Một thời câu cá
Tôi
bỏ nghề câu cá từ lâu lắm rồi sau khi tôi đã trót lỡ buông lời thề độc
không sát sanh hại vật nữa. Bây giờ tôi chỉ đi dòm cá hoặc xem người
khác câu thôi. Người già về hưu có tiền hưởng nhàn bằng cách đi du lịch
Việt Nam hay nước
nầy nước nọ, thăm thú đó đây, ngắm danh lam thắng cảnh có nhiều kỳ hoa dị thảo. Có người mua ống dòm đi vô rừng ngắm chim, mà đối với tôi thì chim nào cũng vậy, tình cờ thấy thì ngắm, tội gì phải lặn lội đi xa tốn tiền.
nầy nước nọ, thăm thú đó đây, ngắm danh lam thắng cảnh có nhiều kỳ hoa dị thảo. Có người mua ống dòm đi vô rừng ngắm chim, mà đối với tôi thì chim nào cũng vậy, tình cờ thấy thì ngắm, tội gì phải lặn lội đi xa tốn tiền.
Một góc Erindale
Park
Bữa
nọ tôi đến Erindale Park nơi khúc sông Credit River chạy dọc theo con
đường nhà giàu Mississauga Rd. ở khoảng Dundas St.W để xem thiên hạ câu.
Đầu mùa Xuân mỗi năm, người câu ở đây rất đông, gồm nhiều sắc dân gốc
Tàu, Phi, Việt, da trắng, da đen, da vàng đủ cả. Mạnh ai nấy câu, mọi
người đều vui vẻ. Cá salmon, cá lake trout bự tổ chảng. Người muốn thả
xuống, người khác đến xin mang về nhà, không sao cả! Di dân chưa quen nề
nếp hành xử theo văn hóa phương Tây cứ thấy cá là khoái và la oai
oái.
Ngày nay ở xứ người, ta đi câu không phải vì mục đích kiếm cá ăn nữa, đi câu để giải trí và vui chơi với gia đình, coi như một chuyến picnic, có cá thì càng tốt, mà không có cá cũng chẳng chết đói, cùng lắm là trên đường lái xe về nhà ghé tạt qua siêu thị mua một mớ cũng xong.
Cá ở xứ “Điên” tôi được chia làm hai loại: loại thường và loại quý. Loại thường như Perch, Crappie, Sunfish, Whitefish, Catfish, Sucker, Carp (kiểu như cá sặc, rô, trê, chép của ta) thì được câu quanh năm nhưng có giới hạn số lượng tối đa mỗi ngày. Loại cá quý (game fish) là loại cá dân câu thể thao ưa thích như Bass, Pickerel, Northern Pike, Lake Trout, Muskellunge thì chỉ được phép câu theo mùa.
Câu cá trên sông
Credit River
Câu cá ở Bắc Mỹ
được xem là một môn thể thao lành mạnh nghiêm chỉnh. Các hội những người
câu cá luôn luôn khuyên hội viên khi câu được cá xong thì nên thả cá trở
xuống ao hồ, nên đối xử tử tế với cá và tôn trọng môi sinh như: nên dùng
loại lưỡi câu không có răng cưa để vừa tránh gây nhiều nguy hại cho cá
vừa có cơ hội thi thố tài năng khéo léo của mình. Hay nên dùng đồ câu
không có chất chì để tránh sự nhiễm độc cho các loài điểu cầm săn cá
dưới nước như vịt, ngỗng, thiên nga và rộc, loại vịt lặn (loon). Nếu có
vứt các thứ đồ nghề có chất chì đừng vứt xuống nước. Còn khi câu thì
đừng giật cá quá mạnh khiến cá có thể bị toạc miệng tét mép. Lỡ giở cái
cần câu lên chẳng thấy cá đâu mà chỉ có mỗi cái môi cá! Chưa hết, khi gỡ
cá, đừng vì sợ nước nhớt của cá mà túm cá bằng khăn lông hoặc găng tay
bằng nỉ, cá sẽ bị mất chất nhớt bảo vệ cơ thể. Còn đừng quên, tránh đừng
móc ngón tay vào mang cá hoặc bóp cá quá chặt. Và nhớ phải nhanh tay gỡ
cá ra khỏi lưỡi câu và thả cá xuống nước ngay kẻo tội nghiệp cá
đau.
Tỉnh bang Ontario có tổng cộng 250,000 ao hồ và hàng ngàn sông suối. Trong số này có 2,000 hồ có cá trout, 3,500 hồ có cá walleye và 400 hồ có cá muskellunge. Dù cá nhiều, nhưng số lượt câu cá cũng nhiều. Mỗi năm có khoảng 1.4 triệu người câu ở Ontario, chi tiêu $2.3 tỉ cho các phí tổn liên quan tới việc câu cá.
Nếu nói là phụ nữ không câu cá vì không có cần câu thì sai; họ chỉ việc vào tiệm Canadian Tire hoặc Wal-Mart mua cần câu thiếu giống gì! Một cô nọ muốn đi câu cá chơi nên vô Canadian Tire kiếm cần câu. Ngặt một nỗi là cô ta không rành về cần câu và chì, chài gì cả vì chưa hề được chỉ dẫn. May quá có một người khiếm thị mang kính đen đứng bán hàng câu cá. Ông này từng là một hướng dẫn viên câu cá chuyên nghiệp lâu năm nhưng chẳng may bị mù mắt trong một tai nạn máy bay. Cô gái (không biết người bán hàng mù mắt) lên tiếng hỏi:
- “Ông có thể giúp tôi lượng giá bộ đồ câu này được không?”
Ông ta đáp:
- “Tôi tuy mù nhưng có thể xác định được bộ đồ câu thuộc loại tốt hay không. Cô chỉ cần bỏ nó rơi mạnh lên mặt quầy này đây.”
Cô gái làm theo. Ông bán hàng mù nói:
Cô gái ngạc nhiên hết sức và mừng rỡ đáp:
- “Vậy tôi lấy cái nầy.”
Nói xong, chợt cô không kềm giữ được hơi trong bụng nên làm một tiếng “bộp” không lớn lắm; cô hy vọng là ông bán hàng không nghe thấy. Ông mù bán hàng không nói gì, lo bấm máy tính tiền, xong bảo:
- “Tất cả là 26 đô.”
Cô gái phản đối:
- “Nhưng lúc nãy ông mới nói là 20 đô mà?”
- “Cần câu 20 đô, còi kêu vịt trời 4 đô, mồi giả mùi cá trê chết 2 đô, tổng cộng 26 đô.”
Chuyện cười của Mỹ chỉ kể tới đó. Kết cuộc ra sao, tôi không biết.
Trở lại với buổi xem cá vượt đập nước, tôi cũng dùng máy ảnh bỏ túi chụp đám cá tụ tập gầp đập ngăn nước. Tôi cũng như nhiều người khác canh chờ để chụp ảnh mấy con cá đang phóng mình lên khỏi mặt nước để vượt lên đoạn sông cao hơn. Thật tội nghiệp cho những con cá phóng lên để rồi rớt xuống. Mỗi khi có một con cá nào vượt lên thành công, đám người xem cùng cất tiếng reo hò hoan hô ầm ĩ.
Chiêu Ấn
Mùa
Cá Hồi Tây Bắc My
Hằng năm cứ vào những ngày đầu thu Seattle,
chúng tôi không thể nào quên được thú vui đi câu cá Hồi, đây là những kỷ
niệm khó quên trong nhiều năm qua. Sống ở Seattle hay Oregon, đi câu cá
hay cắm trại ngoài trời là thú tiêu khiển tuyệt vời. Mùa này khí hậu
tương đối mát, cá hồi bắt đầu quay về sông hồ nơi đã sinh ra; cho nên
nhiều người đã chuẩn bị thuyền câu, mua license để sẵn sàng ra khơi.
Giấy phép cho mỗi người chỉ bắt được hai con, riêng người da đỏ có quyền
bắt bao nhiêu cũng được. Muốn ăn cá hồi ngon thì phải cho thuyền chạy xa
ngoài khơi để đánh bắt, bởi vì lúc đó cơ thể cá hồi chưa thay đổi, thịt
ngon hơn. Đến khi cá hồi đã vào cửa sông vùng nước lợ (giữa nước ngọt và
nước mặn) thì cơ thể cá hồi bắt đầu thay đổi cho thích ứng với môi
trường nước ngọt; cho nên thịt sẽ bở, dai và không ngọt. Nhất là sau khi
sinh đẻ, cá hồi ốm hơn, da biến màu hồng, thịt dai, nhạt nhẽo, không còn
nhiều chất đạm; cho nên khi ăn sống hay nấu nướng bất kỳ món gì cũng
không có hương vị thơm ngon.
Hai tiểu bang Oregon, Washington và Canada là nơi cá
hồi hằng năm kéo về hằng triệu triệu con để sinh đẻ. Nói đến cá hồi
không chỉ một thú vị là những món ăn nấu bằng cá hồi được nhiều người ưa
chuộng trên thế giới, mà còn những đặc thù về đời sống khá đặc biệt của
nó đã làm nhiều người ngạc nhiên, thắc mắc. Hôm nay tôi xin ghi lại một
số đặc tính nói về vòng đời kỳ lạ của cá hồi mà nhiều người cho là một
cuộc hồi hương kỳ diệu do trời ban cho. Những điều khó hiểu này của cá
hồi gọi là “hồi hương” đã có một số người Việt lưu vong thường lấy đó để
ví cho cuộc trở về sinh sống và chết tại quê hương. Điều này có thể suy
nghĩ theo nghĩa bóng hoặc nghĩa đen tùy mỗi người. Tuy nhiên chúng tôi
sẽ góp một vài ý kiến ở phần cuối bài với ý niệm hồi hương của người
Việt hải ngoại mà chúng tôi đặt nó là “trái tim cá hồi hải ngoại”. Sau
đây tôi xin tổng lược một vài nét đặc biệt về cá hồi.
Nói đến cá hồi giống như là một câu chuyện cổ tích, vì
nó có những điểm đặc biệt hơn những loài cá khác. Cá hồi hàng năm, vào
mùa sinh sản chúng từ biển khơi vất vả ngược dòng về với sông hồ của đất
liền nơi chúng được sinh ra để đẻ và ấp trứng trong nước ngọt, sau vài
tuần thì chết tại nơi đó.
Cá hồi (Salmon) là thuật ngữ xuất xứ từ chữ La-tinh
“Salmo”- chữ này có gốc từ “Salire” có nghĩa là nhảy- đồng thời
Salmon cũng là tên chung cho nhiều loài cá thuộc họ Salmonidae. Nhiều
loại cá khác cùng họ được gọi là trout (cá hồi); sự khác biệt thường
được cho là cá hồi salmon di cư còn cá hồi trout không di cư, nhưng sự
phân biệt này không hoàn toàn chính xác. Cá hồi sống dọc các bờ biển tại
cả Bắc Đại Tây Dương (các họ di cư Salmo salar) và Thái Bình Dương (có
khoảng tám họ của giống Oncorhynchus), và cũng đã từng được đưa tới Hồ
lớn ở Bắc Mỹ. Cá hồi được sản xuất nhiều trong ngành nuôi trồng thủy sản
ở nhiều nơi trên thế giới. Có chín loài cá hồi thương mại quan trọng,
thuộc hai giống. Giống thứ nhất Salmo, cá hồi Đại Tây Dương và ở Bắc Đại
Tây Dương. Giống thứ hai, Oncorhynchus chỉ có trong tự nhiên tại Bắc
Thái Bình Dương. Cá Salmon có hai loại đặc biệt là loại Coho Salmon hoặc
Silver Salmon (Oncorhynchus kisutch) là loại cá hồi phổ biến và quan
trọng nhất trong các loài cá salmon ở biển Thái Bình Dương có thể sống
hoàn toàn trong môi trường nước ngọt. Có 7 loại cá hồi tiêu biểu như:
Sockeye Salmon, Chum salmon, Pinks salmon, Coho salmon, Chinook salmon,
Steelhead salmon, Atlantic Salmon … Cá hồi Đại Tây Dương, (Salmo salar)
sinh sản tại những dòng sông phía bắc ở cả hai bờ Đại Tây Dương. Cá hồi
Masu hay cherry salmon (Oncorhynchus masou) chỉ được tìm thấy ở phía Tây
Thái Bình Dương tại Nhật Bản, Triều Tiên và Nga. Cá hồi Chinook
(Oncorhynchus tshawytscha) cũng được gọi là cá hồi vua hay cá hồi miệng
đen ở Mỹ và ở British Columbia. Cá hồi Chinook là loài cá hồi Thái Bình
Dương lớn nhất nặng tới 120 pounds (55 kg). Cá hồi Sockeye (Oncorhynchus
nerka) cũng được gọi là cá hồi đỏ ở Mỹ. Cá hồi hồng (Oncorhynchus
gorbuscha), được gọi là cá gù ở đông nam và tây nam Alaska, được thấy ở
miền bắc California và Triều Tiên. Cá hồi Coho (Oncorhynchus kisutch)
cũng được gọi là cá hồi bạc ở Mỹ; loài này được tìm thấy ở tất cả các
vùng nước ven biển Alaska và British Columbia. Cá hồi Danube hay huchen
(Hucho hucho) là loại cá thuộc dòng cá hồi lớn nhất sống thường trực tại
vùng nước ngọt. Cá hồi Chum (Oncorhynchus keta) được biết đến như một
loại cá hồi dog, keta, hay calico ở nhiều vùng tại Mỹ.v.v. Cá hồi sống
trong nhiệt độ - nước lạnh: 12-15oC - Lượng oxy trong nước cao 6-8 ppm
(part per million) với nguồn nước trong sạch.
Vòng đời của tất cả cá hồi được trải qua những giai
đoạn phát triển từ một quả trứng đến khi cá trưởng thành. Mỗi loài cá
hồi có một "quy tắc" riêng của nó mà xác định độ dài của thời gian, mỗi
giai đoạn. Cá hồi là một loại cá đẻ trứng ở dòng nước ngọt, có con chỉ
sống một thời gian ngắn trong dòng sông rồi bơi ra biển sinh sống. Đến
khi trưởng thành lại quay trở về dòng sông cũ để đẻ trứng. Cá hồi nhảy
ngược dòng thác để về quê cũ, đây là một sức mạnh bản năng đặc biệt của
cá hồi.Biển rộng, sông dài như vậy, biết bao nhiêu dòng sông, làm sao cá
hồi có thể nhận ra dòng sông cũ của mình, từ biển cả mênh mông làm sao
thuộc đường về quê cũ? Đây thật sự là một điều bí ẩn mà các nhà khoa học
chưa tìm được câu trả lời hoàn hảo. Sau đây chúng tôi xin ghi lại các
thông tin minh họa của cá hồi qua 6 giai đoạn trải qua của
nó.
Giai đoạn 1: Cá hồi từ đại dương trở về
dòng sông cũ để đẻ trứng (Ova), Cá mẹ dùng đuôi để đào ổ đẻ trong những
hốc đá dưới sông được gọi là redd. Khi cá hồi cái đẻ trứng xong thì cá
hồi đực liền phủ tinh trùng lên trên vùng trứng đó, sau hết thì dùng
đuôi của mình đẩy những viên sỏi lấp vùng trứng đó lại. Dạng trứng hình
cầu, nhìn hơi mờ, kích thước bằng hoặc nhỏ hơn đầu cục tẩy bút chì.
Những quả trứng lúc ban đầu màu đỏ rồi sau đó đổi sang màu hồng. Thời
gian khoảng 2-3 tháng trứng bắt đầu nở, chúng ta có thể nhìn thấy được
đôi mắt của nó và các cơ quan khác phát triển thông qua vỏ mờ của trứng.
Cá hồi tùy theo lớn hay nhỏ, có thể đẻ từ 2000 đến 4500
trứng.
Giao đoạn 2: Vào khoảng đầu mùa xuân hay
cuối đông thì trứng nở giai đoạn này gọi là Alevin tức là cá salmon con.
Mỗi con Alevin đều mang một túi nhỏ giống tròng đỏ trứng gà; đây chính
là thức ăn để nuôi cho cá hồi con trong vòng ba tháng khi túi thức ăn
vừa hết là cá hồi con (Alevin) cũng vừa lớn.
Giai đoạn 3: Khi Alevin có hình dạng của
một con cá hồi nhỏ giai đoạn này gọi là Fry. Lúc này thì Fry (mang hình
thức con cá nhỏ) rời khỏi hang ổ trong hốc đá để tìm nơi trú ẩn khác có
thức ăn. Vào thời điểm này, Fry bắt đầu cuộc hành trình về phía hạ lưu.
Đây là giai đoạn khó khăn của Fry phải tự tìm thức ăn để tồn tại, một
mặt phải lẩn tránh kẻ săn mồi. Cho nên khoảng 2 đến 3 chục phần trăm
Avelin sống sót. Nơi trú ẩn cá hồi nhỏ (Fry) gọi là habitat. Fry phát
triển những mảng dọc trên hai cánh của cơ thể. Ở giai đoạn này chúng
được gọi là Parr và khoảng sáu inch chiều dài. Mặc dù fry đã lớn hơn
nhiều nhưng vẫn phải che giấu khỏi các kẻ thù để tiếp tục cuộc hành
trình ra đại dương. Parr sẽ tiếp tục sống trong sông hồ khoảng1-3 năm
trước khi sẵn sàng dấn thân vào đại dương.
Giai đoạn 4: Khi cá hồi đã lớn thì theo dòng
nước vào hồ lớn và ở lại khoảng hai năm, giai đoạn này gọi là Smolt
(smoltification). Khi trưởng thành da cá hồi trở thành màu xám bạc. Thời
điểm này Smolt sẽ qui tụ với nhau thành nhiều nhóm lớn trong khu vực
vùng nước lợ, chỗ nước ngọt và nước mặn gặp nhau trong vài ngày hay vài
tuần. Và cũng là thời gian cá hồi sẽ điều chỉnh cơ thể thích hợp trong
nước mặn trước khi chúng bơi ra Đại Dương để phát triển.
Giai đoạn 5: Thời gian đầu, cá hồi sống
ven bờ biển. Phần lớn chúng bơi từng đoàn lên hướng Bắc theo bờ biển
British Columbia để tới Alaska và có khi chúng đi xa hàng ngàn cây số
tới vùng North Pacific. Cá hồi trưởng thành trong đại dương và sống
trong biển khoảng bốn năm. Cá hồi ăn tôm, mực và những cá con như cá
trích, cá hồi cũng ăn những cây và sinh vật trôi nổi trên biển. Cá hồi
luôn bị săn lùng bởi hải cẩu, cá voi orca, ngư dân.... Và nhất là nhiệt
độ của đại dương tăng giảm cũng ảnh hưởng đến đời sống khiến cá hồi sút
giảm rất lớn.
Giai đoạn 6: Giai đoạn này cá hồi đã
trưởng thành về tình dục và bắt đầu rời biển khi chúng đến thời kỳ sinh
nở. Cá hồi bắt đầu cuộc hành trình hàng ngàn dặm trên biển, ngược dòng
với bao thách thức, vượt qua ghềnh đá quanh co, nhảy qua thác nước cao,
lẩn tránh ngư dân chài lưới, giăng câu, chim chóc và gấu đói hai bên bờ
sông, bờ suối để trở về nơi được sinh ra. Khi đến vùng nước ngọt, cá hồi
phải dừng lại ở vùng nước lợ một thời gian để điều chỉnh thân thể cho
thích hợp với nước ngọt trước khi vào sông hồ. Luồng cá hồi từ Alaska
thường kéo về vào giữa tháng năm và tháng bảy. Với sông ở British
Columbia, Washington, Oregon và California, cá hồi sẽ kéo về khoảng giữa
tháng tám và tháng mười, nhưng thông thường thì vào mùa xuân. Cá hồi
quay về dòng sông nơi chúng sinh ra đời phải vượt qua hằng ngàn dặm trên
đại dương mà không bị lạc phương hướng; đó là điều rất thú vị mà mọi
người thắc mắc muốn tìm hiểu. Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng cá hồi dùng
xúc giác để tìm về nơi chôn nhau cắt rốn. Chúng đánh hơi đất, cây cỏ và
côn trùng trong dòng suối để lần mò về quê hương xứ sở. Tuy nhiên nhiều
câu hỏi tại sao chúng phải chết sau khi tái sinh, tại sao chúng nhớ nơi
chốn cũ để trở về khi phải vượt qua đại dương mênh mông; điều này chỉ có
tạo hóa mới hiểu được.
Cá hồi bơi thành từng đoàn gồm mấy trăm con. Khi vào
lại vùng nước ngọt, cá hồi sẽ không săn mồi và chuyển sang màu đỏ sáng.
Chúng sống nhờ lượng mỡ và protein dự trữ trong cơ thể. Cá hồi kết từng
luồng vài trăm con, chúng đi thành từng cập, một đực một cái. Đặc biệt
cá đực có bộ răng sắc nhọn, đó là vũ khí để đánh đuổi các con cá hồi đực
khác, để giành cá hồi cái làm bạn đường của mình. Hầu hết cá hồi Thái
Bình Dương chết sau thời gian sinh nở. Sau khi cá hồi đực phủ tinh trùng
lên lớp trứng thì khoảng một thời gian ngắn cá hồi đực chết và tiếp theo
đến cá hồi cái; sau khi trông nom trứng trong vài ngày rồi cũng chết
theo. Đặc biệt chỉ có cá hồi Steelhead và cá hồi Đại Tây Dương trở lại
đại dương và tiếp tục sinh nở những năm sau. Cá hồi Đại Tây Dương có thể
sinh nở đến bảy lần.
Ở Seattle nếu muốn nhìn cá hồi chết thì đến sông Cedar
vào mùa thu sẽ thấy cá hồi chết nhuộm đỏ cả dòng sông sau khi sinh nở,
hay muốn đi câu cá, chúng ta có thể đến Hồ Washington để câu cá sông
hoặc cá biển, nhất là cá hồi. Hồ Washington sẽ thỏa mãn tất cả những
người ưa thích thú vui câu cá, với hơn 100 loài cá khác nhau, mà nổi
tiếng nhất phải kể đến cá bơn, cá mú bông, cá mú hồng và cá hồi… Cũng
vào tháng bảy hằng năm, từng đàn cá hồi cũng bơi về đây nhập bọn. Đó là
thời điểm thích hợp để vác cần câu và bắt đầu cho những chuyến đi thú
vị. Ngoài ra chúng ta có thể câu cá hồi ở sông Copper River, Fraser
River, Klamath River hay White River .v.v. Nếu chúng ta có thú vị về
cách nuôi cá hồi thì quí vị đến trại giống ương nuôi cá hồi của Khoa
Thủy sản trường Đại học Washington. Đây là một trong 10 đại học nổi
tiếng nhất Hoa Kỳ, là nơi đào tạo các chuyên gia nghiên cứu hàng đầu thế
giới về cá nước lạnh. Hàng năm, từ tháng 11 đến tháng 4 là mùa trại nuôi
cá hoạt động.
Hay chỉ muốn ngắm cảnh và nhìn cá hồi hồi hương, quí
vị có thể đến cầu treo Capilano Suspension Bridge bắc ngang qua thung
lũng Capilano Vancouver. Tại đây quí vị có dịp xem đời sống của loài cá
Hồi (Salmon) sau khi đi một vòng biển Thái Bình, lội ngược trở về đẻ
trứng và chết ở đây.
Nói đến cá hồi mà không nói về chất dinh dưỡng của nó
là một điều thiếu sót
Cá hồi được sinh ra từ nước ngọt nhưng lại lớn lên ở
biển. Da của loại cá này rất trơn láng, thịt cá có màu cam, là nguồn
cung cấp dồi dào các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể đặc biệt là
omega 3, DHA, EPA, vitamin, B12, chất sắt, protein…Cá hồi ít xương, nạc
nhiều, không tanh, lại có hương vị thơm ngon nên dễ chế biến thành các
món ăn cho cả gia đình. Món cá hồi sống ăn kèm với mù-tạt theo phong
cách ẩm thực của Nhật khá nổi tiếng. Do đó, món ăn này đã du nhập vào
nền văn hoá ẩm thực của nhiều đất nước, trong đó có Việt Nam. Bạn có thể
dùng nguyên liệu thịt cá hồi để chế biến nhiều món ăn theo khẩu vị Việt
như cá hồi kho nước dừa, cá hồi nướng xiên…. Cách thực hiện cũng như các
loại cá thông thường khác như rán giòn chấm nước mắm chua ngọt hay mắm
gừng, hấp gừng hành, kho tộ, nướng, lẩu, nấu cháo, nấu canh chua hoặc
canh rau ngọt….
- Khi chế biến cá hồi, bạn nên chú ý những điều sau:
-nấu cá trong thời gian ngắn, không rán kho và nấu cá quá lâu vì thịt cá
hồi sẽ xạm lại, rất khô, không ngon. Cá vừa chín tới hoặc còn hơi tái
một chút, thịt sẽ mềm, ngon và thơm hơn -Thịt cá hồi có vị ngọt và đậm
đà đặc trưng nên bạn cần giảm lượng gia vị; không nêm quá đậm sẽ làm mất
vị ngon của cá - Tốt nhất nên dùng cá còn tươi sống. Nếu không, có thể
dùng cá hồi đông lạnh nhưng phải cho vào ngăn mát tủ lạnh để cá tan đá
từ từ, như thế thịt cá mới không bị bở, nát. (theotiếp thị gia
đình)
Cá hồi có “trái tim” theo quan niệm của một số
người VN tị nạn CS hải ngoại.
Để chấm dứt bài viết chúng tôi xin mượn huyền thoại về
cá hồi mà nhiều người Việt tị nạn CS ở hải ngoại đã suy nghĩ và dùng
huyền thoại “Trái tim” cá hồi để ví cho ngày trở về quê hương của mình.
Chúng tôi xin nêu một vài ý kiến; đó cũng chỉ có tính cách cá nhân nếu
không bằng lòng xin bỏ qua.
Cá hồi sinh ra ở sông ngòi, lớn lên vượt bao nhiêu
ghềnh thác dữ dội ra biển. Sau khi hoàn toàn trưởng thành, cá hồi lại
vượt thác ghềnh, bơi đúng con đường cũ, quay trở về đúng nơi mình sinh
ra để làm nhiệm vụ duy trì nòi giống. Cá hồi luôn hướng về nơi chôn nhau
cắt rốn. Theo truyền thuyết của các tù trưởng da đỏ, cá hồi là loài cá
duy nhất có TRÁI TIM". Nếu quí vị muốn hiểu theo nghĩa đen hay nghĩa
bóng cũng được; na ná giống người Việt bỏ nước ra đi vào năm
1975.
Sau một thời gian dài qua bao thăng trầm tạo dựng được
cuộc sống mới tạm ổn định tại xứ người, bây giờ họ bắt đầu ôm mộng cá
hồi có “trái tim” trở về quê hương nơi chôn nhau cắt rốn, sống và chết ở
đó. Điều này cũng không hẳn là sai, nhưng chúng tôi muốn chia xẻ một vài
cảm nghĩ sau đây. Khi những người Việt tị nạn CS muốn trở về quê hương
sống chết ở đó, quí vị có bao giờ nghĩ rằng thời điểm hôm nay chưa phải
lúc để trở về!? Những “trái tim cá hồi hải ngoại” có bao giờ nghĩ đến
hiện tình quê hương của mình hôm nay ra sao? Có bình an, có tự do, có
dân chủ, nhân quyền hay vẫn còn bọn CS thống trị dã man gây bao nỗi đau
thương cho dân tộc, đất nước? Có bao giờ “trái tim cá hồi hải ngoại”
nghĩ rằng nơi đó có phải là chỗ an toàn để trở về; nơi đó người dân có
quyền sống như một con người không? Đồng bào ruột thịt của mình đang đổ
máu từng ngày để sinh tồn, tuổi trẻ bị cầm tù khi tỏ lòng yêu nước,
người dân mất đất, mất nhà, mất nơi sinh sống, Quốc Gia đang bị xăm lăng
bởi bọn Tàu cộng phương bắc. Xin hỏi đó có phải đúng là quê hương để
chúng ta trở lại sống và chết ở đó?.
Cá hồi trở về với dòng sông con suối thơ mộng để duy
trì nòi giống rồi chết ở đó một cách êm đềm, từng cặp trọn tình, trọn
nghĩa. Ngược lại “trái tim cá hồi hải ngoại” hồi hương, chỉ vô tình tiếp
tay cho bọn độc tài khát máu, mang tiền bạc để tiếp sức cho chúng thêm
phương tiện bóp chết đồng bào. Bây giờ chúng ta thử đưa ra một ví dụ:
nếu qui vị được chôn cất tại quê hương, nhưng quí vị có chắc rằng mồ mã
của mình không bị cày xới để làm khu quy hoạch hay làm bãi đổ rác công
cộng? Sau 39 năm chẳng lẽ chúng ta chưa nhận thấy được điều đó hay sao?
Hãy về để tận mắt nhìn thấy nghĩa trang Biên Hòa, để nhìn thấy những nấm
mồ tổ tiên đã có hằng trăm năm cũng bị đáo xới, dời đi. Hãy về để nhìn
thấy dân mình lầm than khốn khổ, để thấy những bé thơ đói rách đầu đường
xó chợ, để thấy đất nước đang bị Hán hóa, đạo đức đã bị suy đồi, chất
độc trong thực phẩm lan tràn khắp nước... Thử hỏi chúng ta có cần thiết
để bỏ lại nắm xương tàn trên quê hương đó không? Nếu quê hương tốt đẹp
như nơi chốn của cá hồi thì người trong nước hiện nay đâu tìm cách bỏ
nước ra đi từ dạng hợp pháp và bất hợp pháp. Tại sao họ không chọn nơi
quê hương đó để tái sinh, là nơi thiên đàng trần thế mà phải ra
đi?
Chúng tôi đồng ý với một số quí vị rằng tuổi già trở
về quê hương đất tổ để gởi thân xác theo ông, theo bà. Nhưng nghĩ đến
đây tôi thấy tôi nghiệp cho hằng trăm ngàn người đã bỏ xác nơi biển cả,
trên rừng sâu vực thẳm trong những thập niên qua, bởi vì không thể sống
dưới chế độ CS. Chúng ta có còn nhớ những lời khai trong buổi đầu khi
đặt chân đến các nước tự do, quí vị đã khai báo thế nào với Cao Ủy tị
nạn “...tôi là người tị nạn CS” chứ không phải ra đi vì kinh tế. Hành
động trở về hôm nay của một số người để làm ăn, làm từ thiện hay hồi
hương vĩnh viễn; nếu chúng ta suy nghĩ lại về hiện tình đất nước hôm
nay, thì đó có phải là hành động ngoảnh mặt lại với đồng bào của
mình?!
Có nhiều người cho rằng “sống chết mặc bay”; thôi thì
cũng tạm chấp nhận đi! Phàm làm người thì chuyện dối lòng dối người,
quên căn cước tị nạn của mình đã thành thói quen. Để đáp ứng sự mong
muốn đó, chúng tôi có một đề nghị trước khi quí vị trở về để sống hay
làm ăn tại quê hương theo hoài bão “trái tim cá hồi”. Thứ nhất là trước
khi đi, quí vị nên hủy bỏ quốc tịch nước sở tại, kể cả những phúc lợi
của chính phủ mà quí vị đang được hưởng. Thứ hai, quí vị phải can đảm
nói với chính phủ của quốc gia đang sinh sống: Chúng tôi đã từng khai
dối “Tôi không phải là người tị nạn Cộng Sản” mà ra đi vì kinh tế. Nếu
quí vị can đảm nói lên điều đó thì thật xứng đáng là “trái tim cá hồi”
hải ngoại. Cũng như Ca Sĩ Khánh Ly đã từng tuyên bố: “Không có gì đẹp đẽ
cho bằng sự trở về để có nơi mở đầu thì xin được kết thúc tại cái nơi mở
đầu đó. Đó là ước mơ.Tôi hy vọng là không phải ước mơ chỉ của riêng tôi
mà là ước mơ chung của tất cả những người được gọi là người.” Khánh Ly
nói đúng! Tôi nghĩ là Khánh Ly nên hủy bỏ quốc tịch Mỹ mang cả chồng con
về VN sinh sống thì tốt nhất (mở đầu với chế độ VNCH tự do, dân chủ,
hạnh phúc, ấm no và kết thúc với chế độ độc tài CS, man rợ và bán nước).
Khánh Ly nên trở về với “chùm khế ngọt trèo lên tuột xuống mỗi ngày” là
đúng với ý nghĩ của mình, đồng thời để thỏa mãn niềm ước mơ của “trái
tim cá hồi hải ngoại”. Như trước đây có trái tim cá hồi phó tông tông
Nguyễn Cao Kỳ, Nhạc Sĩ Phạm Duy, Ca Sĩ Duy Quang, Hoài Linh, Tuấn Ngọc,
Thanh Tuyền, Phương Dung, Hương Lan, Elvis Phương, Chế Linh, Quang
Lê.v.v. và còn nhiều nữa. Cuộc đời nghĩ cũng lạ khi đói rách lầm than
thì dùng đủ mọi ngôn ngữ để xin xỏ chạy chọt quên cả sĩ diện, đến lúc có
chút dư giả, danh phận thì quay mặt lại với đồng loại quên đi thân phận
của mình; không biết trái tim của họ có bằng trái tim cá hồi thật không
nữa?! Hãy nhìn trái tim cá hồi Nguyễn Cao Kỳ để lấy kinh nghiệm: ông vừa
cúi đầu vừa muối mặt nhưng cuối cùng cũng không có một mảnh đất quê
hương để nằm xuống.
Thưa quí vị, chúng tôi tuổi đã cao nhưng sẽ vĩnh viễn
không có “trái tim cá hồi hải ngoại” khi chế độ CS còn tồn tại ở quê
hương; và con cháu tôi sẽ chọn đất Mỹ dung thân lâu dài. Cộng đồng người
Việt chúng ta có thể tìm truyền thống dân tộc ngay trên đất Mỹ, đất
Pháp, đất Úc.v.v. ; không cần thiết phải ở VN. Nơi hải ngoại quí vị
thiếu điều gì? Kỷ niệm, gia đình, bạn bè, bà con ư!? Chúng ta có tất cả
còn hơn ở VN nữa là khác. Đừng đứng núi này trông núi nọ mà thẹn với
lương tâm và bị thế gian nguyền rủa.
Thời gian sống ở hải ngoại quá lâu; tất cả cảnh cũ
người xưa bây giờ đều thay đổi, nếu gặp lại chỉ thêm ngỡ ngàng chua xót
và hối hận trong lòng. Điều quan trọng hôm nay là chúng ta phải làm sao
góp một bàn tay trong cuộc tranh đấu để giải thể chế độ CS, để dân tộc
tái sinh, để đất nước được tự do, dân chủ, ấm no và được quyền làm
người.
Chúng ta có bao giờ đặt câu hỏi là, nơi dưỡng và nơi
sinh nơi nào quan trọng hơn? Quí vị thử nghĩ xem: kỷ niệm hay nơi chôn
nhau cắt rốn có làm chúng ta no cơm ấm áo; có cho chúng ta tự do, công
bằng; có cho chúng ta đến trường học để thành đạt; con cháu chúng ta
được sống trong xã hội văn minh của nhân loại và hưởng mọi quyền tự do
bình đẳng như mọi người. Hãy tưởng tượng xem nếu chúng ta đã sống, đang
sống hay sẽ quay về sống với xã hội CS hiện nay để thỏa mãn “trái tim cá
hồi” thì hoàn cảnh chúng ta sẽ ra sao, sẽ được những gì? Tù đày, sợ hãi,
kềm kẹp, tước đọat tài sản, áp bức, mất mọi quyền tự do dân chủ và cả
quyền làm người! Tương lai con cháu chúng ta đi về đâu; được đi học hay
đi bán vé số độ nhật hoặc bơi xới từng bãi rác kiếm ăn.... Tốt hơn hết
nên sống nơi đã nuôi dưỡng chúng ta và “ăn cây nào rào cây ấy” là thượng
sách! Và “trái tim cá hồi hải ngoại’ xin giữ lại cho đến khi nào chế độ
CS không còn nữa rồi hãy về để cùng nhau tái sinh đất nước.
LINH VŨ
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire