày xưa nữa hay không thì chỉ có mình tự biết mà thôi.
Mời quý anh chị đọc bài thơ của anh Ttần Văn Lương và đọc câu chuyện của chị Phan Ngọc Vinh và tự cho mình thấy Thói Đời.
Caroline Thanh Hương

Kính gửi đến quý anh chị con cóc cuối tuần.

Dạo:

        Nhởn nhơ áo Tết về quê,

Biết chăng dân Việt trăm bề đớn đau.

Cóc cuối tuần:

    Tiếng Nấc Đêm Trừ Tịch

     Đêm trừ tịch, gian phòng lạnh ngắt,

     Người đàn bà cúi mặt trầm ngâm.

         Nghẹn ngào tủi phận thương thân,

Có chồng mà phải đón Xuân một mình.

     Rồi khẽ nhấc bức hình trên kệ,

     Ngắm hai người son trẻ năm nao,

         Mà nghe thất vọng dâng trào,

Hùa theo tiếng nấc, lệ dào như mưa.

                         x

                    x        x

     Anh yêu hỡi, giao thừa đã đến,

     Lệ em cùng lệ nến tuôn rơi.

         Anh về quê mẹ vui chơi,

Tha hương em xé lịch vơi một mình.

     Anh giờ chắc lềnh bềnh tửu quán,

     Phè phỡn cùng đám bạn mềm môi,

         Chén anh, chén chú, chén tôi,

Quên phăng cái thuở xa xôi nhọc nhằn.

     Anh có nhớ những năm tù ngục,

     Giặc đem anh lăng nhục từng ngày?

         Bạn anh, chúng giết thẳng tay,

Anh may sống sót lất lây nhờ Trời.

     Anh có nhớ quãng đời vất vả,

     Sau khi anh được thả về nhà?

         Chạy ăn từng bữa xót xa,

Trẻ con đói rách, người già điêu linh.

     Anh có nhớ công trình vượt biển,

     Bị mắc lừa mấy chuyến mới xong?

         Nhìn dân mình chết biển Đông,

Có là gỗ đá mới không đau sầu.

     Anh có nhớ buổi đầu trong trại,

     Trơ mắt nhìn lũ Thái hung hăng?

         Bị hành, chẳng dám nói năng,

Âm thầm chỉ biết cắn răng sượng sùng.

     Anh có nhớ khai cùng Di Trú,

     Vì sao lìa quê cũ sang đây?

         Mà nay dạ đổi lòng thay,

Đang tâm trở mặt quên ngay lời thề.

     Anh kiếm cớ đi về lắm bận,

     Dựng chiêu bài quanh quẩn ăn chơi,

         Lúc thì "từ thiện" giúp đời,

Lúc thì "báo hiếu" cho người thân yêu!

     Trở lại Mỹ, sớm chiều "hát dạo",

     Thay kẻ thù quảng cáo liên miên,

         Rằng quê mình rất bình yên,

Rằng dân mình sống ấm êm trăm bề.

                         x

                    x        x

     Anh có biết anh về sung sướng,

     Vung tiền còm thụ hưởng tiện nghi,

         Trong khi dân phải ra đi

Làm thân nô lệ cu li nước ngoài?

     Anh chỉ thấy đền đài tráng lệ,

     Cùng quán hàng lắm kẻ vào ra,

         Mà không thấy cảnh dân ta,

Ngày đêm khổ ải xót xa muộn phiền.

     Anh chỉ thấy bạo quyền hùng hổ,

     Ra oai hùm nạt nộ múa may,

         Mà không mở mắt để hay,

Chủ quyền toàn ở trong tay giặc Tàu.

     Anh có thấy đâu đâu cũng Chệt,

     Đang nghênh ngang chiếm hết quê mình?

         Phần do lũ thú Ba Đình,

Phần do những kẻ vô tình như anh.

     Anh chỉ thấy bầy doanh nhân Việt,

     Cùng anh về yến tiệc hả hê,

         Mà không thấy ở bên lề

Những đồng đội cũ đang lê thân tàn.

     Anh có thấy trại giam khắp chốn,

     Nơi công an làm khốn bao người?

         Vì lòng yêu nước không nguôi,

Họ cam tâm gánh cả trời khổ đau.

     Chồng em hỡi, từ lâu em gắng,

     Tránh buông lời nói nặng cùng anh.

         Nhưng nay gương đã tan tành,

Chút duyên chồng vợ, em đành xin quên.

     Em cương quyết làm viên ngọc vỡ,

     Theo sao trời rực rỡ đêm đêm,

         Còn hơn làm phiến ngói nguyên,

Quanh năm xám xịt ngơi trên mái nhà.

                         x

                    x        x

     Sau tiếng nấc, mắt già chợt quắc,

     Người mím môi dập tắt cơn sầu,

         Lạnh lùng gói lại buồn đau,

Cầm như mình đã từ lâu góa chồng.

               Le lói bên song

        Tia nắng hồng năm mới.

                 Trần Văn Lương

                    Cali, 1/2017

" Làm gì ở Mỹ ? " 

    - Phan Ngọc Vinh

Bạn từ Việt Nam đi du lịch sang Mỹ. Bạn bằng tuổi mình, năm nay được 65 cái xuân xanh, nhưng nhà nước ở VN cho Bạn về đuổi gà chăn vịt từ lúc tuổi mới 55, trong  khi mình vẫn còn mài đũng quần, ngồi "dũa" móng cho các bà già Mỹ.

Từ hồi học Trung học, Bạn là người Bạn tốt đối với mọi người, nên bạn bè của Bạn bây giờ ở khắp năm  châu. Bạn được các bạn mời đi thăm các nơi khắp nước Mỹ và đây là chặng dừng chân cuối cùng, đó là tệ xá của mình .

Ông xã mình nhường chỗ cho Bạn ngủ với mình, và câu đầu tiên khi ngã đầu nằm cạnh nhau, Bạn hỏi mình "Làm gì  ở Mỹ?".

Chỉ 4 chữ thôi, nhưng nó trải dài 22 năm ở Mỹ của mình. Mình ngồi dậy, cầm chai nước ở đầu giường, uống một hơi để lấy giọng, và bắt đầu kể....

*****

Từ phi trường Philadelphia gia đình mình gồm 4 người, được người bảo trợ đưa đến một căn nhà Twin, nhà 7 phòng nhỏ xíu, mỗi phòng là một gia đình từ 2, đến 3 hoặc 4 người, mà mỗi người, ông chủ nhà lấy 100 đô/tháng, không kể người lớn hay con nít.

Đêm đầu tiên nghĩ dưỡng sức, đến đêm thứ nhì mình đã có việc rồi.

Căn phòng kế bên có 2 vợ chồng HO, mới sanh baby chỉ 1 tháng, người vợ phải đi làm trở lại, cả 2 vợ chồng làm hãng thịt vào ca đêm, nên độ 10 giờ đêm là bế đứa bé qua phòng mình ngủ, sáng đi làm về thì bỏ trên bàn  trong phòng mình tờ 5 đô.

Căn phòng share nhỏ xíu, 2 vợ chồng thì ngủ dưới đất, hai đứa nhỏ 5 và 7 tuổi thì được ngủ trên 2 giường nhỏ, thêm đứa bé babysit, thì nằm dưới chân. Phòng chật đến nỗi mình và Ông xã nằm ở dưới đất, một người nằm ngữa, một người nằm nghiêng, nếu cả hai cùng nằm ngữa thì không vừa. Tối ngủ mơ màng, cảm giác như có con gì bò nhột nhột, mình lấy tay đè bẹp dí thì nghe mùi  gián. Ngồi dậy bật đèn lên thì  gián mẹ, gián con, hàng trăm con chạy búa xua, tìm chỗ trốn dưới thảm.

Ở Việt Nam nhà cửa đóng bợn, góc nhà bụi bậm bám đầy, mình chỉ quét, xem là thường không có gì để gọi là quan trọng. Khi sang đây thấy nhà lót thảm đỏ, cứ tưởng sạch sẽ, quý phái, sang trọng, nên mình chỉ lót cái mền rồi 2 vợ chồng nằm ngủ, cứ nghĩ là sướng quá rồi, không ngờ mình nằm trên ổ gián. Bây giờ mỗi lần nhớ lại vẫn còn cảm thấy rùng  mình.       

Giữ đứa bé độ một tuần, một hôm Ông chủ nhà đi ăn Buffet ở tiệm ăn Tàu đầu ngõ, về nhà cho hay ngoài đó cần một Waitress, tức người bưng đồ ăn cho khách, sau khi  khách order. Với trình độ tiếng Anh "ba xí, ba tú" từ thời trung học, mình nghĩ: Đây là "xứ của cơ hội", nghề gì cũng làm thôi, chỉ sợ  người ta không mướn mình.

Ông Chủ người Tàu, cỡ 70 tuổi, nói tiếng Anh. Ông nói ông nghe, mình lắp bắp làm như hiểu, nhưng thật sự chả hiểu con khỉ khô gì cả. Ông cầm cái menu, gần 300 món. Ông dắt mình vào bếp, chỉ các thứ rau và nói tiếng Anh tên các lọai rau. Giời ơi, coi bộ không dễ!

Ngày đầu tiên đi làm thì Ông chủ nhà chở ra giới thiệu với Chủ nhà hàng. Mình chả biết họ nói gì, nhưng Ông chủ nhà hàng cứ gật đầu coi bộ ưng ý. Tối về nghe nói lại là "Tôi giới thiệu chị cùng gia đình sang đây tị nạn CS,  Ông chủ nhà hàng người tàu Đài Loan nên cũng sợ CS. Tôi nói chị cũng có nhà hàng ở VN nên Ông có vẻ nể chị lắm, Ổng nghĩ là chị biết mọi thứ trong nhà hàng, chỉ sợ tiếng Anh còn dở thôi, nhưng ông ấy nói sẽ huấn luyện cho chị."

Nhà hàng buổi trưa thì bán Buffet, nên mình chỉ thay mấy cái khay đồ ăn trên quầy, rồi để ý lau bàn, lau ghế dọn chỗ khi khách đứng dậy, cứ ấm ớ... "thank you", "goodbye" chào khách về... "you have nice day", hoặc khi khách nói "Thank you", thì phải nói lại "You're welcome"... Rắc rối quá, ở VN mình đâu có quá lịch sự như vậy. À, quên đây là nước Mỹ mà...

Sợ nhất là buổi tối, khách tới ăn, mình chưa lấy order được vì trở ngại tiếng Anh. Lương bắt đầu là 150 đô một tuần, làm 6 ngày, mỗi ngày 10 tiếng,  Ông chủ nói, nếu mình lấy được order, ổng sẽ  trả thêm mình 100 đô/1 tuần. Bạn thử tưởng tượng ở VN mới sang, vốn tiếng Anh đã ít, mà sau 22 năm ở với VC, lo chạy ăn bở hơi còn đói lên đói xuống, còn thời giờ đâu  mà học tiếng Anh, mà cũng đâu nghĩ rằng có ngày mình được đi Mỹ mà học tiếng Anh, vì vậy được trả lương như vậy thì đúng là có nằm mơ cũng không  thấy.

Ông Tàu già nầy tốt bụng vô cùng, mỗi buổi trưa vắng khách Ổng cứ kêu mình tới quầy để học cái menu. Ông đọc trước biểu mình đọc sau, rồi kêu mình xuống bếp chỉ tên từng món.  Vùng nầy ở miền Đông Hoa Kỳ, năm 1994 tuyết nhiều lắm, tuyết cao tới thắt lưng, ban ngày buổi sáng đi làm, mình lấy bịch nylon bịt chân lại, cột tới mắt cá, rồi mang vớ cao vào, mặc quần ấm ở trong, quần Jean ở ngoài, áo thì độn 2, 3 lớp, thêm cái áo Jacket dầy. Đầu thì bịt cái mũ ni mua ở VN, có 2 dây cột quấn cổ, mình quấn ngang mũi, và cột lại sau gáy, xong xuôi thì đi bộ ra nhà hàng. Nói là đầu ngõ, chứ đi bộ cả giờ mới tới. Khi đi phải đạp lên tuyết xốp mà đi, chứ giẫm lên tuyết láng là bị "chơi một đường lã lướt" liền.

Buổi tối về thì Ông Chủ lái xe van cũ chở 2 đầu bếp, một tài xế delivery đồ ăn và mình chất lên xe, chạy quanh co trên đường tuyết, lúc xuống dốc,  khi lên đồi, Ổng kềm chặt tay lái, có hôm thầy trò tưởng chừng bay xuống ruộng bắp.

Khoảng chừng 3 tháng, một hôm cuối tuần lúc phát lương mình nói với Ổng: "Tôi lấy được order  rồi, Ông lên lương tôi chứ!". Tội nghiệp ông già, Ổng nói gì đó một hơi mình chả hiểu rồi móc túi đưa thêm 100, khoảng 2 tuần sau thì nhờ người thông dịch mới biết là ổng nói nhà hàng ế quá, ổng lại già rồi, con ổng biểu bán đi để về hưu, còn vài tuần nữa thì nhà hàng sang cho người khác rồi.

                                                                                                                   *****

Thế là cũng tới ngày phải ở nhà. Thời gian nầy ông xã mình có đến Đại học Cộng đồng để học ESL. Tụi nầy cũng đưọc một Ông HO tốt bụng ở chung nhà dạy lái xe nên đậu và đã mua được chiếc xe cũ.

Nghỉ ở nhà được 2 hôm, thì có người cùng xóm chỉ cho một gia đình VN có con nhỏ mới đẻ một tháng đến nhờ mình tới nhà babysit, cho ăn, tắm rửa em bé rồi canh cho nó ngủ. Mình chờ những lúc bé ngủ thì đọc báo hay xem phim gì đó, sợ bé thức nên vặn nhỏ TV,  riết thành thói quen, xem TV chỉ xem hình, vì sợ tiếng động làm bé thức. Chính vì điều nầy làm mẹ cháu lo, sao mà ban đêm cháu không chịu ngủ, cứ bò lên bò xuống. Mẹ cháu bế cháu đi Bác sỹ khám thì BS cho biết cháu chả bịnh gì cả, thằng nhỏ bú sữa Mỹ, nên mạnh như thần, chả hề thấy bệnh, hì hì, Bố mẹ thắc mắc sao nó không chịu ngủ, mà vẫn mạnh cùi cụi thế kia.

Mình giữ em bé nầy đến 4 giờ chiều thì lái xe khoảng 8 mile để đến nhà  một gia đình Mỹ, chở 2 đứa nhỏ: đứa  trai 9 tuổi, đứa gái 10 tuổi, đứa trai thì đi Boy Scout, đứa gái học múa balê. Ngày nào sau giờ học cũng phải chở 2 đứa nầy, bữa thì học guitar, bữa thì học vẽ... Học gì mà đủ thứ. Có bữa lái vòng vòng chở đi đầu nầy đầu nọ, về nhà xem lại số mile, có hôm khoảng 30 mile!

Bà này là Trưởng học khu, họp hành liên miên, ông chủ là Bác sỹ làm nhà thương trực buổi tối, nên coi như  buổi chiều là mình tới "thầu" luôn, chở 2 đứa đi học. Sau khi bỏ tụi nhỏ ở trường, rồi trở về nhà đó làm đồ ăn, quét dọn, chùi rửa.... clean nhà, clean cửa. Ở VN lúc xưa gọi là làm đầy tớ, bây giờ gọi là Osin, ở Mỹ có từ hoa mỹ hơn, gọi  là Housekeeper, chung quy là đi ở đợ.

Bà chủ nầy người Ireland, nghe nói dân nước nầy hà tiện lắm, bả sang Mỹ mấy đời rồi mà còn cái gốc hà tiện. Khi hợp đồng miệng lúc nhận việc là 5 đô/1 giờ cộng với tiền  xăng, thì tuần đầu Bả trả tiền xăng khoảng 5 đô cho cả tuần, lúc ấy con bả học thêm ít, nhưng từ tuần thứ nhì trở đi thì bả lấy thêm giờ cho con bà ấy học thêm nữa, nên chở đi nhiều hơn. Vậy mà có tuần trả 5 đô, có tuần không. Tính người Việt mình tự trọng không mè nheo đòi hỏi, Bả lại càng lấn tới, có hôm  mới tới làm chỉ 1 giờ,  cuộc họp ở sở bả bị cancel, thì từ sở bả gọi điện về, bảo mình về đi.

Thành thử, lái đi, lái về, tất cả 16 mile, khoảng 25 cây số, làm chỉ 1 giờ được 5 đôla thì bị kêu về đi. Con gái bả mới 10 tuổi nghe Mẹ kêu điện thoại về, lúc mình sửa soạn ra xe, tiễn mình, nó còn dùng 4 ngón tay úp lại trong lòng bàn tay, rồi chĩa ngón cái lên, dấu hiệu là "bà chịu về tốt quá... Hết xẩy!".
 

Sau nầy, về bàn lại với ông xã, bắt bả phải chịu  trả ít nhứt 3 giờ mỗi tối, từ thứ hai đến thứ sáu, lễ thì con bả nghỉ, mình cũng nghỉ.

                                                                                                           *****

Ngày thứ bảy và chủ nhật thì mình lái xe tới tiệm Dunkin Donut đứng bán  bánh, loại bánh tròn, vị ngọt mà người Mỹ hay đến mua ăn sáng và uống cà phê. Đôi khi cuối tuần cũng có vài nhà nhờ mình tới nhà coi con để vợ chồng họ rảnh rỗi đi chơi với nhau.

Nhà bà Mỹ mình làm ở trên núi, lúc quẹo xe ra lái độ 3 mile thì ra tới ngã tư. Ngã tư nầy phải nói là ngã tư "tử thần" vì không có đèn đỏ, đường ngang trước mặt thì đông đảo, xe cộ nối đuôi nhau, nhưng chỉ đông có một lane bên về núi, còn lane xuống núi thì vắng ngắt, mình về nhà phải lái trên lane xuống núi. 

Một bữa kia, sau giờ babysit, lúc ngừng để chờ quẹo trái chạy xuống núi,    các xe ngừng lại cho mình quẹo, khi quẹo được rồi thì bỗng đâu... khịt... khịt... pựt pựt... pựt...... Trời hỡi, xe hình như chết máy! Tình huống nầy từ hồi cha sanh mẹ đẻ chưa biết, nên không biết làm sao đây. Mình đem hết sức đạp thắng, nhưng nó cứ bon bon không chịu dừng lại, nhìn kim đồng hồ thì từ 50 mile/giờ vọt lên.... vọt lên mãi. Vì xe đang xuống núi mà! Sau nầy biết ra nó bị hư bugi. Xe hiệu Buick, đời 82, xe tự động, nên khi máy  không nổ, thì thắng cũng không hoạt động.  Mình liền nghĩ "Thôi  rồi, mạng mình đến đây là chấm dứt! "

Nhìn kim đồng hồ tốc độ, thấy số 75, may là xe cộ  đổ xô lên núi (nhà giàu thường lên núi ở), phía bên mình là chạy xuống đồng bằng, nơi có nhiều hãng xưởng, giờ nầy ít xe đổ xuống. Trước mặt không có xe nào, cũng chưa tới đèn xanh đèn đỏ. Bây giờ làm  sao đây? Nếu liều mạng  kéo cần số về chữ P, rủi xe nó lộn tùng phèo thì cũng chết, mà lủi đại vô hàng cây bên đường cũng chết, bên đường lại là thung lũng. Miệng mình lâm râm niệm Phật, mà đầu thì suy nghĩ lung tung. Thôi thì đàng nào cũng chết, mở mắt để thấy đường quẹo cua, tay thì giử vô-lăng cho chặt. Kim đồng hồ từ 80 lùi lại 70... lùi từ từ mãi. Thì ra xe đã xuống đồng bằng, nên tự nó giảm tốc độ. Vừa tới đèn xanh đèn đỏ thì mình quẹo vào lề, và rồi không thắng  mà nó ngừng lại. 

Trời xui đất khiến, Ông Bà phù hộ, Phật Bà phổ độ, nên mình đã không có những hành động vội vàng mà không biết hậu quả thế nào. Nếu ở VN thì đã cạo đầu ăn chay vì vừa thoát chết trong đường tơ kẻ tóc. Ở Mỹ thì sợ người ta tưởng mình đang làm chemo vì bị cancer, không ai dám mướn làm thì lại khổ.

Tuần ấy, mình cho Ông bà Bác sỹ ấy biết tin dữ, và... không trở lại "con đường tử thần" ấy nữa.

Ông xã mình vẫn còn học ESL, mỗi khóa học kéo dài  3 tháng, lúc nầy anh ấy vẫn còn ESL. Vào giờ con đi học thì ảnh delivery ở tiệm bán hoa, rồi về chờ con đi học về, tối mình về thì làm ca đêm ở hãng gần nhà.

Trong cái rủi có cái may, ngày mà mình suýt bị lộn xe xuống núi, cũng  khoảng thời gian ấy, cô bán bánh full time ở tiệm Donut xin nghỉ việc vì có job khác khá hơn. Ông chủ tiệm đề nghị mình làm fulltime thế chỗ cô ấy. Còn gì bằng! Thế là mình trụ trì cả ngày ở tiệm bánh, mỗi ngày tiếp xúc bao nhiêu là khách Mỹ.  Ban đầu ấm ớ, riết rồi nghe, nói mãi cũng thông. Trước khi đi Mỹ, sau khi đến Mỹ mình chả qua trường lớp ESL nào. Thánh nhân đãi kẻ khù khờ, rồi thì việc nào cũng xong cả.

Công việc của mình là đứng bán hàng từ 10 giờ sáng đến 10 giờ đêm, nghỉ ngày Chúa nhật. Bán đủ thứ bánh trên quầy, thường thường khoảng 8 giờ đêm thì hai đứa làm bánh sẽ đến, mình phụ đem bánh mới bỏ lên kệ và đổ bánh cũ. Có hôm đứng sau quầy chờ mãi mà không thấy tụi ấy tới, trời mùa đông lạnh thấu xương, mặc 3, 4 áo vẫn lạnh vì hệ thống heat cũ, xưa, nên  máy heat vẫn chạy mà lạnh thì vẫn lạnh, lại thêm cái lỗ dột to tổ bố trên trần mà ông chủ  lại không muốn sửa vì tốn tiền nhiều quá.

Một tối nọ, tuyết rơi đầy đường, mình đứng chỗ quầy để cân cà phê, bỏ vào từng túi, mỗi túi 1 pound để mai bán lẻ cho khách, lúc nhìn ra đường thì xe cộ vắng ngắt. Điệu nầy hai đứa thợ không biết có tới được hay không, vì từ nhà tụi ấy lái đến tiệm cỡ 50 mile mà đường trơn như vầy lái rất ư là nguy hiểm.

Đúng lúc ấy, đằng trước tiệm đỗ xịch một chiếc xe màu tối thui, trên xe bước xuống ba anh Mỹ đen. Tụi nó vào, đứa thì mua cái bánh, đứa thì hỏi  mượn quẹt diêm, đứa thì vào cầu tiêu xin đi tiểu... rồi hỏi đường xá lung tung. À, mình phải nói thêm là trong tiệm có cái cassette, tụi thợ mỗi lần tới  hay mở radio nghe để đỡ buồn ngủ trong lúc làm bánh, còn mình thì có thu âm các tiếng động như tiếng chày đập bột, tiếng người nói chuyện, để khi đứng một mình trong đêm ở tiệm thì mở lên, giống như có người ở bên trong đang làm bột và đang nói chuyện 

Ngừa thì chỉ ngừa vậy thôi, chứ kẻ gian muốn giết mình để lấy tiền, thì có ngừa gì thì nó cũng giết. May mắn hôm đó không có gì xẫy  ra cho mình, nhưng khi 3 đứa đi rồi thì mất 4 bịch cà phê và hủ tiền khách donation (tài trợ) cho "chó mèo" cũng biến mất. Hú hồn hú vía! Lại phải tin là có Ông Bà Trời Phật gì đỡ cho mình, nên xui khiến chúng nó không giỡ trò gì, chứ thường những buổi tối như vầy là tụi cướp nó đi quần kiếm chỗ làm ăn đấy!

Ông chủ tiệm bánh nầy đã làm 10 năm rồi  Cực quá, con còn nhỏ, không có thì giờ lo cho con, khi thợ làm bánh nghỉ Ông phải ra làm thế, cơ sở vật chất thì hư hỏng quá nhiều. Hơn nữa quy định mới của Franchise là tất cả các tiệm cũ trên 10 năm phải remodel (xây/trang trí lại) theo kiểu mới. Nếu muốn tiếp tục, ổng phải bỏ ra cỡ 200 ngàn đô sửa chửa. Thôi thì ông bán quách đi cho xong.

Và Ông bán thiệt. Ngày tiệm đóng cửa, mọi người bùi ngùi, từ nay vĩnh biệt cái  tiệm Donut đầy "thân thương ".

Hôm cuối cùng chia tay, còn tuần lễ nữa là đến ngày Halloween (Lễ Ma), tối ấy mình chở 2 con vào Mall xin kẹo, mà lòng buồn rười rượi. Đang dắt 2 con đi vòng vòng thì ba mẹ con dừng trước một tiệm bán đồ ăn Tàu dạng Fastfood, họ cho nhân viên ra phát kẹo, nhìn bên góc tiệm thấy họ đề bảng "Help wanted", thằng nhỏ nhà mình nhanh nhẹn nói  “Mẹ ơi, họ cần người". "À, vậy con vào xin cho mẹ  đi".

Thế là nó vào nói với ông chủ tiệm. Năm ấy nó khoảng 7 tuổi, thằng kia 9 tuổi. Hai đứa vào cùng deal với chủ tiệm, lương bổng, giờ làm việc... Ông chủ OK liền, ngày mai bắt đầu vào làm, vì thời gian nầy là những ngày Lễ cuối năm, khách vào Mall mua sắm, rồi tạt vào ăn uống nên tiệm rất cần người. Không dè ba mẹ con đi chơi mà hai nhóc kiếm được việc làm cho Mẹ .

                                                                                                               *****

Năm ấy, qua Mỹ đã được ba năm, ông xã mình vẫn đi làm hãng buổi tối, ca ba. Tuổi mình lúc ấy đã 45, đứng bán hàng từ 10 giờ sáng đến 10 giờ tối, lúc ra khỏi cửa Mall thì chân tay dỡ lên muốn hết nổi. Trưa thì nghỉ ăn cơm chỉ 15 phút, trong tiệm thì toàn người Tàu, nói tiếng Tàu chí chóe. Tụi ấy kể lại câu chuyện Đặng Tiểu Bình đã dạy Cộng sản Việt Nam một bài học, nó đánh VC nhừ tử, tụi nó đánh tới đâu chiếm đất tới đó..., ... hoặc chỉ cần 200 đô là lấy được gái VN...

Mình biết qua lời kể lại của con Tàu bán hàng với mình. Lúc vào trong lấy đồ ăn để đổi khay mới, tụi bếp người Tàu nhìn mình rồi cười hô hố, thằng Tàu con nhỏ hơn mình vài tuổi nói tiếng Anh  "You look good". Tức quá mình chỉ xuống "háng" (sorry nhe!), nói tiếng Anh "Hey! Tao đẻ mầy ra còn được" làm tụi cook Tàu tái mặt, không dám chọc nữa. Mình còn méc ông chủ đám thợ nấu bếp và thằng bán hàng Tàu mất dạy, làm Ông chủ la chói lói, đám Tàu câm hết.

Nhưng cứ đứng thế nầy mãi, vài ba năm nữa còn đứng nỗi hay không? "Con càng lúc càng lớn, nhu cầu càng nhiều, biết làm gì nữa bây giờ".

                                                                                                             *****

Một bữa nọ, một cô cũng sồn sồn, nói tiếng Anh nhuyển lắm, order đồ ăn. Mình không muốn nhìn là người VN, vì thói thường người đến Mỹ trước xem thường người đến sau, xem người đến sau như nghèo khổ ngu dốt  hơn mình, nên chả bao giờ mình nhìn trước là người VN với nhau. Cô ấy tới order đồ ăn vài ba lần, một hôm tự nhiên cổ hỏi "Chị có phải là người VN không?", đến chừng ấy mình cười tươi như hoa và nói đúng rồi! Từ ấy trở đi mỗi lần đến thì cô ấy và mình hỏi thăm thêm đôi chút, được biết, cô sang Mỹ năm 1975, hiện là kỹ sư, nhưng cô ấy cũng là chủ một tiệm Nail gần đó. Một hôm cổ hỏi "Sao chị không đi học Nail đi, nghề ấy vừa có lương vừa có tip. Nếu chị thích em chỉ trường chị học, rồi về làm với em, bảo đảm lương cao hơn đây."

Tối ấy về nhà bàn với Ông Xã, thì Anh ấy trả lời "Đúng vậy chứ sao, ở Mỹ nầy một thời gian mình thấy: thứ nhất là đàn bà, thứ nhì là con nít, thứ ba là chó mèo, thứ tư mới đến đàn ông. Vậy em nên nhín thời giờ đi học lấy bằng Nail đi, có tương lai hơn là đứng mãi như thế này!". (Ảnh cũng có ý định  học nurse (y tá) về thú vật, nhưng ảnh xin làm được ở hãng có đầy đủ  benefit vào ban ngày, nên bỏ ý định đó). Ảnh phải đi làm kiếm thêm tiền, chứ nếu đi học nurse cũng phải mất 2 năm. Sau nầy cũng hơi tiếc nhưng chuyện đã qua rồi.

Thế là mình nghe lời, vẫn làm ở đây, vẫn đứng bán fastfood, nhưng cứ 4 giờ chiều thì xin ông chủ đi học ESL (chứ không nói học Nail), vì mình  muốn giữ job nầy cho đến khi lấy được bằng Nail.

Mỗi chiều mình lái xe gần 2 giờ đồng hồ để đi đến trường dạy Nail, học 3 tiếng, rồi lại lái về 2 giờ nữa, vì đường đi lúc nào cũng bị kẹt xe. Có những lúc buồn ngủ quá phải ngừng xe bên đường để ngủ, xong thức  dậy  chạy tiếp.

Nếu học fulltime thì chỉ một tháng là xong, nhưng mình phải mất 6 tháng mới xong, vì "cơm áo gạo tiền, nặng gánh đôi vai ", về nhà còn lo cơm nước cho chồng con nữa.

Sau những thăng trầm trong nghề Nail, mình leo lên "làm chủ" gần 16 năm nay. Giấc mộng có "job ngồi" đã thành. Sau vài năm làm chủ, mình mua được nhà, chạy được  xe mới, không còn lo sợ xe chết máy dọc đường, hai con thì đã xong Đại học. Mỗi lần vui vẻ, mình và các con cứ kể chuyện “Con xin Job cho Mẹ". Ôi, sao vui ơi là vui.

Quá khuya rồi bạn, thôi ngủ đi chứ !

Phan Ngọc Vinh