Ái Hoa & Shiroi mời quý anh chị thưởng thức Liên hoàn tam thập bát khúc - 36 món ăn và nghe nhạc

Thay lời tựa

Thân tặng 2 tác giả Ái Hoa và Shiroi, tác giả LHK 36 món ăn dân tộc Việt

VĂN HÓA ẨM THỰC Món ăn dân tộc biết bao nhiêu

Khảo cứu tinh hoa chắt lọc nhiều

Món Bắc dồi dào ngon đủ kiểu

Đồ Nam phong phú tuyệt trăm điều

Cao nguyên hoang dã hương sơn cốc

Duyên hải nguyên sơ vị thủy triều

Khâm phục tài hoa người nấu nướng

Hiểu thêm văn hóa Việt đa chiều.

Nắng Xuân

09/09/2008

@@@

Các hình ảnh đính kèm theo loạt thơ này được sưu tầm trên Mạng hoặc được lấy ra từ các sách dạy nấu ăn, trừ hình nào có chú thích tác giả

Bài mở đầu : Thơ liên hoàn 36 món ăn
của Shiroi và Ái Hoa Đặc sản quê mình tự bốn phương Dân gian đủ món khó am tường
Trăm mùi hải vị khoe tươi sắc
Vạn thức sơn hào tỏa ngát hương
Ngọt lịm canh nêm mồm thử tí
Cay nồng ớt rắt lưỡi coi thường
Dù nơi viễn xứ lòng mong đợi
Trở lại thăm nhà mãi vấn vương

Ái Hoa
14/08/2007

Bánh tráng Trảng Bàng

Vấn vương khuôn nguyệt tráng bên thềm
Đất Trảng thương hoài... xếp bánh đêm
Hấp bột, vải căng, phơi nắng ráo
Nướng lò, phên trải, đẫm sương mềm
Nồng hương gạo mới đi còn nhớ
Dẻo thịt cơm dầy gói tặng thêm
Tinh lực đất trời ươm lá cuốn
Ai xuôi miệt ấy... ghé về xem...

th - Shiroi
15/08/2007

Hủ tiếu Mỹ Tho
Ai xuôi miệt ấy... ghé về xem... Hủ tiếu quê hương vẫn mãi thèm
Bánh đổ gạo ngon rau giá trụng
Canh hầm xương ngọt mỡ hành nêm
Nước lèo bốc khói hơi thơm ngát
Tôm thẻ cong đuôi thịt đỏ mèm
Trứng cút, tần ô, dầm cải thảo
Tương, hành, chanh, ớt, chị mời em

Ái Hoa

Bánh Lá
(bánh nậm Huế)

Mời em bên nớ tóc mây bồng
Bánh nậm mần răng rứa chỉ không ?
Quết bột hòa đều đơm lá biếc
Xào tôm tán nhuyễn trải nhân hồng
Ép dài tay gói viền xinh khéo
Hấp chín hương lan tỏa dịu nồng
Nước mắm ngọt chua cùng chả rán
Phi hành thơm rải… để chờ trông …

th - Shiroi

Cơm hến

Chờ trông thưởng thức gánh hàng chiều

Món Huế sang hèn thảy mến yêu

Hến trắng lau nhau bày ắp dĩa

Nước ngà lợn cợn nấu lưng niêu

Một thồ cơm nguội mùi bay khắp

Dăm miếng rau thơm lá xếp đều

Ruốc sống, đậu mè, thêm tóp mỡ

Ớt cầm đổ lệ, ... cũng còn kêu

Ái Hoa

Bánh cuốn Thanh Trì

Còn kêu văng vẳng giọng rao giòn
Bánh cuốn Thanh Trì nổi tiếng ngon
Ngâm gạo nở mềm xay bột nhuyễn
Nhúm than đươm đỏ tráng khuôn tròn
Mỏng trong trải thắm nền sen ngọc
Mượt dẻo ươm nồng vị ruốc son
Cà cuống, rau thơm, kèm chả quế…
Tìm cô đội thúng… guốc thêm mòn

th - Shiroi

Bún riêu

Thêm mòn con mắt ngóng trông qua
Bát bún riêu cua vị đậm đà
Váng nổi trắng lềnh, điều nhuộm nước
Gạch xào vàng ngậy, mỡ tươm da
Bập bềnh miếng đậu, đen màu huyết
Nghi ngút hơi tôm, đỏ sắc cà
Kinh giới thơm nồng, rau muống chẻ
Một còn chửa thấm, gọi hai ba

Ái Hoa

Bún thang

Hai ba bát nữa nhé cô hàng
Hà Nội ai về nhớ … Bún Thang
Xương, nấm, mực khô hầm nước ngọt
Giò, gà, trứng mỏng thái tơ vàng
Sợi đơm, lòng đỏ sườn xen giữa
Chanh xắt, rau nồng ruốc điểm ngang
Cà cuống mắm tôm nêm đủ vị 
 Dậy hương khói tỏa ngát bên đàng…
th - Shiroi

Mì Quảng
Dậy hương khói tỏa ngát bên đàng
Mì Quảng ăn ghiền vị đậu rang
Nước nấu sườn heo nhân thịt ngọt
Sợi pha bột nghệ bánh đa vàng
Con tôm Cửa Đại trông dày dặn
Nước mắm Nam Ô nếm kỹ càng
Rau đắng, húng, ngò, hành, diếp cá
Đến từ Trà Quế mới là sang

Ái Hoa

Bún cá Kiên Giang

Mới là sang đó món quê ai
Tô bún Kiên Giang nấu thật tài
Hầm rục xương tươi lòng cá ngọt
Đơm vàng trứng nhuyễn, thịt tôm dai
Gạo thơm thành bánh xoăn hình trám
Lóc trắng ra khoanh đẹp cánh lài
Mắm nhỉ vùng này nêm mới đậm
Rau hành hương ngát, nhớ chưa phai

th - Shiroi

Bánh xèo
Chưa phai mùi vị bánh xèo ngon
Mỗi lúc thèm ăn đợi mỏi mòn
Ba rọi xào sơ, dừa béo ngậy
Đậu xanh hấp chín, giá tươi dòn
Tráng đều bột mỏng, hành dăm lát
Bỏ trộn nhân dày, tép mấy con
Sạn gập thân đôi hình bán nguyệt
Cuốn rau chấm mắm, bụng căng tròn!

Ái Hoa

Xôi gấc
Căng tròn quả gấc đỏ cam tươi
Đem nấu xôi ngon dẻo ngọt mời

Nếp thấm nước trong chờ hạt nở

Múi dầm rượu trắng dậy màu khơi

Thêm dừa cốt béo đều tay trộn

Hấp xửng hương thơm đẹp ánh ngời

Đơm ép khuôn xinh mừng Tết đến

Vui hòa sắc thắm rộn nơi nơi
th - Shiroi

Chè Kiểm

Vui hòa sắc thắm rộn nơi nơi
Chè Kiểm mùi ngon hạng nhất đời
Lạt lạt sa kê, dừa béo ngậy
Dòn dòn đậu phụng, mít vàng tươi
Chuối xiêm bí rợ hầm hơi chín
Bột báng khoai lang nếm thật bùi
Dùng mặn dùng chay đều tuyệt hảo
Quà hèn lắm kẻ thích mê tơi

Ái Hoa

Bánh bèo tôm

Mê tơi món Huế thật bình dân
Dĩa bánh bèo ngon đẹp trắng ngần
Nước ấm thêm dầu hòa bột tẻ
Chén tròn hấp xửng nổi đường vân
Chà bông tôm thẻ tô nhưn thắm
Chấy nóng hành hương điểm nhụy trần
Nêm mắm ngọt chua cùng ớt tỏi
Đậm đà mùi vị ... chắc lên cân

th - Shiroi

Cháo vịt

Đậm đà mùi vị ... chắc lên cân
Bắt vịt làm lông dọn mấy phần
Mỡ bỏ, luộc mềm ninh ngọt cháo
Gạo chà, rang vội nấu nhừ chân
Hành tây bắp cải tay bào nhẹ
Giấm ớt rau răm đũa trộn lần
Giã củ gừng cay dầm nước mắm
Hít hà miệng thổi, nóng toàn thân
Ái Hoa

Bún bò Huế

Thổi nóng toàn thân tộ bún bò
Ai tường món Huế chỉ dùm cho
Nước lèo thịt bắp hầm thêm sả
Mắm ruốc giò heo nấu rải ngò
Xào đỏ điều màu tươi óng ánh
Phi vàng hành củ ngát thơm tho
Vân Cù sợi bánh nêm tương tỏi
Sa tế rau xanh... bụng hết dò

th - Shiroi

Bánh tằm bì

Bụng hết dò rồi dạ lại ghi
Thơm ngon gạo mới bánh tằm bì
Bột nhào ép sợi, thăn chiên mỏng
Da luộc bào dây, cải cắt vi
Vắt cạn cốt dừa, pha mắm tỏi
Rang vàng đậu phọng, rải hành phi
Rau tươi, giá trụng, cho vào đáy
Một dĩa đầy vun chẳng nể vì

Ái Hoa

Gỏi ngó sen

Một dĩa đầy vun chẳng nể vì
Mê hoài món gỏi ngó sen chi ?
Tôm càng chín tới chia hai mảnh
Cọng cuống giòn tan rửa mấy thì
Trộn muối vắt chanh đường cát rải
Thái ngò giã lạt củ hành phi
Rau răm nồng vị chan thêm mắm
Cắn bánh phồng chiên... miệng khỏi ghì

th - Shiroi

Chạo tôm

Miệng khỏi ghì sang món tuyệt chiêu
Chạo tôm em nấu lại ưa nhiều
Làm lưng rút chỉ xay cùng mỡ
Bóp muối hoà đường trộn với tiêu
Mía vót chừa đầu, trong thịt bọc
Hương xông nức mũi, giữa lò thiêu
Gan heo tán nhuyễn dầm tương, ớt  
Mặn, ngọt chua, cay, chấm đủ liều
Ái Hoa

Cua rang sốt me
Mặn, ngọt chua, cay, chấm đủ liều
Cua rang hấp dẫn thấy càng xiêu
Mai chùi rửa sạch thân chia miếng
Chảo bắc chiên sơ sắc trở điều
Chế rượu dầm me đun sệt nước
Cho dầu xào tỏi bốc thơm niêu
Nêm ngon vừa miệng bày hành lá
Thích nhậu mời anh, cực cũng chiều

th - Shiroi

Ốc bung

Cực cũng chiều chàng món ốc bung
Bươu vàng nước gạo bỏ ngâm chung
Thịt heo thái chút nêm cơm mẻ
Chuối hột ninh sơ trộn dọc mùng
Nồng nặc mắm tôm mùi toả nức
Đậm đà đậu phụ miệng thèm hung
Tía tô hành lá bày ra đĩa 
 Gắp miếng đưa hơi nhậu tới cùng
Ái Hoa

Cua hấp bia

Gắp miếng đưa hơi nhậu tới cùng
Hấp bia cua lớn đãi bàn chung
Dầu tiêu muối ướp đều nguyên tộ
Ớt tỏi hành phi ngát cả vùng
Rượu trải hương nồng say đượm vị
Cà chen sắc đỏ ửng đầy vung
Liu riu lửa nhỏ chừng năm phút
Dọn đũa mời nhau thỏa thích dùng

th - Shiroi

Lẩu mắm

Thoả thích dùng nào các bạn ơi
Ăn tô lẩu ngọt nhớ muôn đời
Xương heo muối sả hầm lên bọt
Mắm sặc hành riềng nấu rục hơi
Mực sống tôm tươi cà tím nổi
Bún ngon cá béo thịt quay mời
Xắt vài cọng hẹ rau cùng giá
  Mắt mũi cay xè lệ chực rơi
Ái Hoa

Canh chua cá lóc

Mắt mũi cay xè lệ chực rơi
Canh chua hấp dẫn tộ không rời
Quả me nấu kỹ mùi thơm bốc
Cá lóc chiên đều vị đậm khơi
Cà đỏ bạc hà lừng sắc dậy
Khóm vàng đậu bắp ngát hương mời
Ngò gai ớt hiểm hòa thêm giá
Mấy chén cơm đầy vẫn muốn xơi

th - Shiroi

Miến lươn xào

Vẫn muốn xơi thêm dĩa miến xào
Dễ làm ngon miệng ít công lao
Lươn ngâm sạch nhớt moi lòng ruột
Nước hứng đầy tô trụng bún tàu
Ướp kỹ hành băm xương rỉa bỏ
Đảo đều nạc hấp miến đem xao
Ngò thơm tiêu bột lai rai rắc
Mời bạn cùng tôi thưởng thức nào

Ái Hoa

Chả giò

Mời bạn cùng tôi thưởng thức nào Chả giò món quý tiện làm khao
Miến dong ngâm nở tai mèo thái
Thịt nạc bằm xay củ cải bào
Tán nhỏ cua càng hòa trộn kỹ
Trải đều bánh tráng cuốn chiên mau
Tía tô húng lủi bên ngò giá
Mắm ớt nêm vừa dọn đãi nhau
th - Shiroi

Chả đùm

Dọn đãi nhau ăn miếng chả đùm
Bàn bày nguyên liệu thấy tùm lum
Thịt bò xắt nhuyễn nêm đường ướp
Gan lợn bằm tươi ém mỡ trùm
Đổ xuống khuôn nồi đun nhỏ lửa
Chấm vào mắm tỏi giã đầy chum
Ngò hoa đậu phọng vừa trang trí
Kẹp bánh phồng tôm nói chuyện rùm

Ái Hoa

Phở bò

Chuyện rùm cả phố gánh hàng đông
Món phở dân gian tỏa khói nồng
Hầm kỹ xương bò chăm chút nước
Nêm thơm tai vị miệt mài công
Bánh ngâm trụng tới bày tô kiểu
Thịt thái đơm lên xếp cánh hồng
Rau quế ngò hành tương ớt đỏ
Đậm đà hương sắc khiến người trông

th - Shiroi

Bánh canh cua

Khiến người trông đợi bánh canh cua
Đã một lần ăn nhớ mấy mùa
Nhồi bột tay vò se sợi nhỏ
Khử mùi gạch lể vắt chanh chua
Giò heo đổ nước hơi đun sủi
Mắm muối bằm tôm thịt trộn đùa
Hành lá tiêu đường nêm đủ thứ
Miệng mồm sì sụp húp thi đua

Ái Hoa

Vịt nấu cam

Thi đua ai thử món ngon này
Vịt nấu cam sành gọi đến ngay
Nước mắm muối tiêu hoà trộn kỹ
Củ hành gừng ớt thái nêm cay
Thắng vàng đường sánh màu loang dậy
Chiên ửng da giòn khói tỏa bay
Vắt sạch quả tươi đều mặt rưới
Chờ thêm vài phút dĩa xinh bày

th - Shiroi

Gỏi khổ qua Chờ thêm vài phút dĩa xinh bày
 Gỏi khổ qua làm nghĩ cũng hay
Tôm lột bỏ đầu che lá quế
Trái bào ngâm dấm trộn hành tây
Ngọt chua vị đượm ngon khôn tả
Xanh đỏ màu chen đẹp khó tày
Tiêu muối, chanh đường, chan mắm tỏi
Thơm lừng đậu phọng rắc vào ngay

Ái Hoa

Thịt bò cuốn lá lốt

Thơm lừng đậu phọng rắc vào ngay
Một món bò ngon khó sánh tày
Lốt rửa sạch rồi phơi ráo nước
Thịt bầm nhuyễn sẵn trộn đều tay
Cà ri củ tỏi đường tương mặn
Ngũ vị dầu mè xả ớt cay
Lá cuộn xâu vào đem nướng tới
Rau tươi mắm nhỉ khéo trưng bày
th - Shiroi

Bún măng vịt
Nhỉ khéo trưng bày chén bún măng
Thơm ngon hấp dẫn đố chi bằng
Vài khoanh lưỡi lợn ngâm gần rục
Nửa củ hành tây xáo bớt hăng
Vịt luộc xăm mềm canh tới chửa
Nước hầm nêm ngọt nếm vừa chăng
Rau răm, ngò lá, gừng, tiêu, tỏi
Một miếng đưa cay ngất cõi Hằng

Ái Hoa

Bò kho

Ngất cõi hằng dùng món xứ ta
Bò kho em nấu nhớ sang nhà
Dầu điều xào nóng khơi màu dậy
Thịt bắp chia đều ướp vị pha
Hành tỏi muối đường bia trộn thấm
Hồi tiêu xả ớt quế nêm hòa
Thêm vào cà rốt vài khoanh đỏ
Nước ngọt hương mời đẹp chén hoa

th - Shiroi

Chả cá Lã Vọng

Chén hoa mời gọi thú thần tiên
Món chả lừng danh khắp mọi miền
Cá thịt lọc xương, tài đặc chế
Nghệ riềng ướp mẻ, phép gia truyền
Nướng lò chín đỏ đôi tre kẹp
Nhúng mỡ thơm vàng một chảo chiên
Bánh tráng rau xanh hoà bún rối
Mắm tôm cà cuống để làm duyên

Ái Hoa

Gỏi mít trộn

Làm duyên hoa củ điểm thêm màu
Gói mít đơn thuần buổi gặp nhau
Xé nhỏ quả non hòa muối ngấm
Chiên nhanh thịt nạc lẫn tôm xào
Đều tay xáo kỹ thơm lừng món
Vừa miệng nêm giòn ngọt thấm rau
Mè trắng trải quanh bày dĩa đẹp
Cùng xơi bánh tráng tuyệt không nào?

th - Shiroi

Bánh chưng
Tráng tuyệt không nào chiếc bánh chưng
Nghìn năm cổ tích tiếng thơm lừng
Lá dong bọc vỏ tình cha mẹ
Hạt đậu làm nhân vị núi rừng
Đỏ lửng thịt heo dàn kín mặt
Trắng ngà gạo nếp vốc ngang lưng
Vuông hình lạt buộc hầm cho chín
Dưa món bày ra Tết đến mừng
Ái Hoa

Bài Kết
Tết đến mừng quà đủ sắc hương
Lễ nghi yến tiệc rộn thôn phường
Quốc hồn muôn thuở soi lăng kính*
Văn hiến ngàn đời rạng lĩnh cương
Lịch sự món Trung mùi khó bỏ
Thanh tao đồ Bắc vị khôn nhường
Tinh hoa Nam bộ màu non nước
Đặc sản quê mình tự bốn phương

th - Shiroi * Trong món ăn tiềm tàng sinh động, đa dạng đặc điểm văn hóa, phong tục, tập quán, ý thức tín ngưỡng của dân tộc, từng vùng từng miền dân cư, thổ nhưỡng khác nhau. Theo cách nhìn này, món ăn dân tộc là cái lăng kính đa chiều, phản ánh nhiều quá trình tiến triển của xã hội và con người.

(theo Nguyễn Loan - Nguyễn Hoài, Tự điển các món ăn Việt Nam, Nhà xuất bản văn hóa - thông tin, 1993)